Het begin en het einde van het jubeljaar 2000 zijn door paus Johannes Paulus II vastgesteld in zijn bul "H. Paus Johannes Paulus II - Apostolische Brief
Incarnationis mysterium
Bul ter afkondiging van het Grote Jubileumjaar 2000
(30 november 1998)". Het jubeljaar 2000 begon met Kerstmis 1999 en het eindigt op het feest van de Openbaring des Heren (Driekoningen) op 6 januari 2001. De openingsdaad was met Kerstmis 1999 het ontsluiten van de Heilige Deur in de Sint Pieter, gevolgd door het openen van de heilige deuren in de drie andere patriarchale basilieken, de Sint Jan van Lateranen, de Santa Maria Maggiore en de Sint Paulus buiten de muren.
De sluitingsceremonie zal zich in omgekeerde volgorde voltrekken; eerst zullen in de drie andere patriarchale basilieken de heilige deuren weer worden gesloten op 5 januari 2001 door drie kardinaal-legaten: Camillo kardinaal Ruini, Roger kardinaal Etchegaray en Carlo kardinaal Furni. Na het sluiten van de heilige deur zullen in die kerken de Eerste Vespers van Driekoningen worden gebeden.
De volgende dag, het hoogfeest van de Openbaring des Heren, zal om 09.30 uur de plechtigheid beginnen tot sluiting van het heilig jaar in de Sint Pieter, geleid door de paus zelf. Het sluitingsritueel begint met een processie door de Sint Pieter naar het atrium, de ruimte voor de Sint Pieter. Daar opent de paus de plechtigheid met het maken van het kruisteken, het vereren van de Drieëeenheid, de liturgische begroeting van de gelovigen en een inleiding. Daarna begeeft hij zich naar de heilige Deur terwijl de Antiphoon van de vespers van 20 december (uit de directe voorbereidingstijd - een van de zogenaamde O-antifonen, zo genoemd naar hun eerste woord) voor Kerstmis wordt gezongen: "O, clavis David, et sceptrum domus Israel; qui aperis et nemo claudit; claudis et nemo aperit; vene et educ vinctum de domo carceris, sedentem in tenebris et umbra mortis" (O, sleutel van David en scepter van Israéls huis, wat Gij opent, zal niemand meer sluiten, wat gij sluit, zal niemand meer openen. Kom nu en bevrijd ons uit de kerker, uit de duisternis en de schaduw van de dood, vertaling Getijdenboek).
De paus zal dan, aangekomen bij de heilige Deur, enige tijd in stilte bidden bij de drempel. Vervolgens zal de paus nog steeds in stilte de heilige deur sluiten. Vervolgens zal de antiphoon worden gezongen: "Christus, heri et hodie" (Christus, vandaag en gisteren), gevolgd door de jubileumhymne. Daarna zal de heilige vader de H. Mis opdragen, waarbij na het communiceren het "Te Deum" wordt gezongen en de H. Mis wordt afgesloten met de apostolische zegen.
Eind januari 2001 zullen de heilige deuren worden dichtgemetseld onder het plaatsen van een sluitsteen, waarop vermeld wanneer de deur voor het laatst is geopend en gesloten en het inmetselen van een urn (voor iedere basiliek door een andere kunstenaar vervaardigd), waarin een oorkonde met details over het heilig jaar 2000 en een aantal gedachtenis munten.
De plechtigheid van de sluiting van een heilig jaar is voor het eerst beschreven in 1501 door de befaamde pauselijke ceremoniarius Johannes Burckard. In die tijd was het dichtmetselen van de heilige deur een onderdeel van de door de paus geleide plechtigheid. In het jubeljaar 1975 werd door paus Paulus VI een fasering in de plechtigheid aangebracht, waarbij het dichtmetselen tot een later moment werd uitgesteld. In 1984 werd de heilige deur niet voorafgaand aan, maar na de H. Mis en de zegen "Urbi et Orbi" gesloten; voor het overige was de ritus gelijk aan die in 1975.
Het jubeljaar 2000 -het openen en sluiten van de heilige deuren daaronder begrepen- heeft over de gehele wereld een brede belangstelling genoten en velen hebben daarvan kunnen kennisnemen in televisie-uitzendingen. Miljoenen pelgrims zijn door de heilige Deur getrokken; voor velen was het jubeljaar een gelegenheid tot bekering en verzoening; het mysterie van de verlossing kon worden gevierd, samen met de paus, de opvolger van Petrus. In de liturgie gaat het genadejaar verder; de Kerk viert in de liturgie het verlossingswerk van de Heer, terwijl zij hoopvol uitziet naar Zijn wederkomst in heerlijkheid. Ook na de sluiting van het jubeljaar mogen wij de ogen gericht houden op de deur, die Christus is, in eenheid met de heilige vader, opdat wij niet worden afgebracht van een levensweg die ons aan het einde van ons aardse leven voert naar de hemelpoort.
Bron: observatrix
Publicatiedatum: 6 januari 2001
Laatst bewerkt: 3 oktober 2010
