(kerknet.be) - In zijn Paus Franciscus - Postsynodale Apostolische Exhortatie
Querida Amazonia
Geliefde Amazone
(2 februari 2020) noemt Franciscus de Heilige Jozef van Anchieta en de Heilige Turibius van Mogrovejo als voorbeelden. Wie waren ze?
‘De verkondiging en vaderlijke liefdadigheid vormen de grote synthese van de Bijbel. Het vormde ook de levens van de grote verkondigers van Latijns-Amerika, zoals de Heilige Turibius van Mogrovejo of de Heilige Jozef van Anchieta’, schrijft paus Franciscus in zijn pas verschenen exhortatie Paus Franciscus - Postsynodale Apostolische Exhortatie
Querida Amazonia
Geliefde Amazone
(2 februari 2020).
Allebei leefden ze in de 16de eeuw. Ze trokken als missionaris naar Peru respectievelijk Brazilië. En allebei beschermden ze de inheemse bevolking, leerden ze de taal en de gebruiken, werkten ze met slaven en armen — ‘onze belangrijkste gesprekspartners’, dixit de paus. Het grote verschil: bij Jozef van Anchieta kwamen zijn roeping en taken vroeg en evident, bij Turibius van Mogrovejo was zijn missie een complete verrassing — ook voor hem zelf trouwens.
Jozef van Anchieta werd geboren in 1534 op het Spaanse eiland Tenerife en stierf 63 jaar later in Anchieta, Brazilië.
Paus Franciscus kun je om meer dan één reden aan hem linken.
Net als de paus was Jozef van Achieta een jezuïet – hij was zelfs verwant met jezuïetenstichter Ignatius van Loyola(1491-1556). En het was Franciscus die hem in 2004 heiligverklaarde.
Jozef van Anchieta is amper 17 als hij de opleiding tot jezuïet start. Hij getuigt daarbij van een zodanige ascese en boetedoening dat hij zijn eigen gezondheid ondermijnt. Uit overtuiging dat een ander klimaat hem goed zal doen, wordt hij op zijn 20ste, samen met een groep jezuïeten naar Brazilië gestuurd.
Zijn eerste standplaats is de Capitanía de São Vicente, waar de meeste jezuïeten in Brazilië woonden. Later zal hij mee de huidige metropolen São Paulo en Rio de Janeiro stichten.
Veel kleinschaliger maar minstens even belangrijk is het werk in zijn missiepost.
Hij leert er kinderen lezen en schrijven en zelf bestudeert hij de inheemse taal (het Tupi), geneeskunde en plantenkunde. Hij vertaalt de Bijbel en werkt een grammatica van het Tupí uit, waardoor andere missionarissen de taal makkelijker kunnen leren. Zelfs 500 jaar later wordt dat nog altijd erkend als een standaardwerk.
Jozef van Achieta was van heel veel markten thuis: hij was ook dichter en auteur van toneelwerken die door amateurs werden uitgevoerd.
Alles samen levert het hem de titels apostel van Brazilië en vader van de Braziliaanse literatuur op.
Op 22 juni 1980 verklaart paus Johannes Paulus II hem zalig. Op 3 april 2014 wordt hij heilig verklaard door paus Franciscus.
De Heilige Turibius van Mogrovejo is bijna een exacte tijdgenoot. Hij wordt in 1538 in Spanje geboren en sterft in 1606 in Peru. Maar zijn leven verloopt compleet anders.
Tot zijn 40ste is hij jurist en voorzitter van de Inquisitie in Granada.
In die laatste functie maakt hij indruk op koning Filips II, die voor Turibius een bijzondere rol in gedachten heeft: de eerste aartsbisschop van Lima (Peru) worden, er de kerk uitbouwen en schoon schip maken met allerlei mistoestanden. Die vraag komt nogal onverwacht, niet het minst voor Turibius zelf, maar weigeren is geen optie. Bijkomend: Turibius is weliswaar diepgelovig, maar ook een leek ...
Na een versnelde priesterwijding scheept hij in voor zijn overzeese opdracht.
Het wordt hem vrij snel duidelijk dat de toestand in Peru dramatisch is. Veel priesters vertonen weinig bekeringsijver, de armen worden verwaarloosd, rijke Spaanse landeigenaren zetten de inheemse bevolking in als slaven. Met een aantal getrouwen trekt Turibius van parochie naar parochie: per muilezel of te voet — zeven jaar lang is hij onderweg. Hij laat kerken, scholen en ziekenhuizen bouwen en opent het eerste seminarie in Lima.
Overal waar hij komt, stelt hij de armoede en ongelijkheid aan de kaak.
Turibius van Mogrovejo wordt in 1679 door paus Innocentius XI zaligverklaard, zijn heiligverklaring volgt in 1729 onder Benedictus XIII.
Publicatiedatum: 13 februari 2020
Laatst bewerkt: 14 februari 2020
