Op 13 maart 2015 heeft Paus Franciscus een “Jubileum van de Barmhartigheid” aangekondigd, dat op 8 december 2015 zal beginnen en op 20 november 2016 zal eindigen. Tien sleutelwoorden en de uitleg ervan.
1. 1300
Dat is de datum van het eerste jubileum in de Kerkgeschiedenis, waarmee deze oude traditie terug werd opgenomen en die haar meer vergeestelijkt heeft. Het jaar werd door Paus Bonifatius VIII uitgeroepen. Het gaf een “zeer volledige vergeving” van zonden aan wie naar Sint-Pieter in Rome op bedevaart kwam. Bedevaarders uit heel Europa stroomden massaal toe (wat niet probleemloos verliep). Onder hen: Dante, Cimabue, Giotto, Charles de Valois - broer van de koning van Frankrijk - en zijn echtgenote Cathérine … Dante geeft er weerklank van in de Divina Comedia. Daarna besloot de Kerk elke 25 jaar een gewoon jubileum uit te roepen om de geboorte van Christus te vieren en elke generatie de kans te geven ten minste één Heilig Jaar mee te maken. Het laatste van de 26 gewone jubilea van de katholieke Kerk is dat van het jaar 2000, bijeengeroepen door de heilige Paus Johannes Paulus II. Het vorige werd in 1975 uitgeroepen door de zalige Paus Paulus VI.
2. Heilig Jaar
Als jaar van vergeving van zonden en kwijtschelding van de straffen aan de zonden verbonden, is het ook het jaar van verzoening, bekering en sacramentele boetedoening. En bijgevolg ook van solidariteit, hoop, rechtvaardigheid en inzet voor God en de broeders. Het is eerst en vooral op Christus gericht. De naam jubileum komt van het hebreeuwse woord Yôbel, vanwaar het Latijnse woord jubilare komt, zich verheugen.
3. Buitengewoon Heilig Jaar
De traditie om Buitengewone Jubeljaren bijeen te roepen, gaat terug tot de 16e eeuw. De laatste Buitengewone Heilige Jaren van voorbije eeuw, waren die van 1933, 1963 en 1983, bijeengeroepen door de Pausen Pius XI, Paulus VI en Johannes Paulus II om de Verlossing van de mensheid door Christus (op 33 jaar gestorven) te vieren. Het Mariajaar van 1987-1988 wordt eveneens beschouwd als een jaar van buitengewone genade. Het jaar dat Paus Franciscus bijeenroept van 8 december 2015 (feest van de Onbevlekte Ontvangenis) tot 20 november 2016 (feest van Christus Koning) en dat de vijftigste verjaardag tekent van het slot van Vaticanum II, is eveneens een Buitengewoon Heilig Jaar. Het zal in het teken van de Barmhartigheid staan.
4. Pauselijke Raad voor de Bevordering van de Nieuwe Evangelisatie
Dit is het dicasterium van de Romeinse Curie dat door de Paus belast werd met de organisatie van dit Jubeljaar. Op 21 september 2010 door Benedictus XVI in het leven geroepen en voorgezeten door Mgr. Fisichella, was het betrokken bij de organisatie van de Bisschoppensynode in november 2012 over de Nieuwe Evangelisatie voor het doorgeven van het christelijk geloof. Op 25 januari 2013, verleende de Paus aan deze Raad de competentie voor de catechese, voordien afhankelijk van de Congregatie voor de Clerus. Deze Pauselijke Raad zal dus het eerste Buitengewoon Heilig Jaar van dit derde millennium dirigeren.
5. Aflaat
Men dient de notie "aflaat" als volgt te begrijpen: “de kwijtschelding voor God van een tijdelijke straf voor zonden die reeds wat hun schuld betreft uitgewist zijn (…)”. Wetboek, Codex van het Canonieke recht, Codex Iuris Canonici (25 jan 1983), 992 Zij betreft niet de vergeving van de zonden, die alleen door het biechtsacrament uitgewist worden, maar de straf die de zonden meebrengen, hetzij hier beneden, hetzij in het vagevuur. (Onder meer) in verband met een Heilig Jaar, wordt een gedeeltelijke of een volle aflaat niet automatisch verkregen, door het formeel vervullen van enkele stappen verbonden aan het Jubeljaar (bijvoorbeeld door de Heilige Poort gaan). Zij veronderstelt geloof, berouw, verlangen naar bekering en om te beginnen de vergeving van de zonden door de biecht. De katholieke leer over de aflaten wordt samengevat in de Catechismus-Compendium
Catechismus van de Katholieke Kerk
(15 augustus 1997).
6. Jubileum
Het is een feest dat de verjaardag tekent van een blijde, godsdienstige of profane gebeurtenis (geboorte, huwelijk, (priester-)wijding, regering, het lid worden van een onderneming enz.). In de katholieke traditie is het een groot godsdienstig gebeuren, ook heilig jaar genoemd.
7. Barmhartigheid
Het woord betekent "liefde die zich aan de ellende geeft" (miseri cor dare) . In het spoor van Paus Johannes Paulus II, die het “feest van de Goddelijke Barmhartigheid” heeft ingesteld (zondag die op Pasen volgt), geeft Paus Franciscus aan de Barmhartigheid een centrale plaats. Zij staat trouwens in zijn devies: "Miserando adque eligendo" (“door barmhartigheid en uitverkiezing”) dat onder zijn blazoen staat. Dit Jaar van de Barmhartigheid zal officieel aangekondigd worden door de lezing en bekendmaking van een bulle bij de Heilige Poort van Sint-Pieter, op het eerstvolgende feest van de Goddelijke Barmhartigheid. In dat jaar zullen de zondagslezingen in de tijd door het jaar genomen worden uit het Evangelie van de heilige Lucas, “de evangelist van de barmhartigheid”. “Ik heb dikwijls gedacht hoe de Kerk haar zending als getuige van de Barmhartigheid zichtbaarder kan maken”, verklaarde de Paus bij zijn aankondiging van het volgende Jubileum.
8. Heilige Poort
Het is een poort die gewoonlijk dicht gemetseld is en ter gelegenheid van een Heilig Jaar geopend wordt. De vier hoofdbasilieken van Rome (Sint-Pieter, Sint-Jan in Lateranen, Heilige Maria de Meerdere en Sint-Paulus-buiten-de-Muren) hebben er één. Ook drie andere katholieke gebouwen in de wereld: de basiliek Heilige Maria van Collemaggio in de Abruzen (Italië) – de oudste van de zeven; de kathedraal van Sint-Jakob van Compostella en (sinds 8 december 2013) de kathedrale basiliek van Onze-Lieve-Vrouw van Québec. De rite voor opening en sluiting van de heilige poort van deze basilieken gaat terug tot de 16e eeuw. In het jaar 2000 verrichtte Paus Johannes Paulus II zelf de opening en sluiting van de Heilige Poort in de vier Romeinse basilieken. Zoals elk teken, heeft de Heilige Poort een betekenis: het Heilig Jaar is geen ritueel met magische kracht. Het is een weg van bekering en genade die elke gelovige wordt aangeboden om zich meer met Christus te verenigen, zoals Tertio Millenio Adviente zegt.
9. H. Paus Johannes Paulus II - Apostolische Brief
Tertio millennio adveniente
Nu het derde millennium van de nieuwe tijd nadert
(10 november 1994)
Dit is de naam van de Apostolische brief die Paus Johannes Paulus II in 1994 aan heel de Kerk richtte, ter gelegenheid van het grote Jubileum van het jaar 2000. Vijf thema’s om zich in de loop van zes jaar voor te bereiden op de tweeduizendste verjaardag van de menswording van Christus de Verlosser. Deze brief blijft een wezenlijke referentie om ieder gewoon of buitengewoon Heilig Jaar te begrijpen en te vieren.
10. Yôbel
Is de naam van de trompet (in feite een ramshoren) waarmee de joden het Jubeljaar aankondigden. Het Jubeljaar heeft zijn oorsprong namelijk in het Oude Testament. Bij de joden was het de afkondiging van een jaar van gerechtigheid en gelijkheid, zachtmoedigheid en bevrijding. Het maakte de teruggave van gronden mogelijk, de kwijtschelding van schulden, bevrijding van slaven en het rusten van de aarde. Het viel op elk vijftigste jaar.
Vert. Maranatha-gemeenschap
Bron: zenit.org
Publicatiedatum: 21 maart 2015
Laatst bewerkt: 22 maart 2015
