De Paus moedigt kerkerlijke rechters inzake huwelijksrecht aan “de waarheid vast te stellen” van de wederzijdse toestemming door te onderscheiden of de toestemming van de echtgenoten “trouw was aan Christus of aan de mentaliteit van de wereld”. Hij spreekt opnieuw zijn verlangen uit dat deze rechtszaken gratis zouden zijn zodat “alle gelovigen werkelijk toegang hebben tot de rechtspraak van de Kerk”.
Paus Franciscus heeft op 23 januari, bij het begin van het juridisch jaar, de leden ontvangen van de Rechtbank van de Romeinse Rota, met hun deken Mgr. Pio Vito Pinto.
Terwijl in de Kerk “zo veel gezinnen zijn, die door een oprecht geloof gesteund en gevoed, met inspanning en vreugde de weldaden van het huwelijk in het dagelijks leven realiseren”, is er ook “het leed van vele gezinnen die uiteenvallen”, betreurt de Paus.
Gebrek aan geloof, aan de oorsprong van de moeilijkheden
De Paus maakt een overweging over “de menselijke en culturele context waarin de bedoeling van het huwelijk vorm krijgt” en merkt op dat “de huidige verwaarlozing van het geloofsperspectief, onverbiddelijk” uitloopt “op een slechte kennis van het huwelijk”, met gevolgen “voor het rijpen van de nuptiale wil”.
“De pastorale ervaring toont aan dat veel gelovigen zich vandaag in onregelmatige situaties bevinden” omwille van de invloed van “de wereldlijke spiritualiteit” die “schuilgaat achter verschijningsvormen van religiositeit” maar die “in de plaats van de glorie van God, het eigenbelang zoekt”, verklaart hij. Paus Franciscus, Postsynodale Apostolische Exhortatie, Over de verkondiging van het Evangelie in de wereld van vandaag - Naar aanleiding van de Bisschoppensynode 2012 over de nieuwe evangelisatie, Evangelii Gaudium (24 nov 2013), 93
In deze “verspreide wereldse gezindheid”, “verliest” het geloof “zijn oriëntatiewaarde” door “de weg open te laten voor compromissen”. Volgens de Paus moet de rechter in huwelijksrecht “de geldigheid van de toestemming afwegen” en dus “rekening houden met de context van waarden en geloof – of de afwezigheid ervan – waarbinnen het plan om te huwen heeft vorm gekregen”.
Het gebrek aan kennis van de geloofsinhoud kan namelijk leiden naar “een dwaling die de wil aantast” Vgl. Wetboek, Codex van het Canonieke recht, Codex Iuris Canonici (25 jan 1983), 1099, dwaling die “de stabiliteit, exclusiviteit en vruchtbaarheid van het huwelijk” bedreigt, maar ook “de gerichtheid op het welzijn van de ander” verklaart hij. En "deze eventualiteit mag niet meer beschouwd worden als uitzonderlijk, zoals in het verleden", insisteert hij. In deze context moet de rechter "de waarachtigheid vaststellen van het ogenblik van de toestemming”, ’t is te zeggen onderzoeken of de uitwisseling van de toestemming “trouw was aan Christus of aan de wereldse mentaliteit”.
De wereldse mentaliteit die het huwelijk dreigt te zien als “een simpele vorm van affectieve voldoening” Paus Franciscus, Postsynodale Apostolische Exhortatie, Over de verkondiging van het Evangelie in de wereld van vandaag - Naar aanleiding van de Bisschoppensynode 2012 over de nieuwe evangelisatie, Evangelii Gaudium (24 nov 2013), 66, zet echtgenoten aan “tot een mentaal voorbehoud voor de duurzaamheid of exclusiviteit van de vereniging, die zou verminderen in het geval dat de geliefde persoon niet meer beantwoordt aan de verwachtingen van zijn affectief welzijn”.
Voor iedereen een reële toegankelijkheid tot het gerecht bevorderen
Bij dit alles roept de Paus op “voor iedereen een reële toegankelijkheid tot het Kerkrecht te bevorderen”. Rechters worden namelijk opgeroepen “tot een groter en bezield engagement” in hun ambt, maar ook tot “pastorale bekering van de Kerkstructuren”.
Het gaat er vooreerst om “het heil van de mensen niet op te sluiten in het juridische”: “De functie van het recht is gericht op het zielenheil (salus animarum)”, dat er het “hoogste doel” van blijft, brengt de Paus in herinnering. Zij die recht verschaffen, worden dus uitgenodigd “sofismen te vermijden die veraf staan van de echte behoeften van mensen in moeilijkheden”.
De Paus drukt opnieuw de wens uit dat de procedures gratis zouden zijn: “Sacramenten zijn gratis. Sacramenten geven genade. En een huwelijksrechtszaak raakt het huwelijkssacrament. Hoe verlang ik dat alle rechtszaken gratis zouden zijn!".
In die zin, verwelkomt hij het feit « dat een aanzienlijk aantal rechtszaken bij de Romeinse Rota gratis bijstand zouden bieden aan partijen die door hun ongunstige economische situatie niet in staat zijn zich een advocaat aan te schaffen”.
Paus Franciscus wenst tenslotte dat een stabiele adviseur en advocaat “in elke rechtbank aanwezig zijn”, volgens de aanbevelingen van de instructie Pauselijke Raad voor Wetsteksten
Dignitas connubii
Instructie over de richtlijnen waaraan men zich in de kerkelijke rechtbanken moet houden bij de huwelijkszaken (25 januari 2005) Pauselijke Raad voor Wetsteksten, Instructie over de richtlijnen waaraan men zich in de kerkelijke rechtbanken moet houden bij de huwelijkszaken, Dignitas connubii (25 jan 2005), 113: “Elk tribunaal moet een bureau of persoon hebben bij wie elkeen vrij en gemakkelijk advies kan verkrijgen over de mogelijkheid en manier van procederen om de eventuele nietigverklaring van zijn huwelijk op gang te brengen ... In de mate van het mogelijke, zullen in elk tribunaal stabiele advocaten worden aangesteld, die door de rechtbank zelf gehonoreerd worden”.
Vert.: Maranatha-gemeenschap
Bron: zenit.org
Publicatiedatum: 26 januari 2015
Laatst bewerkt: 4 februari 2015
