Hilversum (rkk.nl) 27 maart 2014 – Kerkelijke tribunalen zijn wezenlijk voor de verlossende missie van de Kerk; het is daarom onverstandig wanneer procedures zoals de nietigverklaring van huwelijken aan andere instanties worden overgelaten. Dat zei de Amerikaanse kardinaal Raymond Burke onlangs in een lezing aan de Catholic University of America in Washington D.C.
Apostolische Signatuur
Kardinaal Burke is de prefect van de Apostolische Signatuur te Rome, het hoogste kerkelijke gerechtshof van de Heilige Stoel. Dit hof ziet erop toe dat de uitvoering van het Wetboek
Codex Iuris Canonici
Codex van het Canonieke recht
(25 januari 1983) door kerkelijke gezagsdragers op de juiste wijze plaatsvindt.
Walter Kasper
Burke ging in op de Walter Kardinaal Kasper - Toespraak
Evangelie van het gezin
De schepping sluit eens en voorgoed de gendertheorieën uit. Man en vrouw zijn samen en in de kern van het gezin toekomst, sociale deugd, zoeken naar geluk - Rede tot het Buitengewoon Consistorie (Nieuwe Synodehal, Vaticaan)
(20 februari 2014) tijdens het buitengewoon consistorie over het gezin, dat op 20 en 21 februari in Vaticaanstad plaatshad. Kasper stelde voor te overwegen om de nietigverklaring van een huwelijk aan andere instanties dan kerkelijke tribunalen over te laten. Wellicht zouden “andere meer pastorale en spirituele procedures ook mogelijk zijn”, zei Kasper; “als een alternatief zou een bisschop deze taak aan een priester kunnen toevertrouwen”.
Onontbindbaar
De Katholieke Kerk leert dat een sacramenteel huwelijk onontbindbaar is. Er bestaat dus niet zoiets als kerkelijke echtscheiding. Wie echter niet meer met een partner gehuwd wil zijn, kan zijn of haar huwelijk ongeldig laten verklaren. Dat gebeurt in een canoniek proces, in eerste instantie ten overstaan van de diocesane rechtbank en in tweede instantie ten overstaan van een rechtbank van beroep – meestal de metropolitane rechtbank. De tegenstander in het proces is de defensor vinculi (‘de verdediger van de band’); deze probeert bewijzen aan te voeren dat er wel degelijk sprake is van een sacramentele huwelijksband.
Heilige realiteiten
Burke wijst erop dat deze procedures wezenlijk zijn voor de dienst van de Kerk aan het Evangelie. Het canoniek recht is volgens hem noodzakelijk “voor de bescherming en de bevordering van heilige realiteiten die ons leven in de Kerk vormen, realiteiten die de rechten en plichten van leden van de Kerk insluiten”. De Kerk is een “sociale en zichtbare structuur” en heeft daarom normen nodig om haar te besturen, aldus de Curiekardinaal.
Verlossing van de zielen
“De dienst van de Romeinse Curie en daarom van de Apostolische Signatuur is nauw verbonden met het apostolisch karakter van de Katholieke Kerk”, zegt Burke. De zending van de apostelen door Christus heeft volgens Burke “de verlossing van de zielen” als doel. Ook de kerkelijke tribunalen delen in deze apostolische missie, vandaar dat eventuele wijzigingen van bijvoorbeeld het nietigverklaringsproces “met grote zorg” moeten worden behandeld en “moeten worden bestudeerd door een commissie van deskundigen”.
Grote schade
Een definitief vonnis dat de nietigheid van een huwelijk verklaart, komt pas tot stand nadat een rechtbank van beroep het vonnis van de eerste rechtbank heeft bevestigd. Het is ook mogelijk dat de nietigheid in tweede instantie wordt weersproken. Volgens Burke is het van groot belang dat dit tweestappenvonnis blijft gehandhaafd. Het is ooit ingesteld vanwege tal van misbruiken. Opheffen van het huidige systeem kan “grote schade” teweegbrengen, zegt de kardinaal. Het gaat er volgens hem tenslotte om dat de waarheid over de sacramentele werkelijkheid zo goed mogelijk wordt gediend.
Publicatiedatum: 27 maart 2014
Laatst bewerkt: 7 april 2014
