Monniken en monialen hebben hun communiteiten altijd gesticht op bijzonder mooie plekken: op het platteland, op heuvels, in bergdalen, op de oevers van meren of bij de zee, of zelfs op kleine eilanden. Deze plaatsen combineren twee voor het contemplatieve leven zeer belangrijke elementen. Op de eerste plaats de schoonheid van de schepping, die verwijst naar de schoonheid van de Schepper; dan de stilte, gegarandeerd door het verafgelegen zijn van steden en grote verkeerswegen.
Stilte is de meest gunstige omgevingsvoorwaarde voor samenkomen, luisteren naar God en mediteren. Alleen al het waarderen van de stilte om zich erdoor te laten vullen, maakt ontvankelijk voor het gebed. God spreekt in de stilte, maar men dient wel weten, hoe naar Hem te luisteren. Daarom zijn kloosters oases van de geest, waarin God spreekt tot de mensheid.
Morgen (11 augustus – red.) vieren wij de gedachtenis van de heilige Clara van Assisi. Daarom wijs ik graag naar een van deze oases van de geest, die eigenlijk alle christenen na aan het hart ligt: het kleine klooster van San Damiano, gelegen direct onder de stad Assisi, te midden van olijfgaarden die omlaag lopen naar de Santa Maria degli Angeli. Bij die kleine kerk, die Franciscus na zijn bekering restaureerde, stichtten Clara en haar gezellinnen hun eerste communiteit en leefden van gebed en kleine werken. Zij noemden zich de 'arme zusters', en hun levensvorm was dezelfde als die van de minderbroeders: het Evangelie naleven, de wederzijdse liefde bewaren en bijzonder letten op armoede en deemoed.
De stilte en de schoonheid van het klooster – eenvoudige en strenge schoonheid – zijn een weerspiegeling van de geestelijke harmonie die de communiteit tracht te verwerkelijken. De wereld is bezaaid met deze oases van de geest. Geestelijk bezien vormen zij de ruggengraat van de wereld. Het is geen toeval dat velen er, vooral in vakantietijd, een paar dagen blijven: ook de ziel heeft haar behoeften!
Naast de heilige Clara herinneren we ons ook andere heiligen, die duidelijke aandacht besteden aan het 'uitzien' naar hemelse zaken. Zoals de heilige Edith Stein, karmelietes en medepatrones van Europa, waarvan we op 9 augustus de gedachtenis vierden. Vandaag, 10 augustus, mogen wij zeker de heilige diaken en martelaar Laurentius niet vergeten. Ten slotte wenden wij ons tot de Maagd Maria, want zij leert ons houden van de stilte en het gebed.
