BRUSSEL (KerkNet/RadVat) – Radio Vaticaan herinnert eraan dat de ‘Lijst van verboden boeken’ (Index librorum prohibitorum of kortweg ‘Index’) 45 jaar geleden officieel werd afgeschaft. De lijst werd sinds 1559 opgesteld en gepubliceerd door het Heilig Officie, de voorloper van de huidige Congregatie voor de Geloofsleer. Wie de boeken toch las, riskeerde excommunicatie.
Hubert Wolf van de Universiteit van Münster herinnert eraan dat de Index aanvankelijk werd opgesteld als reactie op de Reformatie, ten tijde van de opkomst van de boekdrukkunst die de verspreiding van boeken op relatief grote schaal mogelijk maakte. De rooms-katholieke Kerk probeerde zo te beletten dat hervormers al te gemakkelijk hun ideeën konden verspreiden. Hubert Wolf: “Maar de Index was zeker geen uitvinding van Rome. De Parijse Sorbonne publiceerde zo’n lijst al in 1544, kort daarna (in 1546) gevolgd door de universiteit van Leuven. In feite duurde het nog relatief lang voordat ook Rome zijn lijst publiceerde.”
Daar waar de strijd tegen theologische ideeën aanvankelijk primeerde, werden na verloop van tijd steeds meer literaire werken opgenomen op de lijst van verboden boeken. Nochtans gingen al tijdens de Verlichting voor het eerst stemmen op om de omstreden lijst af te schaffen. Toch duurde het uiteindelijk nog tot het Tweede Vaticaans Concilie eer de lijst ook daadwerkelijk werd afgeschaft. De lijst verdween stilzwijgend op 7 december 1965, met de oprichting van de Congregatie voor de Geloofsleer. Op 13 april 1966 bevestigde het Vaticaan expliciet dat de lijst niet langer bestond. Op Congregatie voor de Geloofsleer
Notificatie Post litteras apostolicas
(14 juni 1966) de Congregatie voor de Geloofsleer officieel de afschaffing van de lijst en de daarmee samenhangende straf van excommunicatie, wegens het lezen van de verboden boeken.
Publicatiedatum: 14 juni 2011
Laatst bewerkt: 19 juni 2011
