Zoeken in kerkelijke documenten en berichten

Welke mens van goede wil verlangt niet naar vrede? De vrede wordt tegenwoordig overal beschouwd als een van de hoogste waarden die gezocht en verdedigd moeten worden. Niettegenstaande het feit dat er op dit ogenblik, terwijl het spookbeeld van een dodelijke oorlog tussen tegengestelde ideologische blokken verdwijnt, ernstige plaatselijke conflicten voortgaan om verschillende regio’s van de aarde in vuur en vlam zetten. In het bijzonder staat iedereen oog in oog met de dramatische situatie waarin Bosnië-Herzegovina zich bevindt, waar de oorlogshandelingen voortdurend nieuwe slachtoffers maken, speciaal onder de weerloze burgerbevolking, en gigantische schade toebrengen aan materiaal en aan het milieu. Niets schijnt in staat te zijn iets te doen aan het dwaze wapengeweld: noch de gezamenlijke inspanningen die pleiten voor een daadwerkelijke wapenstilstand, noch de humanitaire hulp van de internationale organisaties, noch de smeekbede om vrede die omhoog stijgt van de landen die door de gevechten met bloed zijn gedrenkt. De verkeerde logica van de oorlog wint het helaas nog van de herhaalde en gezagvolle oproepen tot vrede.

Bovendien is er een andere dreiging voor de vrede die om zich heen grijpt in de wereld die steeds ernstiger wordt: vele personen, ja, zelfs gehele bevolkingsgroepen leven in omstandigheden van extreme armoede. De ongelijkheid tussen rijken en armen is groter geworden, ook in de economisch meer ontwikkelde landen. Dit probleem van de mensheid omdat de omstandigheden waarin een groot aantal mensen verkeert dusdanig zijn, dat ze een bedreiging vormen voor de oorspronkelijke waardigheid en dientengevolge de authentieke en evenwichtige ontwikkeling van de mondiale gemeenschap in gevaar brengen.

In talloze landen van de wereld komt deze werkelijkheid in al zijn ernst naar voren: zowel in Europa als in Afrika, Azië en Amerika. De sociale en economische problemen waarmee gelovigen en mensen van goede wil te maken hebben in verschillende regio’s zijn niet gering. Armoede en ellende, sociale ongelijkheid en soms gelegaliseerde onrechtvaardigheden, onderlinge conflicten en onderdrukkende regimes doen een beroep op het geweten van gehele bevolkinggroepen in ieder deel van de wereld.

De in oktober te Santo Domingo gehouden conferentie van het Latijns-Amerikaanse episcopaat heeft aandachtig gekeken naar de huidige situatie in Latijns-Amerika. Toen het de noodzaak van de plicht tot de nieuwe evangelisatie opnieuw voorhield aan de christenen, heeft het de gelovigen en alle mensen die de gerechtigheid en het goede liefhebben, op indringende wijze uitgenodigd de zaak van de mens te dienen, zonder voorbij te gaan aan ook maar een van zijn meest essentiële behoeften. De bisschoppen hebben herinnerd aan de grote opdracht waarin alle inspanningen zich moeten bundelen: de verdediging van de waardigheid van de menselijke persoon, de plicht tot een gelijke verdeling van de goederen, de bevordering op een harmonisch en solidaire wijze van een samenleving waarin eenieder zich aanvaard en bemind weet. Dit zijn, zoals men ziet, de noodzakelijke voorwaarden om de ware vrede op te bouwen.

‘Vrede’ wil immers veel meer zeggen dan alleen maar afwezigheid van oorlog; het vereist, als noodzakelijke voorwaarde, het authentiek respect voor de waardigheid en de rechten van de menselijke persoon, zodat die in de gelegenheid gesteld wordt om zich volledig te kunnen ontwikkelen. Het uitbuiten van de zwakken, de zorgwekkende hoeveelheid ellende, de sociale ongelijkheid vormen evenzovele obstakels en hinderpalen voor de verwezenlijking van blijvende voorwaarden voor een authentieke vrede.

Armoede en vrede: ik wil allen aan het begin van het nieuwe jaar uitnodigen tot een gezamenlijke overweging van de talrijke verbanden zoals die bestaan tussen deze twee werkelijkheden.

In het bijzonder wil ik aandacht vragen voor de bedreiging van de vrede als gevolg van de armoede, vooral wanneer deze werkelijk uitloopt op grote ellende. Miljoenen kinderen, vrouwen en mannen lijden dagelijks honger, leven in onzekerheid, bevinden zich aan de uiterste rand van de samenleving. Dergelijke omstandigheden zij neen ernstige bedreiging voor de menselijke waardigheid en bevorderen de sociale instabiliteit.