Aan Zijne Eminentie Kardinaal Adrianus Johannes Simonis Aartsbisschop van Utrecht, Voorzitter van de Nederlandse Bisschoppenconferentie

De vieringen die georganiseerd zijn voor de honderdvijftigste gedenkdag van het herstel van de bisschoppelijke hiërarchie in Nederland verblijden mijn hart als Opvolger van Petrus. Zij herinneren aan het feit dat iedere particuliere Kerk gegrondvest is op het bisschopsambt: inderdaad, de bisschoppen zijn "krachtens goddelijke instelling in de plaats van de apostelen getreden, als herders van de Kerk: wie hen aanhoort, aanhoort Christus" 2e Vaticaans Concilie, Constitutie, Over de Kerk, Lumen Gentium (21 nov 1964), 20. Ik prijs mij gelukkig om bij deze gelegenheid alle gelovigen van de Kerk in Nederland te kunnen begroeten en bemoedigen.

Deze herorganisatie, die mijn voorganger, de zalige Paus Pius IX, heeft gewild, luidde een periode van grote geestelijke groei in voor de Nederlandse katholieke geloofsgemeenschap, welke haar in staat heeft gesteld om haar charisma's te ontplooien en om de communio met de universele Kerk vruchtbaar te laten zijn: hoeveel missionarissen zijn er sindsdien niet vertrokken uit uw land om op de wegen der wereld de Blijde Boodschap van Christus te gaan verkondigen !

De laatste vijftig jaar zijn, bijna tegelijkertijd, door twee grote bewegingen getekend.

De eerste was het intense "bij de tijd brengen", dat het Tweede Vaticaans Concilie heeft gewild om de Kerk op diepgaande wijze te vernieuwen, door een steeds meer authentieke bekering tot het mysterie van haar eenheid met Christus, en door een apostolaat dat steeds meer gemodelleerd is op het voorbeeld van de Heer Jezus, Meester en Dienaar. Kort geleden heb ik in herinnering willen roepen hoezeer deze spirituele gebeurtenis "de grote genade is die aan de Kerk geschonken is in de twintigste eeuw: daar vinden wij een zeker kompas om ons te oriënteren in de eeuw die nu gaat beginnen" H. Paus Johannes Paulus II, Apostolische Brief, Een nieuw millennium, Novo millennio ineunte (6 jan 2001), 57.

De tweede beweging die op een andere manier de geschiedenis van uw Kerk getekend heeft, is de secularisatie die als een golf over West-Europa is losgebarsten. De consequenties daarvan zijn talloos, en duren nog steeds voort: de huidige Nederlandse maatschappij is zwaar getekend door dit verschijnsel, zodanig dat het evangelisch referentiekader schijnt te verdwijnen uit zekere keuzes en oriëntaties van individuen en van het openbare leven, in het bijzonder op het terrein van de ethiek.

Gesterkt door de viering van het Grote Jubileum op de drempel van het nieuwe millennium, heeft de Kerk een nieuwe pagina opengeslagen voor de verkondiging van het Evangelie van het heil. In deze geest roep ik de gelovigen op tot vertrouwen en eenheid. Dat zij zich niet tevreden stellen met persoonlijke overtuigingen en een individuele inzet, alsof ieder een geloof op maat zou kunnen kiezen; maar dat zij zich werkelijk bij Christus aansluiten, die gekomen is "om de verstrooide kinderen van God samen te brengen" (Joh. 11, 52), en dat zij de volle rijkdom van hun doopsel ontdekken, die hen tot kinderen van God heeft gemaakt in Christus, terwijl zij één lichaam vormen, en als leden van het lichaam aangewezen zijn op elkaar Vgl. Rom. 12, 5 ! Naar het voorbeeld van talloze heiligen die de ervaring hebben van trouw aan de Kerk en de geestelijke vruchtbaarheid daarvan, wens ik dat de priesters en gelovigen voor hun dienstwerk en voor hun christelijk leven steun zoeken bij degenen die Christus hen als herders van de kudde heeft gegeven, hun bisschoppen, en dat het feit dat zijn allen samen het volk Gods vormen, verzameld en verenigd in de Heilige Geest., hen ter harte gaat.

Om van het Evangelie te getuigen, en om met trouwen moed, de dynamiek van de apostolische zending te hervinden, wordt de Kerk altijd uitgenodigd om haar middelpunt in Christus te vinden Vgl. H. Paus Johannes Paulus II, Apostolische Brief, Een nieuw millennium, Novo millennio ineunte (6 jan 2001), 29. In deze geest verheug ik mij dat de gedoopten steeds dieper putten uit de bronnen van hun geloof. Inderdaad, het komt hen toe om hun geestelijk leven te voeden door het Woord des Levens in de H. Schrift te aanvaarden en biddend te overdenken, en door te naderen tot de sacramenten die Christus aan Zijn Kerk gegeven heeft en waardoor Hij zelf handelt als het Hoofd van Zijn Lichaam, op de eerste plaats de Eucharistie en het Sacrament van Boete en Verzoening. Zoals ik in mijn laatste encycliek H. Paus Johannes Paulus II - Encycliek
Ecclesia de Eucharistia
De Kerk leeft van de Eucharistie
(17 april 2003) in herinnering heb willen brengen, is het aan de tafel van de Eucharistie waar eenieder, of hij nu priester, religieuze of lekengelovige is, zijn identiteit als leerling verdiept en versterkt, door te leven volgens de genade van de wijding, het Godgewijd zijn, en het doopsel; het is ook van daaruit dat het Lichaam van Christus wordt opgebouwd, en dat de banden van communio en broederlijkheid tussen alle leden worden verstrekt. Christus liefhebben en navolgen, betekent uiteindelijk Hem te laten spreken tot ons hart in het geheim van het gebed, Zijn roepstem te horen, en er met edelmoedigheid en met vreugde op te antwoorden.

Een gedenkdag is de gelegenheid om de eigen rijkdommen opnieuw te ontdekken en om alle vruchten die het Evangelie reeds heeft voortgebracht in uw land in herinnering te roepen: de verscheidenheid van de grote religieuze families, ordes en congregaties, de zorg om het christenvolk een aangepaste spiritualiteit te bieden, zoals de rijkdom van de Devotio moderna dat tot uitdrukking heeft gebracht, en de verbazingwekkende dynamiek van de missionaire roepingen. Deze rijkdommen behoren niet alleen tot het verleden, zij zijn nog levend en behoeven alleen maar opnieuw te ontkiemen en vrucht te dragen in de harten van de jongeren, van mannen en vrouwen die gegrepen zijn door de waarheid en bereid zijn om met edelmoedigheid de roepstem van de Heer te beantwoorden. Ik nodig alle gelovigen uit om door hun gebed en hun aandacht de roepingenpastoraal te ondersteunen, in het bijzonder die van de diocesane priesters, die de meest nabije gidsen zijn van het christenvolk.

In dezelfde mate moedig ik alle Nederlandse katholieken aan om zich actief in te zetten in het evangelisatiewerk, vanuit het verlangen om met hun broeders en zusters de schat te delen, die zij zelf hebben ontvangen, naar het voorbeeld van de apostelen die omgevormd zijn door de inspiratie van Pinksteren Vgl. Hand. 2, 4 . Het is wezenlijk dat de katholieken het Evangelie des Levens verkondigen door aanwezig te zijn in alle sectoren van het sociale leven, dat zij er getuigen zijn, door hun manier van aanwezig zijn maar ook door hun woorden, van het respect dat men verschuldigd is aan alle vormen van menselijk leven vanaf de bevruchting tot de natuurlijk dood, en dat zij de liefde van Christus voor de zwakkeren tot uiting brengen, zij die gehandicapt zijn, zij die buiten de maatschappij staan, omdat zij zonder werk of vaderland zijn, de ouderen die in isolement leven. Er zijn nieuwe bewegingen in de Kerk gekomen, die de christelijke broederlijkheid meer zichtbaar maken door middel van leefgemeenschappen met religieuzen of leken. Dat hun dynamiek op dezelfde wijze een vernieuwing van de parochies moge opwekken, opdat de christelijke geloofsgemeenschappen waarachtige plaatsen van broederlijk samenleven mogen zijn, open en gastvrij, naar het model van de apostolische tijden! Ik verheug mij over de broederlijke en vertrouwvolle betrekkingen met leden van andere christelijke gezindten, en die bevorderd moeten worden, niet vergetend dat de oecumene een weg is die de waarheid vereist en trouw aan wat de Heer zelf vraagt.

Uwe Eminentie, terwijl ik de moederlijke voorspraak van de H. Maagd Maria afroep, deel ik, dankzij de aanwezigheid van mijn speciale afgezant, Kardinaal Jan Pieter Schotte, in de vreugde van allen die vandaag rond u bijeengekomen zijn. Ik groet van harte alle bisschoppen van Nederland, die samen de lasten van de apostolische zending dragen. De Heer geve hen dat zij de vrede en de vreugde van de Goede Herder mogen smaken in hun dienstwerk! Ik groet de andere aanwezige bisschoppen, de priesters en diakens, de mannelijke en vrouwelijke religieuzen, en alle lekengelovigen die gekomen zijn om deze gedenkdag te vieren. Mogen zij op deze vooravond van Pinksteren, met de blik gericht op de Verrezen Christus, die Zijn vrede geeft Vgl. Joh. 20, 19 , naar het voorbeeld van de apostelen, vreugdevolle getuigen van de Verrijzenis zijn! Aan allen verleen ik van ganser harte en met genegenheid de bijzondere Apostolische Zegen.

Vaticaanstad, 26 mei 2003
Johannes Paulus II