H. Paus Paulus VI - 1 januari 1967
Deze kwijtschelding van de tijdelijke straf, verschuldigd voor de zonden die - wat de schuld betreft - reeds vergeven zijn, wordt met een eigen naam 'aflaat' genoemd. Vgl. Paus Leo X, Bul, Aan Cajetanus de Vio, Pauselijk legaat, over de aflaten (fragment), Cum postquam (9 nov 1518), 1-2
Deze aflaat heeft enkele dingen gemeen met andere manieren of wegen om de overblijfselen van de zonden weg te nemen, maar tegelijk is ze van die wegen volstrekt onderscheiden.
Want wanneer de Kerk bij de aflaat gebruik maakt van haar macht om de verlossing van Christus de Heer te bedienen, dan bidt zij niet alleen, maar deelt op gezagvolle wij ze aan de goed gedisponeerde christengelovige de schat van voldoeningen van Christus en de heiligen uit ter vergeving van de tijdelijke straf. Vgl. H. Paus Paulus VI, Brief, Aan Weleerwaarde Constantinum Koser, Ordinis Fratrum Minorum Vicarium Generalem, bij gelegenheid van het 700 jarig bestaan van de aflaat aan Sint Franciscus door Paus Honorius III, Sacrosancta Portiunculae ecclesia (14 juli 1966), 4
Het doel dat het kerkelijk gezag zich bij het verlenen van aflaten stelt, is hierin gelegen, dat zij niet alleen de christengelovigen helpt bij de uitboeting van de verdiende straffen, maar ook dat zij hen stimuleert om werken van vroomheid, liefde en boetvaardigheid te voltrekken, vooral die welke leiden tot groei van het geloof en tot het algemene welzijn bijdragen. Vgl. H. Paus Paulus VI, Brief, Aan Weleerwaarde Constantinum Koser, Ordinis Fratrum Minorum Vicarium Generalem, bij gelegenheid van het 700 jarig bestaan van de aflaat aan Sint Franciscus door Paus Honorius III, Sacrosancta Portiunculae ecclesia (14 juli 1966), 2
Als de christengelovigen de aflaten aanwenden tot steun aan de overledenen, beoefenen zij op uitnemende wijze de liefde en, terwijl zij het hemelse overdenken, maken zij op juistere wijze gebruik van het aardse.
Deze leer heeft het leergezag van de Kerk in allerlei documenten verdedigd en nader verklaard. Paus Clemens VI, Bul, Unigenitus Dei Filius (27 jan 1343), 6 Paus Clemens VI, Brief, Aan Mekhitar (=Consolator), de Katholikos van de Armeniërs, Super quibusdam (29 sept 1351), 11 Paus Martinus V, Decreet, Decreet, bevestigt "Errores Johannis Wyclif" van het Concilie van Konstanz, Inter Cunctas (22 feb 1418), 26 Paus Sixtus IV, Bul, Aflaatbul ten gunste van de kerk van St. Petrus te Saintes, Salvator noster (3 aug 1476) Paus Sixtus IV, Encycliek, Over het geven van aflaten, Romani Pontificis provida (27 nov 1477), 4-5 Paus Leo X, Bul, Over de dwalingen van Martin Luther, Exsurge Domine (15 juni 1520), 17-22 Paus Pius VI, Constitutie, Tegen de Gallicaanse en Jansenistische dwalingen van de Synode van Pistoia (1786), Auctorem fidei - Errores Synodi Pisoriensis (28 aug 1794), 40-42 Paus Pius XI, Apostolische Constitutie, Aankondiging van het bijzondere Heilig Jaar, 1900 na Christus Verrijzenis, Quod Nuper (1 jan 1933) Paus Pius XII, Bul, Aankondiging van het Heilige Jaar 1950, Iubilaeum maximum (26 mei 1949) In de aflatenpraktijk zijn zo nu en dan weliswaar misbruiken ingeslopen, zowel omdat "door ongepaste en overbodige aflaten" met minachting over de macht van de Kerk gesproken werd en de boetvaardige voldoening werd ontkracht, Vgl. 4e Concilie van Lateranen, Hfd. 62. Over de relikwieën van heiligen, Caput 62. De reliquiis Sanctorum (11 nov 1215), 2 alsook omdat vanwege 'winstbejag' de naam van de aflaten werd bezoedeld. Vgl. Concilie van Trente, 25e Zitting - Decreet over aflaten, Sessio XXV - Decretum de indulgentiis (4 dec 1563), 1 De Kerk echter, die de misbruiken uitzuivert en corrigeert, leert, "dat de aflatenpraktijk, zeer heilzaam voor het christenvolk en goedgekeurd door het gezag van heilige concilies, in de Kerk behouden dient te blijven en schrijft ze voor en veroordeelt met de ban hen die ofwel beweren, dat ze nutteloos zijn, ofwel ontkennen, dat de Kerk de macht heeft aflaten te verlenen". Concilie van Trente, 25e Zitting - Decreet over aflaten, Sessio XXV - Decretum de indulgentiis (4 dec 1563), 1
