Zoeken in kerkelijke documenten en berichten

Overigens hebben de concrete stelsels waarin de ideologieën zich proberen te verwerkelijken ons de laatste tijd een scherper inzicht gegeven in de zwakke punten ervan. Bureaucratisch socialisme, technocratisch kapitalisme en autoritaire democratie laten duidelijk zien, hoe moeilijk het grote menselijk probleem in rechtvaardigheid en gelijkheid samen te leven, valt op te lossen. Hoe zouden ze ook kunnen ontsnappen aan het materialisme, het egoïsme of de meedogenloze onderdrukking die ze noodzakelijk meebrengen? Vandaar dat overal opkomend protest als teken van een diepliggend onbehagen, tegelijk met die herleving van de utopieën die beweren beter dan de ideologieën de politieke problemen van de moderne samenleving te kunnen oplossen? Het zou gevaarlijk zijn te miskennen, dat het beroep op de utopie maar al te vaak een gemakkelijk voorwendsel is de concrete verantwoordelijkheid te ontvluchten ten gunste van een denkbeeldige wereld. In een gedroomde toekomst leven, vormt een moeiteloos alibi voor wie de taken van dit ogenblik liever in de steek laat. Maar men dient wel degelijk te erkennen, dat deze wijze van kritiek op de huidige samenleving vaak een vooruitziende verbeeldingskracht in het' werk stelt die uit de huidige situatie het mogelijk nog onbekende naar voren haalt en die de mensen tegelijk in de richting van een betere toekomst stuwt. Zo ondersteunt zij de dynamiek van de samenleving door aan de vindingrijkheid van geest en hart van de mens vertrouwen te geven. En wanneer zij geen enkele opening schuwt, kan zij ook de roep van het christendom horen. Want de Geest van de Heer die de in Christus vernieuwde mens bezielt, doorbreekt onophoudelijk de horizon waar zijn geest zekerheid probeert te vinden en de grenzen waartoe hij zijn handelen zou willen beperken; er leeft een kracht in hem die hem oproept om boven alle systeem en ideologie uit te gaan. Middenin de wereld staat het mysterie van de mens die in de loop van een historisch en psychologisch proces, waarbij dwang en vrijheid, gewicht van de zonde en adem van de Geest afwisselend met elkaar strijden, tot de herkenning komt, dat hij kind van God is.

Op dat ogenblik zegeviert de dynamiek van het christelijk geloof over de berekeningen van de blinde eigenliefde. Bewogen door de kracht van de Geest van Jezus Christus, de Verlosser van de mensen, en gesteund door zijn verwachting, zet de christen zich in voor de opbouw van een rechtvaardige, vreedzame en broederlijke samenleving die tot een God welgevallige offerande wordt. Vgl. Rom. 5, 5 Want de verwachting van een nieuwe aarde moet de bezorgdheid om deze aarde uit te bouwen niet afzwakken, maar eerder aanwakkeren; want hier groeit dat lichaam van de nieuwe mensenfamilie dat al in staat is om enigermate een voorafschaduwing van het eindrijk te geeven. 2e Vaticaans Concilie, Constitutie, Over de Kerk in de wereld van deze tijd, Gaudium et Spes (7 dec 1965), 39