Sommige factoren beperken vandaag de dag het vermogen om de diepgaande en intrinsieke waarde van elk menselijk leven te begrijpen. Het eerste is de suggestie van een dubbelzinnig gebruik van het begrip "waardige dood" in relatie tot dat van "kwaliteit van leven". Hier vinden we een utilitair antropologisch perspectief dat "vooral verbonden is met financiële middelen, met het "welzijn", met de schoonheid en het genot van het fysieke leven, waarbij andere, diepere dimensies van het leven - spirituele en religieuze aspecten, evenals het niveau van de relaties - worden vergeten". Paus Franciscus, Toespraak, Tot de deelnemers aan het congres bij gelegenheid van 70 jarig bestaan van de Katholieke Vereniging van Italiaanse artsen - Aula Paulus VI, Abortus, euthanasie en ivf zijn "zonden tegen God" (15 nov 2014), 3 Op basis van dit principe wordt het leven alleen waardig geacht als het, volgens de beoordeling van het subject zelf of een derde partij, een aanvaardbaar kwaliteitsniveau heeft met betrekking tot de aanwezigheid of afwezigheid van bepaalde mentale of fysieke functies, of het vaak zelfs wordt geïdentificeerd met de loutere aanwezigheid van een mentale belasting. Volgens deze benadering verdient het leven niet te worden voortgezet als de kwaliteit van het leven laag blijkt te zijn. Dit betekent echter dat niet langer wordt erkend dat het menselijk leven op zich waarde heeft.

Een tweede obstakel dat de perceptie van de heiligheid van het menselijk leven vertroebelt, is een vals begrip van "mededogen" Vgl. Paus Franciscus, Toespraak, Bij gelegenheid van de audiëntie van de Italiaanse vereniging van chirurgen en tandheelkundigen, Artsen: van ieder klinisch geval een menselijke ontmoeting maken (20 sept 2019), 5. In tegenstelling tot wat het lijkt, zijn deze keuzes niet de uitdrukking van de vrijheid van een persoon en het is voortvarend het elimineren van een zieke als een mogelijkheid te aanzien, terwijl het een verkeerd medelijden is om toe te geven aan iemands vraag zijn levenseinde te bespoedigen In het licht van het lijden dat als "ondraaglijk" wordt geclassificeerd, wordt het einde van het leven van de patiënt gerechtvaardigd in de naam van "medeleven". Om niet te lijden, is het beter om te sterven: het is de zogenaamde "medelevende" euthanasie. Het is medelevend om de patiënt te helpen om te sterven door euthanasie of geassisteerde zelfmoord. In werkelijkheid bestaat het menselijk mededogen niet uit het veroorzaken van de dood, maar uit het aanvaarden van de patiënt, het steunen van hem in moeilijkheden, het aanbieden van genegenheid, aandacht en de middelen om het lijden te verlichten.

De derde factor die het moeilijk maakt om de waarde van het eigen leven en dat van anderen in interpersoonlijke relaties te herkennen, is een groeiend individualisme dat ertoe leidt dat men anderen als beperkingen en bedreigingen voor de vrijheid ziet. Aan de basis van een dergelijke houding ligt "een neo-pelagianisme volgens hetwelk het radicaal autonome individu pretendeert zichzelf te redden zonder te erkennen dat hij in het diepste van zijn wezen afhankelijk is van God en de anderen. [...]. Een zeker neo-gnosticisme laat daarentegen een puur innerlijk heil zien, opgesloten in het subjectivisme." Congregatie voor de Geloofsleer, Het heeft God behaagd - Over het christelijke heil, Placuit Deo (22 feb 2018), 3 Vgl. Paus Franciscus, Encycliek, 'Wees geprezen' - over de zorg voor het gemeenschappelijke huis, Laudato Si' (24 mei 2015), 162 dat "ingesloten is in het subjectivisme", dat de mens wil bevrijden van de grenzen van zijn lichaam, vooral wanneer hij fragiel en ziek is.

In het bijzonder kan individualisme worden gevonden aan de wortel van wat wordt beschouwd als de meest latente ziekte van onze tijd: eenzaamheid Vgl. Paus Benedictus XVI, Encycliek, Liefde in Waarheid - Over de integrale ontwikkeling van de mens in liefde en waarheid, Caritas in Veritate (29 juni 2009), 53. "Een van de ergste vormen van armoede die de mens kan ervaren is eenzaamheid. Op de keper beschouwd vinden ook de andere vormen van armoede, inclusief materiële armoede, hun oorsprong in isolement, in niet-geliefd-zijn of in het onvermogen lief te hebben.", die in sommige normatieve contexten zelfs wordt aangesproken als het "recht om alleen te zijn", uitgaande van de autonomie van de mens en het principe van de "toestemming-instemming": een "toestemming-instemming" die onder bepaalde voorwaarden kan variëren van ongemak of ziekte tot de beslissing om te leven of niet te leven. Het is hetzelfde "recht" dat ten grondslag ligt aan euthanasie en geassisteerde zelfmoord. De basisgedachte is dat degenen die in een staat van afhankelijkheid verkeren en geen volledige autonomie en wederkerigheid hebben, daadwerkelijk worden verzorgd in de zin van een gunst. Het concept van het goed wordt zo gereduceerd tot het resultaat van een sociaal akkoord: Iedereen krijgt de zorg en bijstand die autonomie of sociale en economische voordelen mogelijk of passend maakt. Het resultaat is een verarming van de interpersoonlijke relaties die fragiel worden, zonder de bovennatuurlijke liefdadigheid, menselijke solidariteit en sociale steun die zo noodzakelijk zijn om de moeilijkste existentiële momenten en beslissingen het hoofd te bieden.

Deze manier van denken over menselijke relaties en de betekenis van goedheid kan niet voorkomen dat de zin van het leven wordt aangevallen. Het maakt het gemakkelijk manipuleerbaar, onder andere door wetten die euthanasiepraktijken legaliseren en de dood van de zieken veroorzaken. Deze acties veroorzaken een sterke ongevoeligheid voor de zorg voor de zieke en verstoren de relaties. In dergelijke omstandigheden ontstaan soms ongegronde dilemma's met betrekking tot de moraal van handelingen die in werkelijkheid slechts te wijten zijn aan eenvoudige zorg voor de persoon, zoals het leveren van water en voedsel aan een zieke persoon in een staat van bewusteloosheid zonder uitzicht op genezing.

In die zin sprak Paus Franciscus over een "wegwerpcultuur" Vgl. Paus Franciscus, Postsynodale Apostolische Exhortatie, Over de verkondiging van het Evangelie in de wereld van vandaag - Naar aanleiding van de Bisschoppensynode 2012 over de nieuwe evangelisatie, Evangelii Gaudium (24 nov 2013), 53 Vgl. Paus Franciscus, Toespraak, Sala Clementina, Tot een afvaardiging van het instituut "Dignitatis Humanae" (7 dec 2013) Vgl. Paus Franciscus, Toespraak, Toespraak bij internationale ontmoeting met senioren - Sint Pietersplein, Bejaardenhuizen zouden 'longen' van menselijkheid moeten zijn (28 sept 2014) De slachtoffers van deze cultuur zijn juist de meest kwetsbare mensen, die het gevaar lopen te worden "weggegooid" door een stel raderen dat ten koste van alles efficiënt wil zijn. Het is een sterk antisolidaristisch cultureel fenomeen dat Johannes Paulus II de "cultuur van de dood" noemde en dat authentieke "structuren van de zonde" Vgl. H. Paus Johannes Paulus II, Encycliek, Over de waarde en de onaantastbaarheid van het menselijk leven, Evangelium Vitae (25 mrt 1995), 12 genereert. Het kan leiden tot verkeerde handelingen op zich, eenvoudigweg omdat men zich "goed voelt" als ze worden uitgevoerd, en het kan verwarring scheppen over goed en kwaad, terwijl elk persoonlijk leven aan de andere kant een unieke en onherhaalbare waarde heeft die altijd veelbelovend en transcendent is. In deze wegwerpcultuur en cultuur van de dood lijken euthanasie en geassisteerde zelfmoord de verkeerde sleutels te zijn om problemen met betrekking tot de terminaal zieke patiënt op te lossen.