Het christen volk heeft de gewoonte, in de maand oktober door het rozenkransgebed als het ware een geestelijke krans te vlechten voor de Moeder van Christus. Op het voorbeeld van onze voorgangers erkennen ook wij ten volle de hoge waarde van dit gebruik, en wij roepen dit jaar alle kinderen van de Kerk op om op bijzondere wijze blijk te geven van hun godsvrucht jegens de allerheiligste Maagd. Want wij zien het gevaar opdoemen van een meer algemene en ernstige ramp, die dreigend hangt boven de mensheid, nu er immers, vooral in Oost-Azië, nog steeds bloedig wordt gevochten en een zware oorlog woedt. Daarom voelen wij ons gedrongen om, overeenkomstig onze mogelijkheden, nieuwe en nog krachtiger pogingen te doen voor het behoud van de vrede. Wij worden bovendien nog verontrust door hetgeen wij vernemen uit andere delen van de wereld: door het steeds hoger opvoeren van de kernbewapening, het overdreven nationalisme, het racisme, de revolutionaire bewegingen, de gedwongen scheiding van burgers van eenzelfde land, misdadige moordaanslagen. het doden van onschuldigen. Dit alles kan de aanleiding worden tot een verschrikkelijke ramp.

Gelijk onze onmiddellijke voorgangers, zo schijnen ook wij van Gods Voorzienigheid de bijzondere taak te hebben ontvangen om de vrede te bewaren en te bestendigen door ons met geduld en volharding de moeizame arbeid hiervoor te getroosten. Deze opdracht vloeit duidelijk voort uit het feit, dat ons het bestuur van de gehele Kerk is toevertrouwd, die, als "een teken, omhoog geheven onder de volken" (Jes. 11, 12), niet in dienst staat van politieke belangen, maar aan de mensen de waarheid en de genade moet brengen van Jezus Christus, haar goddelijke Stichter.

Immers, vanaf het begin van ons Pontificaat hebben wij alles gedaan om door gebed, door persoonlijke interventies en door aansporingen de zaak van de wereldvrede te bevorderen. Wij zijn zelfs, gelijk gij u herinnert, het vorig jaar naar Noord-Amerika gevlogen om voor de uitgelezen vergadering van de Verenigde Naties, waarin bijna alle volken vertegenwoordigd waren, te spreken over de zo vurig verlangde vrede. Wij hebben daar erop aangedrongen, dat men iedere minderwaardigheidspositie van mensen of volken zou uitbannen, dat men elkaar niet meer zou bestrijden, maar dat ieders streven en activiteit zouden gericht zijn op de bestendiging van de vrede. En ook daarna zijn wij uit apostolische bezorgdheid de verantwoordelijke instanties blijven aansporen om de mensheid te sparen voor een onmetelijke ramp, die over haar zou kunnen komen.

Daarom verheffen wij nu opnieuw onze stem "onder luid geroep en tranen" (Hebr. 5, 7) om met aandrang alle regeerders te smeken, met al hun krachten de uitbreiding van de brand tegen te gaan en hem volledig uit te blussen. Wij zijn ervan overtuigd, dat alle mensen, van welk ras, van welke kleur, godsdienst of stand ook, die verlangens koesteren van rechtvaardigheid en eerlijkheid, onze gevoelens delen. Laten dus alle belanghebbenden de noodzakelijke voorwaarden scheppen voor het neerleggen van de wapens, voordat de loop van de gebeurtenissen zelf hun dit onmogelijk maakt. Mogen allen, die het lot van de mensheid in handen hebben, beseffen, welk een enorme verantwoordelijkheid in deze tijd op hen rust. Laten zij op dit punt hun geweten ondervragen en ernstig onderzoeken en daarbij hun eigen volk, de wereld, God en de geschiedenis voor ogen houden. Mogen zij eraan denken, dat het nageslacht hun naam in dankbare herinnering zal houden, als zij met wijsheid aan deze oproep gehoor geven. In de naam des Heren roepen wij: houdt op! Men moet bij elkaar komen om in alle eerlijkheid onderhandelingen te voeren' en voorstellen te doen. Thans is het ogenblik gekomen om de geschillen bij te leggen, al brengt dit misschien bepaalde offers of nadelen met zich mee, want later zal men die geschillen misschien moeten bijleggen met een enorm verlies en na een wrede slachting, waarvan men zich thans geen voorstelling kan maken. Men moet echter een vrede tot stand brengen, die gebaseerd is op de rechtvaardigheid en op de vrijheid van de mensen en die bijgevolg rekening houdt met de rechten van personen en gemeenschappen, anders zal hij kwetsbaar zijn en niet lang stand houden.

Terwijl wij dit alles met bezorgdheid en droefheid naar voren brengen, voelen wij ons door de herderlijke zorg van ons pauselijk ambt gedrongen, de hulp van de hemel af te smeken. Want de vrede, die "zulk een groot goed is, dat men ook onder de aardse en tijdelijke dingen het liefste daarover hoort spreken, het vurigst daarnaar verlangt en niets beters kan uitdenken" H. Augustinus, Over de Stad Gods, De Civitate Dei. 19, 11:PL 41, 637 moet gevraagd worden aan Hem, die "de Vorst van de vrede" (Jes. 9, 6) is. En omdat de Kerk in tijden van onzekerheid en angst steeds haar toevlucht heeft genomen tot haar machtige voorspreekster, haar Moeder Maria, willen ook wij onze en uw gedachten, eerbiedwaardige broeders, en die van alle christenen richten op haar; zij immers, zo zegt de heilige Ireneüs, "is een oorzaak van het heil geworden voor de gehele mensheid" H. Ireneüs van Lyon, Tegen de ketters, Adversus Haereses. 3, 22: PG 7, 959. Niets achten wij zo nuttig en belangrijk als het smeekgebed van de gehele christengemeenschap tot de Moeder Gods, die wij aanroepen als de Koningin van de vrede, opdat zij ons in zoveel leed en angst overvloedig de gaven van haar moederlijke goedheid meedeelt. Wij wensen een dringend en aanhoudend gebed tot haar, die wij tijdens de viering van het tweede Vaticaans oecumenisch concilie, met instemming van de Vaders en van de katholieke wereld, hebben uitgeroepen tot Moeder, d.i. geestelijke Moeder, van de Kerk, waardoor wij een punt van de traditionele leer hebben bevestigd. De Moeder van de Verlosser is immers, zoals St. Augustinus leert, "zonder enige twijfel de Moeder van zijn ledematen". H. Augustinus, Over de heilige maagdelijkheid, De sancta Virginitate. 6: PL 40, 399 Hetzelfde zegt, onder andere, de heilige Anselmus: "Is er een groter geluk denkbaar dan het geluk, dat gij de Moeder zijt van hen, van wie Christus de vader en de broeder heeft willen zijn?". H. Anselmus van Canterbury, Oratio. 47:PL 158, 945 Reeds onze voorganger Leo XIII heeft Maria genoemd "de Moeder van de Kerk, in de meest ware zin van het woord". Vgl. Paus Leo XIII, Encycliek, Over de Rozenkrans, Adiutricem populi christiani (5 sept 1895) Niet tevergeefs stellen wij daarom ons vertrouwen op haar in de angsten van deze verwarde tijd.

Omdat nu naarmate het onheil toeneemt, ook de godsvrucht van het christenvolk moet toenemen, verlangen wij, eerbiedwaardige broeders, dat op uw voorbeeld, uw aansporing en onder uw bezielende leiding onze liefdevolle Moeder Maria gedurende de maand oktober, gelijk wij reeds zeiden, dringender wordt aangeroepen door het bidden van de rozenkrans. Want dit gebed is aangepast aan de mentaliteit van het volk Gods, zeer aangenaam aan de Moeder van God en een krachtdadig middel ter verkrijging van de hemelse gaven. Het Tweede Vaticaans Oecumenisch Concilie heeft weliswaar niet uitdrukkelijk, maar toch met een duidelijke suggestie alle kinderen van de Kerk de liefde voor het rozenkransgebed op het hart gedrukt met deze woorden: "zij moeten een hoge waardering hebben voor de praktijken en oefeningen van godsvrucht jegens haar (Maria), die in de loop van de eeuwen door het leerambt zijn aanbevolen". Vgl. 2e Vaticaans Concilie, Constitutie, Over de Kerk, Lumen Gentium (21 nov 1964), 67

Dit gebed, zo rijk aan vruchten, heeft niet alleen een grote kracht om ons te vrijwaren voor onheil en rampen, zoals de geschiedenis van de Kerk duidelijk aantoont, maar bevordert ook in rijke mate het christelijk leven; "het geeft vooral bezieling aan het katholiek geloof, dat door een juiste overweging van de geheimen gemakkelijk tot nieuw leven komt, en het richt onze geest op de door God geopenbaarde waarheden". Paus Pius XI, Encycliek Ingravescentibus malis (29 sept. 1937)

Laten wij dus in de maand oktober, gewijd aan O.L. Vrouw van de rozenkrans, onze gebeden en smekingen verdubbelen, opdat door haar voorspraak eindelijk de dageraad van de ware vrede voor de mensen mag aanbreken, en dit ook op het gebied van de godsdienst, die men helaas in onze tijd niet overal vrij kan belijden. In het bijzonder wensen wij, dat de vierde oktober, de dag, waarop wij, zoals reeds gezegd, een jaar geleden onze vredesreis ondernamen naar de H. Paus Paulus VI - Toespraak
Tot de 20ste Algemene Vergadering van de Verenigde Naties
(4 oktober 1965), dit jaar in heel de katholieke wereld zal gevierd worden als "een biddag voor de vrede". Wij laten het aan u over, eerbiedwaardige broeders, om overeenkomstig uw bekende godsvrucht en overeenkomstig het belang van de zaak, dat gij zeer goed begrijpt, plechtige godsdienstoefeningen voor te schrijven om de Moeder Gods, die ook de Moeder van de Kerk is, op die dag met eensgezinde vurigheid te doen aanroepen door de priesters, de religieuzen, het christenvolk, en vooral door de onschuldige kinderen, de zieken en de lijdenden. Ook wij zullen op die dag in de Sint-Pieter bij het graf van het Hoofd der apostelen op bijzondere wijze onze smeekbeden richten tot de Maagd en Moeder Gods Maria, de beschermster van het christendom en de Middelares van de vrede. Zo zal in alle delen van de wereld de stem van de Kerk als één machtig gebed de hemel geweld aan doen. Want volgens het woord van St. Augustinus is er "bij alle verscheidenheid van menselijke talen, slechts één taal van het gelovend hart". S. Augustinus, In Narr. in Ps. 54, 11: PL 36, 636

Allerheiligste Maagd,

zie met moederlijke goedheid neer op al uw kinderen!
Zie neer op de bisschoppen, die in angst verkeren, dat over de hun toevertrouwde gelovigen een verschrikkelijke storm van allerlei rampen zal losbreken.
Zie neer op zovelen, vaders en moeders, die in hun angst en ongerustheid om het lot van zichzelf en hun gezin door zo zware zorgen worden gekweld.
Kalmeer de geest van de oorlogvoerende partijen en geef hun "gedachten van vrede" in.
Zorg, dat God, de straffer van alle onrecht, zich barmhartig toont, aan de volken de zo vurig verlangde rust hergeeft en hen voor lange tijd een echte welvaart laat genieten.

In het vaste vertrouwen, dat de verheven Moeder Gods ons nederig smeekgebed welwillend zal aanvaarden, schenken wij aan u, eerbiedwaardige broeders, en aan de geestelijkheid en het volk, die aan ieder van u zijn toevertrouwd, vol liefde de apostolische zegen.

Gegeven te Rome, bij Sint-Pieter, 15 september 1966, in het vierde jaar van ons Pontificaat.

Paus Paulus VI