De centrale plaats van de menselijke persoon en de natuurlijke neiging van personen en volken tot het opbouwen van relaties onder elkaar, zijn de stapstenen voor het vestigen van een waarachtige internationale gemeenschap, waarvan de ordening moet gericht zijn op het waarborgen van het effectieve universele algemeen welzijn Vgl. Catechismus-Compendium, Catechismus van de Katholieke Kerk (15 aug 1997), 1911. Ondanks de wijdverspreide aspiratie om een authentieke internationale gemeenschap te vormen, is de eenheid van de mensenfamilie nog geen realiteit. Dit is het gevolg van materialistische en nationalistische ideologieën die de waarden loochenen van de persoon als totaliteit en in al zijn dimensies bekeken: materieel en spiritueel, individueel en gemeenschappelijk. In het bijzonder is elke theorie of gedrag gebaseerd op racisme en raciale discriminatie moreel onaanvaardbaar Vgl. 2e Vaticaans Concilie, Verklaring, Over de houding van de Kerk tegenover niet-christelijke godsdiensten, Nostra Aetate (28 okt 1965), 5 Vgl. H. Paus Johannes XXIII, Encycliek, Vrede op aarde, Pacem in Terris (11 apr 1963) Vgl. H. Paus Paulus VI, Encycliek, Over de ontwikkeling van de volken, Populorum Progressio (26 mrt 1967), 63 Vgl. H. Paus Paulus VI, Apostolische Brief, Aan Maurice Kardinaal Roy, bij gelegenheid van de 80ste verjaardag van Rerum Novarum, Octogesima Adveniens (14 mei 1971), 16 Vgl. Pauselijke Raad "Justitia et Pax", Durban, 31 augustus tot 7 september 2001, Bijdrage aan de Wereldconferentie tegen racisme, rassen-discriminatie, vreemdelingenhaat en ermee gepaard gaande onverdraagzaamheid (7 sept 2001), 21.

De co-existentie van naties is gebaseerd op dezelfde waarden die de relaties tussen menselijke wezens moeten begeleiden: waarheid, rechtvaardigheid, actieve solidariteit en vrijheid Vgl. H. Paus Johannes XXIII, Encycliek, Vrede op aarde, Pacem in Terris (11 apr 1963). Op vlak van de principes die constitutief zijn voor de internationale gemeenschap, vereist de leer van de Kerk dat de relaties tussen de volken en de politieke gemeenschappen juist geregeld worden overeenkomstig de rede, de billijkheid, het recht en de onderhandeling, met uitsluiting van de toevlucht tot geweld en oorlog, evenals van vormen van discriminatie, intimidatie en bedrog Vgl. H. Paus Paulus VI, Brief, Tot de Assemblee van de Verenigde Naties (4 okt 1965), 2.

Het internationaal recht wordt een instrument ter garantie van de internationale ordening Vgl. Paus Pius XII, Encycliek, Over de eenheid van de menselijke maatschappij, Summi Pontificatus (20 okt 1939), 29, dit wil zeggen van co-existentie tussen politieke gemeenschappen die op individueel vlak streven naar het algemeen welzijn van hun burgers en op collectief vlak proberen om het algemeen welzijn van alle volken te bewerkstelligen Vgl. H. Paus Johannes XXIII, Encycliek, Vrede op aarde, Pacem in Terris (11 apr 1963), 125 Vgl. H. Paus Johannes Paulus II, Encycliek, Ter gelegenheid van de honderdste verjaardag van de encycliek Rerum Novarum, Centesimus Annus (1 mei 1991), 52, in het bewustzijn dat het algemeen welzijn van een natie niet los kan worden gezien van het welzijn van de ganse mensenfamilie Vgl. H. Paus Johannes XXIII, Encycliek, Vrede op aarde, Pacem in Terris (11 apr 1963).

De internationale gemeenschap is een juridische gemeenschap gebaseerd op de soevereiniteit van elke lidstaat, zonder relaties van ondergeschiktheid die de onafhankelijkheid loochenen of inperken Vgl. Paus Pius XII, Toespraak, Op de vigilie van het hoogfeest der geboorte van Onzen Heer Jezus Christus 1939 in tegenwoordigheid van HH. Em. De kardinalen van HH. Exc. de bisschoppen en prelaten der Romeinsche curie, In questo giorno (24 dec 1939), 5 Vgl. Paus Pius XII, Toespraak, Over de staatsgemeenschappen en de volken over godsdienstvrijheid - tot het 5de nationaal Italiaans congres van de vereniging van katholieke juristen, Ci riesce (6 dec 1953), 2 Vgl. H. Paus Johannes XXIII, Encycliek, Vrede op aarde, Pacem in Terris (11 apr 1963), 124. Dergelijke opvatting van de internationale gemeenschap staat op geen enkele manier gelijk met het relativeren of vernietigen van de verschillende specifieke karakteristieken van elk volk, maar wel met het begunstigen van hun uitdrukkingsvormen Vgl. H. Paus Johannes Paulus II, Toespraak, De mensheid heeft moed nodig voor de toekomst, Voor de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties ter gelegenheid van het 50-jarig bestaan van de wereldorganisatie (5 okt 1995), 9-10. Het naar waarde schatten van deze verschillende identiteiten helpt bij het overwinnen van de verschillende vormen van verdeeldheid die neigen naar het scheiden van volken en naar het opsluiten van zichzelf in egoïsme dat destabiliserende effecten heeft.

Het magisterium erkent het belang van de nationale soevereiniteit, vooral begrepen als een uitdrukking van de vrijheid die de relaties tussen staten moet leiden Vgl. H. Paus Johannes XXIII, Encycliek, Vrede op aarde, Pacem in Terris (11 apr 1963) Vgl. H. Paus Johannes Paulus II, Toespraak, De mensheid heeft moed nodig voor de toekomst, Voor de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties ter gelegenheid van het 50-jarig bestaan van de wereldorganisatie (5 okt 1995), 15. Soevereiniteit vertegenwoordigt de subjectiviteit Vgl. H. Paus Johannes Paulus II, Encycliek, De ontwikkeling van de mens en de samenleving
Twintig jaar na Populorum Progressio van Paus Paulus VI, Sollicitudo Rei Socialis (30 dec 1987), 15 van een natie in politieke, economische, sociale en zelfs culturele zin. De culturele dimensie krijgt een bijzonder belang als bron van kracht om te weerstaan aan daden van agressie of vormen van dominantie die een weerslag hebben op de vrijheid van een land. Cultuur vormt het instrument voor het garanderen van de identiteit van een volk en drukt zijn geestelijke soevereiniteit Vgl. H. Paus Johannes Paulus II, Toespraak, Tot de 'United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization' (UNESCO), Parijs, De algehele menselijkheid van de mens komt tot uitdrukking in de cultuur (2 juni 1980), 14 uit en bevordert deze.

Nationale soevereiniteit is nochtans niet absoluut. Naties kunnen vrijelijk verzaken aan het uitoefenen van bepaalde van hun rechten in functie van een gemeenschappelijk doel, in het bewustzijn dat zij een "familie van naties" H. Paus Johannes Paulus II, Toespraak, De mensheid heeft moed nodig voor de toekomst, Voor de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties ter gelegenheid van het 50-jarig bestaan van de wereldorganisatie (5 okt 1995), 14 Vgl. H. Paus Johannes Paulus II, Toespraak, Tot het Corps diplomatique (13 jan 2001), 8 vormen waarin wederzijds vertrouwen, steun en respect moeten prevaleren. In dit perspectief moet speciale aandacht worden gegeven aan het feit dat er nog steeds geen internationale overeenkomst voorhanden is die op een adequate manier tegemoet komt aan de "rechten van de naties" H. Paus Johannes Paulus II, Toespraak, De mensheid heeft moed nodig voor de toekomst, Voor de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties ter gelegenheid van het 50-jarig bestaan van de wereldorganisatie (5 okt 1995), 6. Bij het voorbereiden hiervan zou men zich op een zeer bevorderlijke manier kunnen buigen over vragen in verband met rechtvaardigheid en vrede in de huidige wereld.