Josef Kard. Cordes - 28 februari 2020
Paus Franciscus - Postsynodale Apostolische Exhortatie
Querida Amazonia
Geliefde Amazone
(2 februari 2020) vermeldt kort "wat de priester op een speciale manier toekomt, wat niet kan worden gedelegeerd". Deze gave is dan gerelateerd aan het "sacrament van de wijding... dat hem gelijk maakt aan Christus de priester." Een ontwikkeling van "conformatie" is weggelaten; het dient om te bevestigen dat alleen de priester gekwalificeerd is "om de Eucharistie voor te zitten". Later wordt deze bevoegdheid aangevuld met die van het Sacrament van de Boetedoening.
De tekst van Paus Franciscus - Postsynodale Apostolische Exhortatie
Querida Amazonia
Geliefde Amazone
(2 februari 2020) verandert dan snel van perspectief. Het gaat niet meer over de ontologische conformatie van de gewijde, maar verblindt ons voor zijn of haar tastbare actie, het toedienen van de sacramenten. Hij kiest dus voor een empirisch perspectief, maar verwaarloost op die manier de geestelijke en genade implicaties van de bediening van de verlossing. Wie hen uitsluit, kan ongetwijfeld snel voorstellen doen voor de reorganisatie op het terrein van de pastorale activiteiten. Maar pragmatici zullen op een gegeven moment op de vraag stuiten: Waarom zijn het sacrament van de Boetedoening en de Eucharistie voorbehouden aan priesters? Of - om het probleem polemisch te verergeren: Wat gebeurde er toen de bisschop de kandidaat voor de wijding de handen heeft opgelegd? Gaf hij hem alleen het recht om de Eucharistie en het Sacrament van de Boetedoening voor te zitten? Was de liturgie slechts een plechtige "professionele vrijspraak" van de toekomstige "gezel" - of had de ontvangst van het Wijdings-Sacrament ook een genade-effect boven een formele juridische procedure?
Zoals bekend leert de theologie dat de geloofsovertuiging ook terug te vinden is in de gebeden liturgische teksten ("Lex orandi - lex credendi: de wet van het gebed is de wet van het geloof"). Zo verklaart de liturgie van het Wijdings-Sacrament het priesterambt. De prefatie bij de wijding zegt op de eerste plaats dat de Vader die "in de kracht van de Heilige Geest" zijn "Zoon Jezus Christus tot Dienaar" kiest, en verwijst vervolgens naar hen die "door handoplegging deelnemen aan zijn heilig Ambt". Dit wordt bewerkstelligd door de gave van de Geest die, volgens de gebeden die worden uitgesproken, de gewijde persoon op een specifieke manier aan Christus bindt.
Al het oudste wijdingsritueel dat ons is overgeleverd, de H. Hippolytus
Traditio Apostolica () - het gaat terug tot Hippolytus van Rome († 235) - benoemt deze kracht van de Heilige Geest in de begeleidende rubrieken die het gebaar van de bisschoppelijke handoplegging vergezellen. In haar consecratiegebed staat: "Zie op hem Uw dienaar en geef hem een aandeel in de Geest van genade en raadgeving van het presbyterium (priesterschap), zodat hij uw volk kan ondersteunen en met een zuiver hart kan leiden".
Meer nog dan in de Romeinse traditie ziet de Oosterse Kerk in de gave van de Geest het centrum en de beslissende werking van de Wijding. Dit wordt in de eerste plaats bewezen door verschillende Griekse kerkvaders die de apostolische zending en dienstbaarheid toeschrijven aan de zending van de Geest. Vergelijkbare voorbeelden zijn de martelaar Irenaeus van Lyon (+ rond 202), Athanasius († 373), Johannes Chrysostom († 407) of Cyril van Alexandrië († 444). Maar laten we in plaats van ze hier te citeren, even stilstaan bij de hoge rang die ze hechten aan de bijzondere gave van de Heilige Geest voor het priesterambt.
