Poëzie helpt een pijnlijk gevoel uit te drukken dat velen van ons vandaag de dag delen. De onontkoombare waarheid is dat, in de huidige omstandigheden, met deze manier van omgaan met de Amazone, zoveel leven en schoonheid "de richting van het einde nemen", hoewel veel mensen willen blijven geloven dat er niets is gebeurd:

"Degenen die geloofden dat de rivier een touw was om mee te spelen, hadden het mis.
De rivier is een dunne ader op het aardoppervlak. […]
De rivier is een touw waar dieren en bomen zich aan vastklampen.
Als ze te hard trekken, kan de rivier exploderen.
Het kan ontploffen en onze gezichten wassen met water en bloed." Juan Carlos Galeano, “Los que creyeron”, in Amazonia y otros poemas, Universidad Externado de Colombia, Bogotá 2011, 44.

Het planetaire evenwicht hangt ook af van de gezondheid van de Amazone. Samen met het biomechanisme van Congo en Borneo maakt het indruk door de diversiteit van zijn bossen, waarvan ook de regencycli, het klimaatevenwicht en een grote verscheidenheid aan levende wezens afhankelijk zijn. Het werkt als een groot kooldioxidefilter, dat helpt om te voorkomen dat de aarde oververhit raakt. Voor het grootste deel is de bodem arm aan humus, waardoor het bos

"eigenlijk bovengronds groeit en niet uit de grond". Harald Sioli, A Amazônia, Petropolis 1985, 60.

Wanneer het bos wordt verwijderd, wordt het niet vervangen omdat het een bodem blijft met weinig voedingsstoffen die verandert in een woestijngebied of een bodem die arm is aan vegetatie. Dit is ernstig, want in de ingewanden van het Amazonewoud bevinden zich talloze hulpbronnen die onmisbaar zouden kunnen zijn voor de genezing van ziekten. Zijn vis, fruit en andere overvloedige geschenken verrijken de menselijke voeding. Bovendien is in een ecosysteem als het Amazonegebied de bijdrage van elk afzonderlijk onderdeel aan het behoud van het geheel onontbeerlijk. Kustgebieden en mariene vegetatie moeten ook worden bevrucht door de Amazonerivier. De kreet van het Amazonegebied bereikt iedereen, want

"het aspect van de verovering en de exploitatie van de hulpbronnen [...] is nu een bedreiging gaan vormen voor de zeer gastvrije capaciteit van het milieu: het milieu als 'hulpbron' dreigt het milieu als 'thuis' te bedreigen". H. Paus Johannes Paulus II, Toespraak, Tot de deelnemers aan een conventie over "Milieu en gezondheid" (24 mrt 1997), 2

Het belang van enkele machtige ondernemingen mag niet boven het welzijn van het Amazonegebied en van de hele mensheid worden gesteld.

Het is niet voldoende om aandacht te besteden aan het behoud van de meest zichtbare bedreigde soorten. Het is cruciaal om in gedachten te houden dat

"paddenstoelen, algen, wormen, kleine insecten, reptielen en de ontelbare variëteit aan micro-organismen noodzakelijk voor een goed functioneren van de ecosystemen. Enkele weinig talrijke soorten, die gewoonlijk onopgemerkt blijven, spelen een fundamentele kritieke rol om het evenwicht van een plaats te stabiliseren." Paus Franciscus, Encycliek, 'Wees geprezen' - over de zorg voor het gemeenschappelijke huis, Laudato Si' (24 mei 2015), 34

Dit wordt gemakkelijk genegeerd bij de beoordeling van de milieu-impact van economische projecten in de winningsindustrieën, de energiesector, de houtsector en andere industrieën die vernietigen en vervuilen. Bovendien is water, dat overvloedig aanwezig is in het Amazonegebied, een essentieel goed voor het overleven van de mens, maar de bronnen van vervuiling nemen voortdurend toe. Vgl. Paus Franciscus, Encycliek, 'Wees geprezen' - over de zorg voor het gemeenschappelijke huis, Laudato Si' (24 mei 2015), 28-31

In werkelijkheid zijn er naast de economische belangen van lokale ondernemers en politici ook

"enorme internationale economische belangen". Paus Franciscus, Encycliek, 'Wees geprezen' - over de zorg voor het gemeenschappelijke huis, Laudato Si' (24 mei 2015), 38 

De oplossing ligt dus niet in een

"internationalisering" van het Amazonegebied, Latijns-Amerika (CELAM), Aparecida, 13-31 mei 2007, Slotdocument Vijfde Conferentie van het Latijns-Amerikaanse Episcopaat en de Caraïbische Eilanden (29 juni 2007), 86 

maar de verantwoordelijkheid van de nationale regeringen wordt ernstiger. Om dezelfde reden is het

"prijzenswaardig is de inzet van internationale organisaties en organisaties van de burgermaatschappij de volken sensibiliseren en op kritische wijze samenwerken, daarbij ook gebruik makend van wettige pressiemiddelen, opdat iedere regering haar eigen en niet te delegeren taak vervult het milieu en de natuurlijke bronnen van het eigen land te beschermen zonder zich te verkopen aan onzuivere lokale en internationale belangen." Paus Franciscus, Encycliek, 'Wees geprezen' - over de zorg voor het gemeenschappelijke huis, Laudato Si' (24 mei 2015), 38

Om voor het Amazonegebied te zorgen is het goed om voorouderlijke kennis te verstaan vanuit hedendaagse technische kennis, maar altijd te proberen het territorium op een duurzame manier te beheren, waarbij tegelijkertijd de levensstijl en de waardesystemen van de bewoners behouden blijven. Vgl. Paus Franciscus, Encycliek, 'Wees geprezen' - over de zorg voor het gemeenschappelijke huis, Laudato Si' (24 mei 2015), 144.187 Het is aan hen, en met name aan de autochtone bevolking, om - naast de basisopleiding - volledige en transparante informatie over de projecten, hun reikwijdte, effecten en risico's te ontvangen, zodat zij deze informatie kunnen relateren aan hun belangen en hun eigen kennis van de plaats, en zo hun toestemming kunnen geven of weigeren, of alternatieven kunnen voorstellen. Vgl. Paus Franciscus, Encycliek, 'Wees geprezen' - over de zorg voor het gemeenschappelijke huis, Laudato Si' (24 mei 2015), 183

De machtigen zijn nooit tevreden met de winst die ze maken, en de middelen van de economische macht nemen toe met de wetenschappelijke en technologische ontwikkeling. Daarom moeten we allemaal aandringen op de urgentie van

"een systeem van normen te scheppen dat onschendbare grenzen bevat en de bescherming van de ecosystemen verzekert, voordat de nieuwe vormen van macht die zijn afgeleid van het technisch-economisch paradigma, uiteindelijk niet alleen de politiek, maar ook de vrijheid en de gerechtigheid verwoesten." Paus Franciscus, Encycliek, 'Wees geprezen' - over de zorg voor het gemeenschappelijke huis, Laudato Si' (24 mei 2015), 53

Als de roep van God vereist dat we aandachtig luisteren naar de roep van de armen en van de aarde tegelijkertijd, Vgl. Paus Franciscus, Encycliek, 'Wees geprezen' - over de zorg voor het gemeenschappelijke huis, Laudato Si' (24 mei 2015), 49 dan is voor ons "de roep van de Amazone tot de Schepper als de roep van het Volk van God in Egypte. Vgl. Ex. 3, 7 Het is een kreet van slavernij en verlating, schreeuwend om vrijheid".