Paus Franciscus - 21 december 2019
Dierbare broeders en zusters,
We hebben het dus over grote uitdagingen en noodzakelijke afwegingen die dikwijls moeilijk te maken zijn, vanwege het simpele feit dat we, balancerend tussen een glorierijk verleden en een veranderende, creatieve toekomst, in het heden leven. Er zijn mensen hier die noodzakelijkerwijs tijd nodig hebben om te groeien; er zijn historische situaties hier waarmee dagelijks moet worden omgegaan, aangezien in het proces van hervorming de wereld en de geschiedenis niet ophouden; er zijn juridische en institutionele kwesties die geleidelijk moeten worden opgelost, zonder toverformules of snelkoppelingen.
Tenslotte is er ook nog de dimensie van tijd en er is menselijk falen, die op de juiste wijze in ogenschouw moeten worden genomen. Zij zijn onderdeel van de geschiedenis van ieder van ons. Ze niet in ogenschouw nemen betekent dat je bezig bent dingen te doen terwijl je ze onttrekt aan de menselijke geschiedenis. Inherent aan dit moeilijke historische proces is de verleiding terug te vallen op het verleden (ook door nieuwe formuleringen te gebruiken), omdat het geruststellender en vertrouwder is, en, natuurlijk, minder conflictueus. Ook dit is onderdeel van het proces en van het risico van het in gang zetten van belangrijke veranderingen. Paus Franciscus, Postsynodale Apostolische Exhortatie, Over de verkondiging van het Evangelie in de wereld van vandaag - Naar aanleiding van de Bisschoppensynode 2012 over de nieuwe evangelisatie, Evangelii Gaudium (24 nov 2013), 223. Evangelii Gaudium vermeldt de regel: "Prioriteit geven aan activiteiten die een nieuwe dynamiek in de maatschappij voortbrengen en andere personen en groepen daarbij betrekken die ze zullen voortzetten, opdat zij bij belangrijke historische gebeurtenissen vrucht zullen dragen. Zonder angst echter, met duidelijke en vasthoudende overtuigingen."
Het is hier nodig bedacht te zijn op de verleiding van starheid (rigiditeit). Een starheid die voortkomt uit de angst voor verandering, waardoor we uiteindelijk hekken en obstakels gaan oprichten op het terrein van het gemeenschappelijk goed, waardoor het een mijnenveld van onbegrip en haat wordt. Laat ons altijd in gedachten houden dat onder iedere vorm van starheid een soort van onbalans ligt. Starheid en onbalans houden elkaar in stand in een vicieuze cirkel.