In de loop van de 2000 jaar van haar geschiedenis hebben zich de culturele constellaties en politiek-sociologische omstandigheden voor het leven van de Kerk steeds weer en soms ook dramatisch veranderd. Het priesterlijk dienstwerk is wezenlijk niet veranderd, of het nu bestond onder feodale maatschappij of in Germaanse systeem van de eigen kerken, of in de tijd van de hof- en vorstbisschoppen en van het Petrusambt met de voordelen en de lasten van de kerkelijke staat tot 1870. Zoals ook nu is de priesterlijk dienst wezenlijk dienst aan het Woord en de sacramenten tot heil van de wereld en hij is de zorg van de herder die zoals Jezus “de herder en bisschop van uw zielen” (1 Pt. 2, 25), de “Opperherder” zijn leven geeft voor hem toevertrouwde schapen (1 Pt. 5, 1-4). De substantie van de sacramenten onttrekt zich aan de volmacht van de Kerk. En men kan niet met losse elementen uit Schrift en Traditie en door niet te letten op dogmatisch definitieve beslissingen en ontwikkelingen in bijzaken zich telkens een nieuw model van priesterschap in elkaar knutselen. Niet de door pastoraalstrategen ontwikkelde priesterbeelden zijn belangrijk, maar alleen het beeld van Christus, de hogepriester van het nieuwe verbond dat onuitwisbaar is ingeprent in de ziel van de gewijde en in wiens naam en kracht de bisschoppen en priesters de gelovigen heiligen, leren en leiden. 2e Vaticaans Concilie, Decreet, Over het leven en dienst van de priester, Presbyterorum Ordinis (7 dec 1965), 2.12

Als de centrale uitspraak dat de priester krachtens het in de wijding ontvangen merkteken als de apostelen “in persona Christi”, het hoofd van de Kerk, handelt, als oorzaak van het klerikalisme verguisd wordt, dat zelfs tot seksuele misdaden jegens jongeren zou leiden, zoals opinieleiders in het synodaal proces vertelden, dan is dat niet alleen meer een ongelooflijke belediging van de vele ijverige zielzorgers. Het betekent veeleer de woorden van Jezus afwijzen, die na de 12 apostelen ook tegen de andere 72 leerlingen gezegd heeft: “Wie u hoort, hoort Mij, en wie u afwijst, wijst Mij af; wie echter Mij afwijst, wijst Hem af die Mij gezonden heeft.” (Lc. 10, 16) Een Duitse liturgieprofessor zette zichzelf onvrijwillig in een slecht daglicht en was openlijk in tegenspraak met het Tweede Vaticaanse Concilie, toen hij de dagelijkse eucharistieviering, waarin sacramenteel de overgave van Christus aan het kruis uit liefde voor de mensen tegenwoordig komt, als oorzaak van pedofiel en homofiel misbruik van de seksualiteit wilde aangeven. Want het Concilie zegt: “In het mysterie van het eucharistisch offer, waarvan het opdragen de voornaamste taak van de priester is, wordt het werk van onze verlossing voortdurend voltrokken; daarom wordt de dagelijkse viering dringend aanbevolen”. 2e Vaticaans Concilie, Decreet, Over het leven en dienst van de priester, Presbyterorum Ordinis (7 dec 1965), 13 Als in het synodale proces in Duitsland geen wezenlijk thema’s van de geloofsoverdracht aan de orde komen, zal de neergang steeds meer versneld worden.

Misschien zijn we op weg naar een “kleine kudde”. Maar dit woord van Jezus is niet sociologisch bedoeld en heeft niets met kleine of grote getallen te maken. “God wil dat alle mensen gered worden en tot kennis van de waarheid komen” (1 Tim. 2, 4) door de ene Middelaar Jezus Christus en dat zij leven in het “huis van God en dat is de Kerk van de levende God, zuil en fundament van de waarheid” (1 Tim. 3, 15).

De Kerk is het volk Gods te midden van de volken. En als in een volk de meerderheid van de mensen katholiek is en als daarmee ook de gemeenschap en de staat doordrongen zijn van de christelijke cultuur, is dat zeker de wil van God. “Kleine” kudde zijn wij altijd, in de meerderheid of in de diaspora, omdat het Christenzijn in de navolging van de gekruisigde Heer niet een kwestie is van zich aanpassen aan de leidende cultuur of van er zich tegen verzetten, maar van de persoonlijke beslissing en de vrijwillige navolging van de gekruisigde en opgestane Heer.

Het is zeker heel mooi aan de Rijn te zijn en van de Amazone te dromen. Maar indrukken van majestueuze rivieren kunnen het verlangen van het hart naar de rust in God niet bevredigen en hun wateren kunnen de dorst naar eeuwig leven niet lessen. Slechts het water, dat Jezus, het vleesgeworden Woord van God, ons geeft, wordt in ons een “bron, opborrelend tot eeuwig leven” (Joh. 4, 14).