H. Paus Johannes Paulus II - 11 oktober 1992
bij de publicatie
van de Catechismus van de Katholieke Kerk
opgesteld ter uitvoering
van het Tweede Vaticaans Oecumenisch Concilie
"Aan mijn eerbiedwaardige broeders
Kardinalen, Patriarchen, Aartsbisschoppen, Bisschoppen,
Priesters, Diakens en aan alle andere leden van het volk van God"
JOHANNES PAULUS, BISSCHOP
Dienaar der Dienaren Gods tot blijvende gedachtenis
Apostolische Constitutie
De Heer heeft aan zijn kerk de zending toevertrouwd het geloofsgoed te bewaren, een zending die zij te allen tijde vervult. Het Tweede Vaticaans Oecumenisch Concilie, nu al dertig jaar geleden geopend door mijn voorganger Paus Johannes XXIII z.g., had de bedoeling en het verlangen om de apostolische en pastorale zending van de Kerk in het licht te stellen en alle mensen - door de schittering van de waarheid van het Evangelie - te brengen tot het zoeken en ontvangen van de liefde van Christus die verheven is boven alles Vgl. Ef. 3,19
.
Paus Johannes XXIII had aan deze vergadering als voornaamste taak opgedragen het kostbaar christelijk geloofsgoed beter te bewaren en diepgaander uit te leggen, opdat het toegankelijker zou worden voor de christengelovigen en voor alle mensen van goede wil. Het Concilie moest daarom ook niet op de eerste plaats de dwalingen van deze tijd veroordelen, maar het had tot taak op een serene wijze de kracht en de schoonheid van de geloofsleer te tonen. "Het licht dus van dit Concilie", zo zei hij, "zal voor de Kerk - zo vertrouwen wij - een bron van geestelijke verrijking zijn. Nadat daaruit nieuwe krachten geput zijn, kan hij zonder vrees de toekomst tegemoet zien." "Wij moeten ons met vreugde en zonder vrees wijden aan het werk dat onze tijd vereist, door de weg verder te gaan die de Kerk al bijna twintig eeuwen gaat. " H. Paus Johannes XXIII, Toespraak, Openingstoespraak Tweede Vaticaans Concilie, Gaudet Mater Ecclesia (11 okt 1962), 12.28
Met Gods hulp hebben de Concilievaders gedurende vier jaar van inzet een aanzienlijk geheel van leerstellige uiteenzettingen en pastorale richtlijnen kunnen uitwerken die aangeboden worden aan de hele Kerk. Herders en gelovigen vinden daarin richtlijnen voor deze "vernieuwing van denken, activiteit, zeden, morele kracht, vreugde en hoop, die precies de doelstelling van het Concilie was". H. Paus Paulus VI, Homilie, Homilie bij de afsluiting van het Tweede Vaticaans Concilie - Op het Hoogfeest van Maria Onbevlekt Ontvangen - St. Pietersplein, Ascolterete tra poco (8 dec 1965)
Het Concilie heeft sinds zijn sluiting voortdurend het kerkelijk leven geïnspireerd. In 1985 kon ik verklaren: "Voor mij - die een bijzondere goddelijke gunst had, eraan te mogen deelnemen en actief te mogen meewerken aan het verloop ervan - is het Tweede Vaticaans Concilie altijd het vaste referentiepunt van heel mijn pastorale werkzaamheid geweest en het is op een bijzondere manier gebleven in deze jaren van mijn pontificaat. Dit komt tot uitdrukking in het weloverwogen streven om de richtlijnen van dit Concilie te verwoorden door een concrete en getrouwe toepassing, op het vlak van iedere Kerk en de gehele Kerk. Voortdurend moet men weer terugkeren naar de bron" H. Paus Johannes Paulus II, Homilie, Einde van de Internationale bidweek voor de eenheid van de Christenen - Aankondiging bijzondere Bisschoppensynode, Eucharistieviering op het feest van de bekering van Sint Paulus (25 jan 1985), 7
In deze geest heb ik H. Paus Johannes Paulus II - Homilie
Eucharistieviering op het feest van de bekering van Sint Paulus
Einde van de Internationale bidweek voor de eenheid van de Christenen - Aankondiging bijzondere Bisschoppensynode
(25 januari 1985) ter gelegenheid van de twintigste verjaardag van de sluiting van het Concilie. Het doel van deze vergadering was, de dankbaarheid voor de genaden en geestelijke vruchten van het Tweede Vaticaans Concilie te vieren, het onderricht ervan te verdiepen, waardoor alle gelovigen beter ermee zouden instemmen en de kennis en de toepassing ervan zouden uitbreiden.
Bij deze gelegenheid hebben de synodevaders hun wens geuit "dat er een catechismus of compendium van de hele katholieke leer zowel over het geloof als over de moraal zou worden voorbereid, een tekst die een referentie zou zijn voor de catechismussen of compendia die in de verschillende landen zijn samengesteld. De presentatie van de leer moet bijbels en liturgisch zijn, zodat de aldus uiteengezette leer zeker is en tegelijk aangepast aan het leven van de christenen van vandaag Bisschoppensynodes, In Gods Woord viert de Kerk de mysteries van Christus voor het heil van de wereld - Eindrapport van de 2e Buitengewone Bisschoppensynode: 20 jaar na de sluiting van het Tweede Vaticaans Concilie, Ecclesia sub Verbo Dei mysteria Christi celebrans pro salute mundi (7 dec 1985), 15. Vanaf de sluiting van de synode heb ik dit verlangen tot de mijne gemaakt, in de overtuiging dat het "geheel beantwoord aan een werkelijke behoefte van de universele kerk en van de particuliere kerken. H. Paus Johannes Paulus II, Homilie, 20 jaar na sluiting van het Tweede Vaticaans Concilie, Bij de sluiting van de 2de Buitengewone Vergadering van de Bisschoppensynode (7 dec 1985), 6
Hoe zouden wij niet van harte dank kunnen betuigen aan de Heer op deze dag waarop wij aan de gehele Kerk deze referentietekst onder de naam Catechismus-Compendium
Catechismus van de Katholieke Kerk
(15 augustus 1997) kunnen aanbieden, een referentietekst voor een catechese die vernieuwd is vanuit de levende bronnen van het geloof!
Na de liturgievernieuwing en de nieuwe codificatie van het kerkelijk recht voor de Latijnse Kerk en van de canones van de Oosters-Katholieke Kerken, vormt deze catechismus een zeer belangrijke bijdrage tot de opdracht om het hele kerkelijke leven te vernieuwen, een opdracht die het Tweede Vaticaans Concilie beoogde en ten uitvoer gebracht heeft.
De Catechismus-Compendium
Catechismus van de Katholieke Kerk
(15 augustus 1997) die ik op 25 juni j.l. heb goedgekeurd en waarvan ik vandaag krachtens apostolisch gezag het verschijnen verorden, is een uiteenzetting van het geloof van de kerk en van de katholieke leer, bevestigd of verlicht door de heilige Schrift, de apostolische Overlevering en het kerkelijk leergezag. Ik verklaar dat deze catechismus een betrouwbare leidraad bij het geloofsonderricht is en een krachtig en een geschikt middel voor de kerkelijke gemeenschap. Moge hij dienstbaar zijn bij de vernieuwing waartoe de heilige Geest de kerk van God onophoudelijk roept: Chistus' Lichaam, dat onderweg is naar het onverhulde licht van het Koninkrijk!
Het goedkeuren en publiceren van de Catechismus-Compendium
Catechismus van de Katholieke Kerk
(15 augustus 1997) behoort tot de dienst die de opvolger van Petrus wil bewijzen aan de heilige, Katholieke Kerk en aan alle particuliere kerken die in vrede en gemeenschap met de apostolische zetel van Rome leven: de dienst namelijk om het geloof van alle leerlingen van onze Heer Jezus Vgl. Lc. 22, 32
in stand te houden en te versterken en tevens de banden van eenheid in hetzelfde apostolische geloof hechter te maken.
Ik vraag dus aan de herders van de kerk en aan alle gelovigen om deze Catechismus in een geest van gemeenschap te ontvangen en hem met volhardende ijver te gebruiken bij de vervulling van hun zending het geloof te verkondigen en op te roepen tot een evangelisch leven. Deze Catechismus is hun gegeven om als een zekere en authentieke referentietekst te dienen ten behoeve van het onderricht van de katholieke leer, en vooral bij het samenstellen van plaatselijke catechismussen. Hij is ook een aanbod aan alle gelovigen die graag meer willen weten over de onuitputtelijke rijkdommen van het heil Vgl. Ef. 3, 8
. Hij wil een steun zijn voor de oecumenische contacten die ingegeven zijn door het heilig verlangen naar eenheid onder alle christenen, doordat hij nauwkeurig de inhoud en de evenwichtige samenhang van het katholieke geloof uiteenzet. De Catechismus-Compendium
Catechismus van de Katholieke Kerk
(15 augustus 1997) is tenslotte een aanbod aan iedere mens die ons rekenschap vraagt van de hoop die in ons leeft Vgl. 1 Pt. 3, 15
en die zou willen weten wat de Katholieke Kerk gelooft.
Deze catechismus is niet bedoeld om de catechismussen te vervangen die op diverse plaatsen zijn samengesteld en regulier zijn goedgekeurd door de kerkelijke gezagsdragers, de diocesane bisschoppen en de bisschoppen-conferenties, met name wanneer die de goedkeuring van de apostolische Stoel gekregen hebben. Hij is bedoeld om het ontwerpen van nieuwe locale catechismussen aan te moedigen en te ondersteunen, catechismussen die rekening houden met de verschillen in omstandigheden en culturen, maar tevens met zorg de eenheid van het geloof en de trouw aan de katholieke leer bewaren.