Johannes kard. Willebrands en dr. Philip A. Potter - 12 juni 1984
Bij gelegenheid van het bezoek van zijne heiligheid paus Johannes Paulus II aan de Wereldraad van Kerken danken wij voor hetgeen God doet om christenen en hun kerken en gemeenschappen dichter bij elkaar te brengen door de oecumenische beweging, welk een gave van zijn genade is. Door de Heilige Geest brengt Hij de verstrooide kinderen in één volk bijeen en legt in hun harten het verlangen naar 'de ene kerk van God, die werkelijk universeel moet zijn en tot de gehele wereld gezonden. 2e Vaticaans Concilie, Decreet, Over de oecumene, Unitatis Redintegratio (21 nov 1964), 1'.
Dit bezoek vindt plaats vijftien jaar nadat paus Paulus VI hier kwam en zijn aanwezigheid op het oecumenisch centrum omschreef als 'een duidelijk teken van de verbondenheid in Christus die reeds bestaat tussen alle gedoopten en dus tussen de lidkerken van de Wereldraad van Kerken en de Rooms-Katholieke Kerk'. H. Paus Paulus VI, Toespraak, Tijdens het bezoek aan het centrum van de Wereldraad van Kerken, Genève (Zwitserland), Het gelaat van de dienende Christus meer tegenwoordig stellen (10 juni 1969)
Gedreven door de kracht van de Heilige Geest in deze pinkstertijd, hernieuwen wij onze verplichting te werken aan de eenheid van alle christenen, een werk dat gedragen wordt door het visioen van de 'zichtbare eenheid in één geloof en één eucharistische gemeenschap welke in eredienst en gemeenschappelijk leven in Christus tot uitdrukking wordt gebracht'. Constitutie van de wereldraad van Kerken, art. III Door de kerken op te roepen zich bij ontmoeting en gedachtewisseling te betrekken, heeft de Wereldraad van Kerken een belangrijke rol gespeeld bij de bevordering van dit oecumenisch visioen. Dit visioen werd ook door de Rooms-Katholieke Kerk tot uitdrukking gebracht in de documenten van het Tweede Vaticaans Concilie en vooral in het decreet ervan over het oecumemsme.
Vandaag bidden wij naar de woorden van paus Johannes Paulus II om 'manieren waardoor wij getuigenis kunnen geven van het geloof dat wij reeds delen en van de werkelijke, hoewel onvolledige gemeenschap welke ons reeds in Christus en in het mysterie van zijn kerk verenigt'. Paus Johannes Paulus II aan zijne excellentie mgr. Ramon Torrella bij gelegenheid van de bijeenkomst van de Gemeenschappelijke werkgroep. van de Rooms-Katholieke Kerk en de Wereldraad van Kerken. in: Information Service, n. 40, 1979, blz. 15.
Wij doen deze bede in berouw over onze verdeeldheden en ongehoorzaamheid. Geschillen over belangrijke kwesties van leer, sociale vraagstukken en pastorale praktijk houden christenen nog afzonderlijk en 'de hoog verheven taak van de Evangelieverkondiging aan alle schepselen wordt erdoor geschaad'. 2e Vaticaans Concilie, Decreet, Over de oecumene, Unitatis Redintegratio (21 nov 1964), 1 'De kracht van de evangelisatie zal zeer verminderen, wanneer de boden van het Evangelie verdeeld zijn onder elkaar, om welke reden dan ook ... De verdeeldheid der christenen is een ernstig feit, dat zover gaat, dat het het werk van Christus zelf verzwakt'. H. Paus Paulus VI, Postsynodale Apostolische Exhortatie, Over de Evangelisatie in de Moderne Wereld, Evangelii Nuntiandi (8 dec 1975), 77 Het is inderdaad onze overtuiging dat de eenheid van alle christenen en het gemeenschappelijk getuigenis in de wereld bij elkaar horen.
Wanneer wij samen bidden zoals wij vandaag hebben gedaan, ervaren wij de diepe banden die ons reeds verbinden met Christus, het hoofd van het lichaam, en met elkaar. 'Toch doet dit gemeenschappelijk bidden de pijn van de verdeeldheid der kerken des te sterker voelen op het ogenblik van de eucharistische communie, die het meest duidelijke getuigenis zou moeten zijn van het enige offer van Christus voor het heil van de wereld'. Gemeenschappelijke werkgroep van de Rooms-Katholieke Kerk en de Wereldraad van Kerken. het gemeenschappelijk getuigenis van christenen. n. 31. in: Information Service n. 44. 1980. Dit is een studiedocument van een project dat kan en moei worden voortgezet (Archief van de Kerken 36 ( 1981 ), 927). Wij worden daarom voortdurend uitgedaagd 'ons te laten opbouwen tot een levende tempel, bestemd voor een heilig priesterschap, dat geestelijke offers brengt, welgevallig aan God door Jezus Christus'. (1 Pt. 2, 5)
Stappen naar de eenheid en gemeenschappelijk getuigenis zijn meer mogelijk gemaakt door de groeiende overeenstemming in ons verstaan van het gezag van het woord van God in de Bijbel, van de oude credo's en het geloof dat zij bevestigen. Boven alles worden ze gedragen door en hangen ze af van het voortdurend en zelfs krachtiger smeekgebed waarmee alle christenen elkaar en alle mensen voor God brengen, door de diepste bronnen van eenheid te benaderen door het mysterie van het gebed. De bidweek voor de christelijke eenheid speelt een belangrijke rol om overal alle christenen op te roepen zich te verenigen in een gemeenschappelijk gebed, dat wezenlijk is voor ons zoeken naar voller eenheid.
Er is een 'groeiend besef van de wezenlijke eenheid van het volk van God op iedere plaats en op alle plaatsen, een eenheid die gebaseerd is op de werkelijke, hoewel onvolmaakte gemeenschap welke bestaat tussen allen die in Christus geloven en in zijn naam zijn gedoopt'. Vijfde rapport van de Gemeenschappelijke werkgroep. in: Information Service n. 53, 1983. blz. 105 (Archief van de Kerken 39 (1984/5), 13). Al moet er ook nog veel worden gedaan 'om de hinderpalen te verwijderen die een volmaakte kerkelijke gemeenschap in de weg staan', Vierde rapport van de Gemeenschappelijke werkgroep in: Information Service n. 30, 1976), blz. 18 (Archief van de Kerken 30 ( 1975), 987). erkennen wij toch de aanzienlijke mogelijkheid van deze werkelijke hoewel onvolmaakte gemeenschap voor de verkondiging van het Evangelie.
In de laatste twintig jaar 'zijn over de hele wereld christenen en kerken steeds meer in staat geweest om een gemeenschappelijk getuigenis af te leggen'. Gemeenschappelijke werkgroep van de Rooms-Katholieke Kerk en de Wereldraad van Kerken. het gemeenschappelijk getuigenis van christenen. n. 31. in: Information Service n. 44. 1980 (Archief van de Kerken 36 ( 1981 ), 919). Dit getuigenis, dat geworteld is in gemeenschappelijk gebed en tot uitdrukking wordt gebracht in een verplichte broederschap en gemeenschappelijke betrokkenheid op plaatselijke niveaus, streeft ernaar de gemeenschap in de Geest te verdiepen en er zichtbare uitdrukking aan te geven. Gemeenschappelijke werkgroep van de Rooms-Katholieke Kerk en de Wereldraad van Kerken. het gemeenschappelijk getuigenis van christenen. n. 31. in: Information Service n. 44. 1980 (Archief van de Kerken 36 ( 1981 ), 926).
Wij zijn dankbaar voor onze gezamenlijke inspanning in de Commissie voor Geloof en Kerkorde van de Wereldraad van Kerken om de verklaring over 'Doop, Eucharistie en ambt' het licht te doen zien. Deze geeft 'de belangrijke theologische toenadering weer die Geloof en Kerkorde heeft geconstateerd en geformuleerd' Wereldraad van Kerken: Doop, Eucharistie en ambt (Faith and Order Paper n. 111 ), 1982, blz. IX (Archief van de Kerken 37 ( 1982), 951 ). Dit is een rapport van de Commissie voor Geloof en Kerkorde van de Wereldraad van Kerken. en wijzen in een veelbelovende richting. Wij bidden dat de Heilige Geest die verblijft in hen die geloven, onze geesten mag verlichten en onze harten .bereiden zodat de overblijvende belemmeringen voor een volledige gemeenschap worden overwonnen. Wij verlangen naar een gemeenschap welke gegrond is op één doopsel, verbonden in de belijdenis van het ene apostolische geloof, gediend door één apostolisch ambt en tot uitdrukking gebracht in een gemeenschappelijke viering van de Eucharistie tot eer van God en voor het heil van de mensheid.
Dringend nodig is ook een gemeenschappelijk getuigenis dat gegeven wordt tot verlichting van de menselijke nood en ter bevestiging dat de rechtvaardigheid in het menselijk leven en in de structuren van de samenleving tot uitdrukking moeten worden gebracht. Deze wil betekent een inspanning om daadwerkelijker uitdrukking te geven aan initiatieven van sociale samenwerking, door de partners aan beide zijden er nauw bij te betrekken, sommige meest dringende kwesties samen trachten aan te pakken, vooral de zorg voor de wereldvrede. Door een dergelijke samenwerking kunnen wij een boodschap van hoop en vrede verkondigen in een gebroken wereld.
Dergelijke stappen op onze oecumenische tocht zullen gediend zijn met de vernieuwde opdracht van de Gemeenschappelijke werkgroep van de Rooms-Katholieke Kerk en de Wereldraad van Kerken welke reeds bijna twintig jaar de betrekkingen tussen de twee deelgenoten heeft gevoerd, In deze nieuwe periode zal ze wegen blijven zoeken om de eenheid te bevorderen door de taken uit te voeren die in haar vijfde rapport zijn weergegeven. Ze zal voorrang geven aan de verheldering van het doel en het verder helpen van de weg naar de eenheid, aan het gemeenschappelijk getuigenis, aan de sociale samenwerking en de oecumenische vorming op alle niveaus.
Wij zijn broeders en zusters in Christus, die ons de gave van nieuw leven heeft gegeven tot eer van God. De bijeenkomst van vandaag brengt iets tot uitdrukking van wat ons samenbindt in een gemeenschappelijke roeping en van onze verantwoordelijkheid tegenover elkaar als ledematen van Christus. Moge dit een gelegenheid van hoop zijn, een :eken van de komende dingen, een vruchtbare beantwoording aan de wil van God en het gebed van onze Heer dat 'zij èén mogen zijn, opdat de wereld gelove'. (Joh. 17, 21)"
12 juni 1984