DEUS CARITAS ESTGod is Liefde
(Soort document: Paus Benedictus XVI - Encycliek)
Paus Benedictus XVI -
25 december 2005
Men moet toegeven dat de vertegenwoordigers van de Kerk maar geleidelijk aan in de gaten kregen dat de vraag naar een rechtvaardige structuur van de samenleving zich op zo’n nieuwe manier stelde, hoewel er ook wegbereiders waren: een van hen was bijvoorbeeld bisschop Ketteler van Mainz (
† 1877). Als antwoord op de concrete noden ontstonden er kringen, verenigingen, verbanden, federaties en vooral nieuwe religieuze orden, die in de 19de eeuw de strijd aanbonden tegen armoede en ziekte en tegen de nood aan onderwijs. Het pauselijke leergezag meldde zich in 1891 met de door Leo XIII gepubliceerde encycliek
Paus Leo XIII - Encycliek
Rerum Novarum
Over kapitaal en arbeid
(15 mei 1891). Deze werd in 1931 gevolgd door de encycliek van Pius XI,
Paus Pius XI - Encycliek
Quadragesimo Anno
Over de aanpassing van de sociale orde
(15 mei 1931). De zalige paus Johannes XXIII publiceerde in 1961 zijn encycliek
H. Paus Johannes XXIII - Encycliek
Mater et Magistra
Moderne ontwikkeling van het sociale leven en de christelijke beginselen
(15 mei 1961), terwijl Paulus VI in de encycliek
H. Paus Paulus VI - Encycliek
Populorum Progressio
Over de ontwikkeling van de volken
(26 maart 1967) (1967) en in de apostolische brief
H. Paus Paulus VI - Apostolische Brief
Octogesima Adveniens
Aan Maurice Kardinaal Roy, bij gelegenheid van de 80ste verjaardag van Rerum Novarum
(14 mei 1971) nadrukkelijk inging op de sociale problematiek zoals die zich toen in het bijzonder in Latijns Amerika verscherpt had. Mijn grote voorganger Johannes Paulus II heeft ons een trilogie van sociale encyclieken nagelaten:
H. Paus Johannes Paulus II - Encycliek
Laborem Exercens
Op de negentigste verjaardag van de encycliek Rerum Novarum
(14 september 1981) (1981),
H. Paus Johannes Paulus II - Encycliek
Sollicitudo Rei Socialis
De ontwikkeling van de mens en de samenlevingTwintig jaar na Populorum Progressio van Paus Paulus VI
(30 december 1987) (1987) en tenslotte
H. Paus Johannes Paulus II - Encycliek
Centesimus Annus
Ter gelegenheid van de honderdste verjaardag van de encycliek Rerum Novarum
(1 mei 1991) (1991). Zo is in confrontatie met steeds weer nieuwe situaties en problemen gestaag een katholieke sociale leer gegroeid, die op een samenhangende manier uiteengezet is in het in 2004 door de Pauselijke Raad Iustitia et Pax gepresenteerde
Pauselijke Raad "Justitia et Pax"
Compendium van de Sociale Leer van de Kerk
(26 oktober 2004). Het Marxisme had de wereldrevolutie en de voorbereiding daarvan voorgesteld als het wondermiddel voor heel de sociale kwestie: door de revolutie en door de daarmee verbonden socialisering van de productiemiddelen zou, volgens deze leer - plotseling alles anders en beter moeten worden. Deze droom is vervlogen. In de moeilijke situatie waarin wij ons nu bevinden, juist ook door de globalisering van de economie, is de sociale leer van de Kerk tot een fundamentele wegwijzer geworden die oriënteringen biedt die de begrenzingen van de Kerk ver overschrijden. Bij het verder voortgaan van de ontwikkeling moet aan deze oriënteringen gezamenlijk, en in dialoog met allen die serieus zorg dragen om de mens en zijn wereld, verder gewerkt worden.