Luisteren is een ontmoeting in vrijheid, die nederigheid vereist, geduld, bereidheid om te begrijpen en inzet om de antwoorden op een nieuwe wijze uit te werken. Luisteren verandert het hart van hen die het ervaren, vooral wanneer men een innerlijke houding aanneemt van harmonie en volgzaamheid ten opzichte van de Geest. Het is derhalve niet alleen een verzamelen van informatie, noch een strategie om een doel te bereiken, maar het is de vorm waarin God zelf omgaat met zijn volk. God ziet immers de ellende van zijn volk en luistert naar de weeklacht ervan, Hij laat zich ten diepste raken en daalt af om het te bevrijden. Vgl. Ex. 3, 7-8  De Kerk treedt derhalve door het luisteren binnen in de beweging van God, die in de Zoon ieder menselijke wezen tegemoetkomt.

De jongeren zijn geroepen voortdurend keuzes te maken die richting geven aan hun bestaan; zij brengen een verlangen tot uitdrukking om gehoord, erkend, begeleid te worden. Velen ervaren hoe hun stem op maatschappelijk en kerkelijk vlak niet belangrijk en nuttig wordt gevonden. In verschillende contexten neemt men een schaarse aandacht voor hun kreet waar, in het bijzonder voor die van de armsten en degenen die worden uitgebuit, en ook een ontbreken van volwassenen die bereid en in staat zijn om te luisteren.

. Het ontbreekt in de Kerk niet aan gevestigde initiatieven en ervaringen waardoor de jongeren kunnen ervaren dat ze welkom zijn, gehoord worden en hun eigen stem kunnen laten horen. De synode erkent echter dat de Kerkgemeenschap niet altijd de houding zichtbaar weet te maken die de Verrezene heeft gehad ten opzichte van de leerlingen van Emmaus, toen hij hun heeft gevraagd alvorens hen met het Woord te verlichten: “Wat is dat voor een gesprek dat gij onderweg met elkaar voert?” (Lc. 24, 17). Soms overheerst de neiging om voorverpakte antwoorden te geven zonder de vragen van de jongeren in hun nieuwheid naar voren te laten komen en de uitdaging ervan op te nemen.

Luisteren maakt een uitwisseling van gaven mogelijk in een context van empathie. Het staat de jongeren toe aan de gemeenschap hun eigen inbreng te geven en haar te helpen een nieuwe fijngevoeligheid te krijgen en zich nog ongekende vragen te stellen. Tegelijkertijd stelt het de voorwaarden voor een verkondiging van het evangelie die het hart werkelijk op een indringende en vruchtbare wijze raken. 

Luisteren is een kwalificerend ogenblik van het ambt van de herders en op de eerste plaats van de bisschoppen, die echter vaak bedolven blijken te zijn onder veel verplichtingen en moeite hebben de passende tijd te vinden voor deze onontbeerlijke dienst. Velen hebben gewezen op een gebrek aan deskundige personen die zich aan de begeleiding wijden. Geloven in de theologische en pastorale waarde van luisteren brengt een heroverweging met zich mee om de vormen te vernieuwen waarmee gewoonlijk het priesterambt tot uitdrukking wordt gebracht, en een controle van de prioriteiten ervan. Bovendien erkent de synode de noodzaak Godgewijden en leken, mannen en vrouwen voor te bereiden, die gekwalificeerd zijn voor de begeleiding van jongeren. Het charisma van het luisteren dat de Heilige Geest in de gemeenschappen doet ontstaan, zou ook een vorm van institutionele erkenning voor het kerkelijk dienstwerk kunnen krijgen.