De wereld van de arbeid blijft een terrein waarop de jongeren hun creativiteit en vermogen om te vernieuwen tot uitdrukking brengen. Tegelijkertijd ervaren zij vormen van uitsluiting en marginalisering. De eerste en ernstigste is de jeugdwerkeloosheid, die in sommige landen buitensporige niveaus bereikt. Behalve dat gebrek aan werk hen arm maakt, fnuikt dit in de jongeren een einde aan het vermogen om te dromen en te hopen en berooft hen van de mogelijkheid om een bijdrage te leveren aan de ontwikkeling van de maatschappij. In veel landen hangt deze toestand af van het feit dat sommige categorieën van de jeugdige bevolking zonder de juiste beroepsvaardigheden zijn, ook ten gevolge van de tekorten van het systeem van opvoeding en vorming. Vaak beantwoordt de onbestendigheid van banen die de jongeren treft, aan economische belangen die de arbeid uitbuiten.

Veel jongeren leven in een context van oorlog en ondergaan in een verscheidenheid van vormen geweld: ontvoering, afpersing, georganiseerde criminaliteit, mensenhandel, slavernij en seksuele uitbuiting, oorlogsverkrachting enz. Andere jongeren hebben ten gevolge van hun geloof moeite om een baan in hun maatschappij te vinden en ondergaan verschillende soorten vervolging tot aan de dood toe. Er zijn talrijke jongeren die gedwongen of bij gebrek aan alternatieven hun leven doorbrengen met het bedrijven van misdaden en geweld: kindsoldaten, gewapende en criminele bendes, drugshandel, terrorisme enz. Dit geweld knakt veel jonge levens. Misbruik en verslaving, evenals geweld en ontsporing, die bij enkele etnische en maatschappelijke groeperingen in het bijzonder voorkomen, behoren tot de redenen die de jongeren in de gevangenis brengen. Al deze situaties ondervragen en bevragen de Kerk.

Nog talrijker in de wereld zijn de jongeren die te lijden hebben van vormen van maatschappelijke marginalisering en uitsluiting om religieuze, etnische of economische redenen. Wij herinneren aan de moeilijke situatie van de adolescenten en jongeren die zwanger raken, en de plaag van de abortus, evenals de verbreiding van HIV, de verschillende vormen van verslaving (drugs, gokken, pornografie enz.) en de situatie van de straatkinderen en straatjongens- en meisjes die geen huis, gezin en economische middelen hebben; een bijzondere aandacht verdienen de jongeren in de gevangenis. Verschillende ingrepen hebben de noodzaak onderstreept dat de Kerk de vermogens van de buitengesloten jongeren en de bijdragen die zij aan de samenleving kunnen bieden, op hun waarde schat. Zij wil zich moedig aan hun kant scharen door hen te begeleiden langs de trajecten van een zich weer eigen maken van hun waardigheid en een rol in de opbouw van het algemeen welzijn. 

Tegengesteld aan een wijdverbreid stereotype wordt ook de wereld van de jongeren ten diepste gekenmerkt door de ervaring van kwetsbaarheid, handicap, ziekte en verdriet. In niet weinig landen groeit vooral onder jongeren de verspreiding van vormen van psychische onvrede, depressie, geestesziekte en voedingsstoornissen, die verband houden met een leven van diep ongeluk of het onvermogen een plaats binnen de maatschappij te vinden; ten slotte mag het tragische verschijnsel van de zelfdodingen niet worden vergeten. De jongeren die deze verschillende omstandigheden van onbehagen meemaken, en hun gezinnen rekenen op de steun van de christelijke gemeenschappen, die echter niet altijd op de juiste wijze zijn uitgerust om hen op te nemen. 

Veel van deze situaties zijn een product van de “wegwerpcultuur”: de jongeren zijn er een van de eerste slachtoffers van. Maar ook de jongeren, de christelijke gemeenschappen en hun verantwoordelijken kunnen echter van deze cultuur doordrenkt raken en zo bijdragen aan het verval van de mens, de maatschappij en het milieu dat onze wereld teistert. Voor de Kerk gaat het om een oproep tot bekering, solidariteit en een hernieuwde activiteit op het gebied van de opvoeding door zich in het bijzonder tegenwoordig te stellen in deze contexten van problemen. Ook de jongeren die in deze situaties leven, hebben kostbare rijkdommen om met de gemeenschap te delen en leren ons om ons te meten met de beperking door ons te helpen groeien in menselijkheid. De creativiteit waarmee een door de vreugde van het evangelie bezielde gemeenschap een alternatief kan worden voor het onbehagen en de moeilijke situaties, is onuitputtelijk. Zo kan de maatschappij ervaren dat de door de bouwers verworpen stenen hoekstenen kunnen worden. Vgl. Ps. 118, 22 Vgl. Lc. 20, 17 Vgl. Hand. 4, 1 Vgl. 1 Pt. 2, 4