Wij zouden kunnen denken dat wij alleen met de eredienst en het gebed God verheerlijken, of door alleen maar ons te houden aan enkele ethische normen - weliswaar komt het primaat toe aan de relatie met God - en wij vergeten dat het criterium om ons leven te beoordelen vóór alles datgene is wat wij voor anderen hebben gedaan. Het gebed is kostbaar, als het een dagelijkse gave van liefde voedt. Onze eredienst is welgevallig aan God, wanneer wij daarbij de voornemens hebben edelmoedig te leven en wanneer wij Gods gave die wij daarin ontvangen, zichtbaar laten worden in de toewijding aan onze broeders en zusters.

Om dezelfde reden zal de beste wijze zijn om te onderscheiden of onze weg van gebed authentiek is, te bekijken in welke mate ons leven verandert in het licht van de barmhartigheid. Want barmhartigheid

“is niet alleen het handelen van de Vader, maar wordt het criterium om te begrijpen wie zijn ware kinderen zijn”. Paus Franciscus, Bul, Het gelaat van de Barmhartigheid - Afkondiging van het Buitengewone Jubileum van de Barmhartigheid, Misericordiae Vultus (11 apr 2015), 9

Het is

“de draagbalk die het leven van de Kerk schraagt”. Paus Franciscus, Bul, Het gelaat van de Barmhartigheid - Afkondiging van het Buitengewone Jubileum van de Barmhartigheid, Misericordiae Vultus (11 apr 2015), 10

Ik wil nogmaals onderstrepen dat, hoewel de barmhartigheid gerechtigheid en waarheid niet uitsluit,

“wij vooral moeten zeggen dat de barmhartigheid de volheid van de gerechtigheid en de schitterendste manifestatie van de waarheid van God is”. Paus Franciscus, Postsynodale Apostolische Exhortatie, Over vreugde van de liefde, Amoris Laetitia (19 mrt 2016), 311

Zij is

“de sleutel tot de hemel”. Paus Franciscus, Postsynodale Apostolische Exhortatie, Over de verkondiging van het Evangelie in de wereld van vandaag - Naar aanleiding van de Bisschoppensynode 2012 over de nieuwe evangelisatie, Evangelii Gaudium (24 nov 2013), 197

Ik kan niet nalaten te herinneren aan de vraag die de heilige Thomas van Aquino zich stelde, toen hij zich afvroeg wat onze grootste daden zijn, wat de uiterlijke werken zijn die onze liefde voor God het beste laten zien. Hij antwoordde zonder te aarzelen dat het de werken van barmhartigheid jegens de naaste zijn, Vgl. H. Thomas van Aquino, Summa Theologiae. II-II, q. 30, a. 4 meer nog dan de handelingen in de eredienst:

"Wij verrichten de eredienst jegens God niet met offers en offergaven tot zijn voordeel, maar tot ons voordeel en dat van de naaste. Hij heeft onze offers immers niet nodig, maar wil dat zij voor onze devotie en tot voordeel van de naaste worden aangeboden. Daarom is de barmhartigheid waarmee men de ellende van de ander te hulp komt, Hem het meest aangenaam, daar dit van meer nabij het welzijn van de naaste waarborgt." H. Thomas van Aquino, Summa Theologiae. II-II, q. 30, a. 1

Wie werkelijk God wil verheerlijken met zijn eigen leven, wie er werkelijk naar streeft zich te heiligen, opdat zijn bestaan de Heilige verheerlijkt, is geroepen zich te kwellen, zich op te offeren en zich te vermoeien door te trachten de werken van barmhartigheid te beleven. En dat had de heilige Teresa van Calcutta heel goed begrepen:

“Ja, ik heb veel menselijke zwakheden, veel menselijke armzaligheden. [...] Maar Hij verlaagt zich en bedient zich van ons, van jou en mij, om zijn liefde en medelijden te zijn in de wereld, ondanks onze zonden, ondanks onze armzaligheden en onze gebreken. Hij is van ons afhankelijk om de wereld lief te hebben en haar te tonen hoezeer Hij haar liefheeft. Als wij ons teveel met onszelf bezighouden, zal er voor ons geen tijd overblijven voor de ander”. H. Teresa van Calcutta, Cristo en los Pobres. Geciteerd vanuit de Spaanstalige editie: Madrid 1981, 37-38

Het hedonistisch consumptisme kan ons wel eens parten gaan spelen, omdat wij in onze obsessie om ons te vermaken uiteindelijk buitensporig op onszelf, op onze rechten geconcentreerd zijn,  en verbeten jacht op vrije tijd om van het leven te genieten. Het zal moeilijk zijn ons in te zetten voor en energie te steken in de hulp aan wie het niet goed gaat, als wij niet een zekere soberheid betrachten, als wij niet vechten tegen deze koortsachtige koopdwang van de consumptiemaatschappij, en die ons uiteindelijk verandert in ontevreden armen die alles willen hebben en alles willen uitproberen. Ook het gebruik van oppervlakkige informatie en de vormen van snelle en virtuele communicatie kunnen een factor zijn van verdwazing die al onze tijd in beslag neemt en ons verwijdert van het lijdende vlees van onze broeders en zusters. Te midden van deze huidige drukte weerklinkt het Evangelie opnieuw om ons een ander, gezonder en gelukkiger leven aan te bieden.

* * *

De kracht van het getuigenis van de heiligen ligt in het beleven van de Zaligsprekingen en de gedragsregel van het laatste oordeel. Het zijn weinig, eenvoudige, maar praktische en voor allen geldige woorden, omdat het Christendom ervoor is gemaakt om in praktijk te worden gebracht, en ook als het een onderwerp van reflectie is, dan heeft dat alleen maar waarde, wanneer het ons helpt het Evangelie in ons dagelijks leven te beleven. Ik beveel het ten zeerste aan vaak deze grote Bijbelteksten te herlezen, ze zich in gedachte te houden, hiermee te bidden en te proberen ze gestalte te geven. Ze zullen ons goed doen, ze zullen ons echt gelukkig maken.