Paus Franciscus - 1 november 2017
Dante Alighieri stelt in zijn beschrijving van de hel de duivel voor als zittend op een troon van ijs; Vgl. Dante Alighieri, De Goddelijke Komedie, Divina Commedia (1 jan 1321). “Lo ‘mperador del doloroso regno / da mezzo ’l pezzo uscia fuor de la ghiaccia” (“De heerser van het rijk van smarten / stak vanaf het middel uit het ijs”) (Inferno, XXXIV, 28-29) hij woont in het ijs van de verstikte liefde. Laten wij ons dan afvragen: hoe verkoelt in ons de liefde? Wat zijn de signalen die erop wijzen dat in ons de liefde dreigt uit te doven?
Wat de liefde uitdooft, is vooral de geldzucht, “de wortel van alle kwaad” (1 Tim. 6, 10); hierna komt dat wij God en dus het vinden van troost in Hem afwijzen door onze troosteloosheid te stellen boven de troost van zijn Woord en van de Sacramenten. Vgl. Paus Franciscus, Angelus/Regina Caeli, 2e zondag van de Advent - Sint Pietersplein, Boodschappers van de vertroosting van God zijn (7 dec 2014), 5. “Het is merkwaardig, maar zeer vaak zijn wij bang voor troost, voor getroost te worden. Wij voelen ons zelfs veiliger in droefenis en troosteloosheid. Weet u waarom? Omdat wij ons in droefenis als het ware hoofdrolspelers voelen. Bij troost is daarentegen de Heilige Geest de hoofdrolspeler” Dit alles verandert in geweld dat zich richt tegen hen die als bedreiging van onze “zekerheden” worden gezien: het kind dat nog niet geboren is, de zieke oudere, de gast die op doortocht is, de vreemdeling, maar ook de naaste die niet beantwoordt aan onze verwachtingen.
Ook de schepping is een stille getuige van deze verkilling van de liefde: de aarde wordt vergiftigd door afval dat uit zorgeloosheid en eigenbelang wordt weggeworpen; de zeeën, die eveneens vervuild zijn, herbergen helaas de lichamelijke overschotten van zoveel schipbreukelingen van gedwongen migratie; de hemel - die in Gods plan zijn heerlijkheid bezingt - wordt doorkliefd door machines die dood en verderf zaaien.
De liefde verkoelt ook in onze gemeenschappen: in de apostolische exhortatie Paus Franciscus - Postsynodale Apostolische Exhortatie
Evangelii Gaudium
Over de verkondiging van het Evangelie in de wereld van vandaag - Naar aanleiding van de Bisschoppensynode 2012 over de nieuwe evangelisatie
(24 november 2013) heb ik getracht de duidelijkste tekenen van dit gebrek aan liefde te beschrijven. Dat zijn: egoïstische laksheid, steriel pessimisme, een neiging om zich te isoleren en zich in te laten met voortdurende broederoorlogen, een wereldse mentaliteit die ertoe leidt zich alleen maar bezig te houden met wat uiterlijk is, en zo het missionair elan vermindert. Vgl. Paus Franciscus, Postsynodale Apostolische Exhortatie, Over de verkondiging van het Evangelie in de wereld van vandaag - Naar aanleiding van de Bisschoppensynode 2012 over de nieuwe evangelisatie, Evangelii Gaudium (24 nov 2013), 76-109. nrs. 76-109
