28 juni 2005
Geloven in de Heilige Geest betekent: de derde Persoon van de Heilige Drie-eenheid belijden, die voortkomt van de Vader en de Zoon, en die “met de Vader en de Zoon tezamen wordt aanbeden en verheerlijkt”. De Geest werd “in ons hart gezonden” (Gal. 4, 6) opdat wij het nieuwe leven van kinderen van God zouden ontvangen.
In de ondeelbare Drie-eenheid zijn de Zoon en de Heilige Geest wel onderscheiden, maar niet te scheiden. Van in den beginne tot aan het einde van de tijden namelijk, zendt de Vader wanneer Hij zijn Zoon zendt ook zijn Geest, die ons met Christus verenigt door het geloof, opdat wij als aangenomen kinderen God 'Vader' mogen noemen (Rom. 8, 15). De Geest is onzichtbaar maar wij kennen Hem aan zijn handelen, wanneer Hij ons het Woord openbaart en in de Kerk werkt.
“Heilige Geest” is de eigennaam van de derde Persoon van de Heilige Drie-eenheid. Jezus noemt hem ook de Paracleet (Trooster, Helper) en Geest der Waarheid. Het Nieuwe Testament noemt Hem bovendien Geest van Christus, Geest des Heren, Geest van God, Geest der heerlijkheid, Geest van de belofte.
Talrijke: het levende water dat uit het doorboorde Hart van Christus opwelt en dat de dorst lest van de gedoopten; de zalving met olie, die het sacramentele teken van het Vormsel is; het vuur, dat alles omvormt wat het raakt; de wolk, donker of lichtend, waarin zich de heerlijkheid Gods openbaart; de handoplegging, waardoor de Heilige Geest gegeven wordt; de duif, die bij de Doop op Christus neerdaalt en op Hem blijft rusten.
Met het woord profeten worden hier al degenen bedoeld die door de heilige Geest werden geïnspireerd om te spreken in naam van God. De Geest leidt de profetieën van het Oude Testament naar hun volledige vervulling in Christus, van wie Hij het mysterie in het Nieuwe Testament onthult.
De Geest vervult Johannes de Doper, de laatste profeet van het Oude Testament. Onder de werking van de Geest wordt Johannes gezonden om “een welbereid volk te vormen voor de Heer” (Lc. 1, 17), en om de komst aan te kondigen van Christus, de Zoon van God: Diegene namelijk op wie hij de Geest heeft zien neerdalen en blijven rusten, en “die doopt met de Heilige Geest” (Joh. 1, 33).
De Heilige Geest brengt in Maria al de verwachtingen van de komst van Christus en de voorbereiding daarop in het Oude Testament. Op een unieke manier vervult Hij haar met genade, en maakt haar maagdelijkheid vruchtbaar om de mensgeworden Zoon van God geboren te doen worden. Hij maakt haar tot moeder van de “gehele Christus”, dat wil zeggen tot moeder van Jezus, het Hoofd, en van de Kerk, zijn Lichaam. Maria is op Pinksterdag bij de Twaalf aanwezig, wanneer de Geest de “eindtijd” inluidt, door de Kerk te voorschijn te doen treden.
De Zoon van God is door de zalving van de Geest in zijn menszijn tot Messias gewijd vanaf zijn Menswording. Hij openbaart de Geest in zijn onderricht, en vervult zo de belofte vervult aan de vaderen gedaan; Hij deelt de Geest aan de Kerk mee in haar geboorte-uur, door over zijn apostelen te blazen na zijn verrijzenis.
Vijftig dagen na zijn verrijzenis, op Pinksteren, stort de verheerlijkte Jezus Christus de Geest in overvloed uit, en maakt Hem kenbaar als goddelijke Persoon, zodat de Heilige Drie-eenheid nu ten volle is geopenbaard. De zending van Christus en van de Geest werd de zending van de Kerk, die gezonden wordt om het mysterie van de gemeenschap van de Drie-eenheid te verkondigen en bekend te maken.
"Wij hebben het ware licht gezien,
wij hebben de hemelse Geest ontvangen,
wij hebben het ware geloof gevonden:
wij aanbidden de ondeelbare Drie-eenheid,
want Zij is het die ons gered heeft."
(Byzantijnse liturgie, Troparion van de vespers van Pinksteren)
De Geest bouwt de Kerk op, bezielt en heiligt haar: als Geest van liefde geeft Hij aan de gedoopten gelijkenis met God terug die door de zonde verloren was gegaan, en doet hen in Christus leven van het leven zelf van de Heilige Drie-eenheid. Hij zendt hen uit om te getuigen van de waarheid van Christus. Hij stemt hen op elkaar af in hun onderlinge taken, opdat allen “de vrucht van de Geest” (Gal. 5, 22) voorbrengen.
Door middel van de sacramenten deelt Christus aan de ledematen van zijn lichaam zijn Geest mee en de genade van God, die vruchten draagt in het nieuwe leven overeenkomstig de Geest. De Heilige Geest tenslotte is de Leraar van het gebed.
