COMPENDIUM VAN DE CATECHISMUS VAN DE KATHOLIEKE KERK
(Soort document: Catechismus-Compendium)
28 juni 2005
ARTIKEL 4 - Het Sacrament van Boete en verzoening
Hoe wordt dit Sacrament genoemd?
Het wordt Sacrament genoemd van de boete, van de verzoening, van de vergeving, van de biecht, of van de bekering.
Waarom is er na het Doopsel nog een Sacrament van Verzoening?
Omdat het nieuwe leven in de genade, dat in het Doopsel werd ontvangen, de zwakte van de menselijke natuur niet heeft opgeheven, noch de neiging tot zonde (
concupiscentie), heeft Christus dit Sacrament ingesteld voor de bekering van de gedoopten die zich van Hem verwijderd hebben door de zonde.
Wanneer werd dit Sacrament ingesteld?
De verrezen Heer heeft dit Sacrament ingesteld toen Hij op paasavond aan zijn apostelen verscheen en tot hen zei: "Ontvang de heilige Geest. Aan wie gij de zonden vergeeft, zijn ze vergeven, en aan wie ge ze niet vergeeft, zijn ze niet vergeven" (
Joh. 20, 22-23).
Hebben de gedoopten bekering nodig?
Christus’ oproep tot bekering weerklinkt voortdurend in het leven van de gedoopten. De bekering is een voortdurende opgave voor heel de Kerk, die heilig is maar in haar schoot de zondaars bevat.
Wat is de inwendige boetvaardigheid?
Het is de dynamiek van een “vermorzeld hart” (
Ps. 51, 19), dat door de goddelijke genade bewogen wordt de barmhartige liefde van God te beantwoorden. Zij sluit het verdriet in en de afkeer van de begane zonden, het vaste voornemen om in de toekomst niet meer te zondigen, en het vertrouwen op de hulp van God. Zij wordt gevoed door de hoop op de goddelijke barmhartigheid.
In welke vormen komt de boetvaardigheid in het christelijk leven tot uitdrukking?
De boetvaardigheid komt tot uitdrukking in heel verschillende vormen, in het bijzonder in vasten, bidden en aalmoezen. Deze en vele andere vormen van boetvaardigheid kunnen in het dagelijks leven van de christen worden beoefend, in het bijzonder in de veertigdagentijd, en op de vrijdag, de dag van de boetvaardigheid.
Welke elementen zijn wezenlijk voor het Sacrament van Boete en verzoening?
Het zijn er twee: de akten die worden verricht door degene die zich onder de inwerking van de heilige Geest bekeert, en de absolutie door de priester, die in naam van Christus de vergiffenis van de zonden schenkt en de wijze van de voldoening vastlegt.
Welke zijn de akten van de boeteling?
Dat zijn: een zorgvuldig
gewetensonderzoek; het
berouw, dat volmaakt is als het uit liefde voor God voortkomt en onvolmaakt wanneer het op andere motieven berust, en dat het voornemen insluit om niet meer te zondigen; de
belijdenis, die bestaat in het bekennen van de zonden ten overstaan van de priester; de
genoegdoening dat wil zeggen het volbrengen van bepaalde akten van boetvaardigheid die de biechtvader de boeteling oplegt om de schade te herstellen die de zonde heeft aangericht.
Welke zonden moet men belijden?
Men moet alle zware zonden belijden die men nog niet beleden heeft en die men zich herinnert na een zorgvuldig gewetensonderzoek. De belijdenis van de zware zonden is de enige gewone manier om de vergeving te verkrijgen.
Wanneer is men verplicht zijn zware zonden te belijden?
Iedere gelovige heeft, wanneer hij tot de jaren van het verstand is gekomen, de verplichting zijn zware zonden tenminste eenmaal per jaar te belijden, en in ieder geval vóór het ontvangen van de heilige communie.
Waarom kunnen ook de dagelijkse zonden onderwerp zijn van de sacramentele belijdenis?
De belijdenis van de dagelijkse zonden wordt door de Kerk van harte aanbevolen, ook al is het niet strikt noodzakelijk, omdat het ons helpt ons geweten juist te vormen, te strijden tegen onze slechte neigingen, om ons door Christus te laten genezen en vooruit te gaan in het geestelijk leven.
Wie is de bedienaar van dit Sacrament?
Christus heeft het dienstwerk van de verzoening toevertrouwd aan zijn apostelen, aan de bisschoppen als hun opvolgers, en de priesters als hun medewerkers, die daarmee werktuigen worden van Gods barmhartigheid en rechtvaardigheid. Zij oefenen de macht uit om zonden te vergeven
in de naam van de Vader en de Zoon en de heilige Geest.
Aan wie is de absolutie van bepaalde zonden voorbehouden?
De absolutie van bepaalde, bijzonder zware zonden (zoals die waar de straf van de excommunicatie op staat), is voorbehouden aan de Heilige Stoel, of de lokale bisschop, of de door hen gevolmachtigde priesters, ook al kan iedere priester iemand die in stervensgevaar verkeert van elke zonde en elke excommunicatie ontslaan.
Is de biechtvader tot geheimhouding verplicht?
Gezien het delicate karakter en de verhevenheid van dit dienstwerk en de eerbied die men aan personen verschuldigd is, is iedere biechtvader zonder uitzondering en onder zeer strenge straffen verplicht het sacramentele zegel te bewaren, dat wil zeggen het absolute stilzwijgen over zonden die hij in de biecht te weten is gekomen.
Wat zijn de uitwerkingen van dit Sacrament?
De uitwerkingen van het Boetesacrament zijn: de verzoening met God en bijgevolg de vergeving van de zonden; de verzoening met de Kerk; het terugkrijgen van de staat van genade indien deze verloren was; de kwijtschelding van de eeuwige straf die door de doodzonden verdiend was, en de minstens gedeeltelijke kwijtschelding van de tijdelijke straffen die het gevolg zijn van de zonden; de vrede en rust van het geweten en de geestelijke troost; de groei van de geestelijke krachten voor de christelijke strijd.
Kan men in sommige gevallen dit Sacrament vieren met een algemene belijdenis en een gemeenschappelijke absolutie?
In geval van ernstige noodzaak (bijvoorbeeld bij onmiddellijk stervensgevaar), kan men zijn toevlucht nemen tot een gezamenlijke viering van de Verzoening met de algemene belijdenis en de gemeenschappelijke absolutie, met eerbiediging van de richtlijnen van de Kerk, en met het voornemen op de gepaste tijd de zware zonden individueel te belijden.
Aflaten zijn de kwijtschelding ten overstaan van God van de tijdelijke straf die men verdiend heeft voor de zonden die, wat de schuld betreft, reeds vergeven werden; een kwijtschelding die de gelovige onder bepaalde voorwaarden verkrijgt, voor zichzelf of voor de overledenen, door middel van het dienstwerk van de Kerk die, als beheerster van de verlossing, de schat der verdiensten van Christus en de heiligen uitdeelt.
© 2005, Libreria Editrice Vaticana
© 2005, Vert.: Werkgroep Compendium
Deze werkvertaling is uitgangspunt geweest voor de officiële uitgave. Deze versie wordt binnenkort geconformeerd aan de officiële uitgave.
