Uit gevangenissen, concentratiekampen, tuchthuizen stromen nu met de politieke gedetineerden ook hele scharen geestelijken en leken naar buiten, wier enig misdrijf was hun trouw aan Christus en aan het geloof van hun vaderen of het manmoedig vervullen van hun priesterlijke plichten. Voor hen allen hebben wij vurig gebeden, en telkens, als het mogelijk was, hebben wij met alle middelen getracht hun ons sterkend woord en de zegen van ons vaderhart te doen toekomen.

Inderdaad, hoe meer de sluiers worden opgelicht, die tot nu toe het smartelijk lijden van de Kerk onder het nationaal-socialistisch regiem verborgen hielden, des te meer komt aan het licht de vastberadenheid - dikwijls onwankelbaar tot de dood toe - van ontelbare katholieken en het roemvolle aandeel, dat de geestelijkheid in deze eervolle strijd heeft gehad. Al zijn wij nog niet in het bezit van volledige statistische gegevens, toch kunnen wij niet nalaten hier bij wijze van voorbeeld ten minste het een en ander te vermelden uit de talrijke berichten die ons zijn toegekomen van priesters en leken, die als geïnterneerden in het kamp van Dachau waardig zijn bevonden, smaad te lijden voor de naam van Jezus. Vgl. Hand. 5, 41

Op de eerste plaats komen én om hun aantal én om de hardheid van de doorstane behandeling de Poolse priesters. Van 1940 tot 1945 werden in bovengenoemd kamp 2800 geestelijken en kloosterlingen van die natie opgesloten; onder hen de hulpbisschop van Wloclawek, die er stierf aan tyfus, In April ll. waren er nog maar 816 over; alle anderen waren gestorven, behalve twee of drie, die naar een ander kamp waren overgebracht. In de zomer van 1942 waren volgens berichten, 480 Duits sprekende bedienaren van de eredienst daar gevangen, waaronder 45 protestanten; alle anderen waren katholieke priesters. Niettegenstaande er voortdurend nieuwe geïnterneerden bijkwamen, vooral uit sommige bisdommen van Beieren, Rijnland en Westfalen, ging hun getal vanwege de grote sterfte in het begin van dit jaar de 350 niet te boven. Ook mogen wij niet stilzwijgend hen voorbijgaan, die behoorden tot de bezette gebieden: Nederland, België, Frankrijk (onder hen de bisschop van Clermont), Luxemburg, Slovenië, Italië. Onuitsprekelijk lijden hebben velen van deze priesters en leken doorstaan om wille van hun geloof en hun roeping. In één geval ging de haat van de goddelozen tegen Christus zó ver, dat zij bij een geïnterneerde priester met prikkeldraad de geseling en doornenkroning van de Verlosser parodieerden.

De edelmoedige slachtoffers, die 12 jaar lang, vanaf 1933, in Duitsland voor Christus en Zijn Kerk het offer hebben gebracht van hun bezit, hun vrijheid en hun leven, heffen hun handen op tot God als een zoenoffer. Moge de rechtvaardige Rechter het aanvaarden tot eerherstel voor zoveel misdrijven, die werden bedreven tegen de mensheid en tot schade van het eigen volk, bijzonder van de ongelukkige jeugd in het heden en de toekomst; en moge Hij eindelijk de arm van Zijn verderfengel tegenhouden.