• Database vol kerkelijke documenten
  • Geloofsverdieping
  • Volledig in het Nederlands
  • Beheerd door vrijwilligers

Zoeken in kerkelijke documenten en berichten

x
In Europa is de oorlog uit, maar welke littekenen heeft hij er op gedrukt! De goddelijke Meester had gezegd: Alwie onrechtmatig naar het zwaard grijpt, zal door het zwaard omkomen. Vgl. Mt. 26, 52 Welnu, wat ziet u?

U ziet, wat een staatsopvatting en staatactiviteit achter zich laat, die niet de minste achting heeft voor de heiligste gevoelens van de mensheid, die de onschendbare beginselen van het christelijk geloof met voeten treedt. Met verbijstering ziet thans heel de wereld naar de ineenstorting, die er het resultaat van is.

Die ineenstorting, wij hadden ze van verre zien 9 aankomen, en slechts weinigen, menen wij, hebben met groter spanning de ontwikkeling en verhaasting van deze onvermijdelijke val gevolgd. Meer dan twaalf jaren, die behoorden tot de beste van onze rijpe leeftijd, leefden wij vanwege onze ambtsplichten te midden van het Duitse volk. Met de vrijheid, die de politieke en maatschappelijke situatie van die dagen ons lieten, hebben wij in die tijd gewerkt om de toestand van de katholieke Kerk in Duitsland te verstevigen. Wij hadden daardoor gelegenheid de grote kwaliteiten van dat volk te leren kennen en wij hadden persoonlijke relaties met zijn beste vertegenwoordigers. Daarom vertrouwen wij, dat het zich zal kunnen opwerken tot nieuwe waardigheid en nieuw leven, als het de satanische nachtmerrie van het nationaal-socialisme van zich zal hebben afgeschud en de schuldigen (zoals wij reeds vroeger hebben uiteengezet) voor hun misdaden zullen hebben geboet.
Zolang nog niet ieder sprankje van hoop verloren was, dat deze beweging een andere en minder verderfelijke richting zou kunnen inslaan, hetzij doordat de meer gematigde leden tot betere gedachten zouden komen, hetzij door een doeltreffende tegenstand van dat deel van het Duitse volk, dat er niet mee instemde, heeft de Kerk alles gedaan, wat in haar macht was om een sterke dam op te werpen tegen de uitbreiding van deze leer, die verwoesting en geweld bracht.
In de lente van 1933 vroeg de Duitse regering aan de H. Stoel, een concordaat te sluiten met het Reich; een voorstel, dat ook de instemming had van het episcopaat en van minstens het grootste deel van de Duitse katholieken. Inderdaad, noch de concordaten, reeds met afzonderlijke staten (Länder) van Duitsland gesloten, noch de constitutie van Weimar schenen hun voldoende zekerheid en waarborg te geven voor de eerbiediging van hun overtuiging, hun geloof, hun rechten en hun vrijheid van handelen. In deze omstandigheden kon die garantie alleen verkregen worden door een accoord met de centrale regering van het Reich in de solemnele vorm van een concordaat. Bovendien, daar de regering het voorstel had gedaan, zou in geval van weigering de verantwoordelijkheid voor de pijnlijke gevolgen op de H. Stoel terugvallen.

Dat wil niet zeggen, dat de Kerk van haar kant zich illusies maakte door buitensporige verwachtingen; evenmin dat zij door het sluiten van het concordaat ook maar enigszins bedoelde de leer en het streven van het nationaal-socialisme goed te keuren; dit is destijds uitdrukkelijk meegedeeld en uiteengezet. Vgl. L'Osservatore Romano 2 juli 1933 Toch moeten we erkennen, dat het concordaat in de eerstvolgende jaren enig voordeel bracht of tenminste groter kwaad voorkwam. Want niettegenstaande alle schendingen, waaraan het al spoedig bloot stond, liet het toch de katholieken een juridische basis voor verdediging, een terrein, waarop zij zich konden verschansen om zo lang mogelijk het hoofd te blijven bieden aan de steeds stijgende springvloed van de geloofsvervolging.

De strijd tegen de Kerk werd werkelijk altijd scherper; eerst de vernietiging van de katholieke organisaties; dan de geleidelijke opheffing van de zo bloeiende katholieke openbare en bijzondere scholen; dan de gewelddadige afscheiding van de jeugd van gezin en Kerk; de gewetensdwang ten opzichte van de burgers, in het bijzonder de staatsambtenaren; de systematische verdachtmaking van de Kerk, van de geestelijken, van de gelovigen, van haar instellingen, haar leer, haar geschiedenis door een geslepen en straf georganiseerde propaganda; het sluiten, opheffen en confisqueren van kloosters en andere kerkelijke instellingen, de vernietiging van de pers en de katholieke uitgeverij.

Om aan die aanvallen weerstand te bieden schaarden miljoenen moedige katholieken, mannen en vrouwen, zich om hun bisschoppen, wier onbevreesde en ernstige stem nooit zweeg tot in deze laatste oorlogsjaren toe, en om hun priesters, om hen te helpen hun apostolaat onophoudelijk aan te passen aan veranderde noden en omstandigheden; en tot het einde toe hebben zij geduldig en standvastig tegenover het front van goddeloosheid en hoogmoed het front gesteld van geloof, van gebed en van ronduit katholieke levenswijze en opvoeding.

Intussen heeft de H. Stoel zelf herhaaldelijk zonder aarzelen bij de regeerders van Duitsland stappen gedaan en geprotesteerd. Hij heeft energiek en met duidelijke woorden bij hen aangedrongen op eerbiediging en naleving van de plichten, die uit het natuurrecht zelf voortvloeien en die door het concordaat waren bekrachtigd. In die kritieke jaren heeft onze grote voorganger Pius XI de nauwlettende waakzaamheid getoond van een herder en tegelijk de geduldige lankmoedigheid van een vader en zo met onverschrokken kracht zijn zending als opperherder vervuld.

Toen hij echter zonder resultaat alle wegen van overreding had beproefd en zich met alle duidelijkheid geplaatst zag tegenover weloverwogen schendingen van een solemneel verdrag en tegenover een nu eens vermomde, dan weer openlijke, maar altijd harde godsdienstvervolging, onthulde hij op Passiezondag 1937 in zijn encycliek Paus Pius XI - Encycliek
Mit brennender Sorge
De Katholieke Kerk in het Duitse Rijk
(14 maart 1937)
voor de ogen van de wereld de ware gedaante van het nationaal-socialisme: hoogmoedige afval van Jezus Christus, loochening van Zijn leer en verlossingswerk, de cultus van de macht, de afgoderij van ras en bloed, de onderdrukking van menselijke vrijheid en waardigheid.

Document

Naam: NELL' ACCOGLIERE
Tot het Kardinalencollege over het nationaal-socialisme bij gelegenheid van hun gelukwensen op de feestdag van de H. Paus Eugenous I
Soort: Paus Pius XII - Toespraak
Auteur: Paus Pius XII
Datum: 2 juni 1945
Copyrights: © 1955, Ecclesia Docens, uitg. Gooi & Sticht 0751, p. 11-28
Vert.: drs. R. van Kempen C.ss.R.
Bewerkt: 17 juni 2020

Referenties naar dit document

 
Geen documenten gevonden!

Opties

Internetadres
Print deze pagina
Dit document bestellen
Startpagina van dit document
Inhoudsopgave van dit document
Referenties naar dit document
Referenties vanuit dit document
RK Documenten wordt mogelijk gemaakt door donaties van gebruikers.
© 1999 - 2024, Stg. InterKerk, Schiedam, test