QUADRAGESIMO ANNOOver de aanpassing van de sociale orde
(Soort document: Paus Pius XI - Encycliek)
Paus Pius XI -
15 mei 1931
Op de eerste plaats dan heeft men het als een onomstotelijk feit te beschouwen, dat nóch Leo XIII nóch de theologen, die onder de leiding van het leergezag der Kerk doceren, ooit ontkend of in twijfel getrokken hebben, dat het karakter van de eigendom tweevoudig is, individueel en sociaal, naar gelang individuele belangen of het algemeen belang er bij betrokken zijn. Integendeel is het steeds hun eenparige uitspraak geweest, dat door de natuur of liever door de Schepper zelf, aan de mens het recht op particulier bezit geschonken is, opdat enerzijds een ieder zou kunnen zorgen voor zichzelf en zijn gezin, en anderzijds, opdat, door middel van deze instelling, de goederen, door de Schepper voor de gehele mensheid bestemd, ook inderdaad aan deze bestemming zouden beantwoorden. Dit alles nu is slechts te bereiken, door de handhaving van een vastgestelde en bepaalde orde.
Twee uitersten moeten daarom zorgvuldig vermeden worden. Terwijl men namelijk door de ontkenning of verzwakking van het sociaal en publiek karakter van het eigendomsrecht vervalt tot het zg. individualisme, of daar dicht bijkomt, zo loopt ook de algehele of gedeeltelijke ontkenning van het particulier en individueel karakter er van onvermijdelijk uit op het collectivisme of minstens op een toenadering tot zijn beginselen. Houdt men dit niet goed voor ogen, dan loopt men met volle zeilen op de klip van het morele, juridische en sociale modernisme, waarvoor wij bij het begin van ons pausschap in een encycliek
Paus Pius XI, Encycliek, Over de vrede van Christus in het Koninkrijk van Christus, Ubi Arcano Dei Concilio (23 dec 1922) gewaarschuwd hebben; vooral zij mogen dit goed bedenken, die in hun radicaal streven de schandelijke en lasterlijke beschuldiging tegen de Kerk durven uiten, dat zij in de leer der theologen een heidens eigendomsbegrip heeft laten binnensluipen, dat absoluut vervangen moet worden door een ander, hetwelk zij in verbazingwekkende onkunde het christelijke noemen.
© 1948, Ecclesia Docens 0159, Uitg. Gooi & Sticht, Hilversum
Vert.: Dr. O. Janssen O.F.M., Dr. L. Zeinstra O.F.M.