Zoeken in kerkelijke documenten en berichten

Geheel anders is de aard van de arbeid, die in loondienst verricht wordt aan het goed van een andere. Daarop vooral is van toepassing, wat Leo XIII „een absolute waarheid” noemt, dat de rijkdom der staten uit niets anders ontstaat dan uit de werkzaamheid der arbeiders." Paus Leo XIII, Encycliek, Over kapitaal en arbeid, Rerum Novarum (15 mei 1891), 27 Zien wij niet met eigen ogen, dat die ontelbare goederen, die 's mensen welvaart vormen, voortgebracht worden en voortkomen uit de handen der werklieden, hetzij die handen het werk uit eigen kracht presteren, hetzij ze door middel van werktuigen of machines hun arbeidsvermogen wonderhoog opvoeren? Ja, het is algemeen bekend, dat nooit een volk zich uit gebrek en armoede tot een hogere trap van welvaart heeft opgewerkt, tenzij door de gemeenschappelijke en krachtige inspanning van alle leden der bevolking; van hen, die leidende zowel als van hen, die uitvoerende arbeid verrichten. Maar niet minder ligt het voor de hand, dat zelfs dat uiterste pogen vergeefs en vruchteloos zou gebleven zijn, zelfs niet eens had kunnen plaats vinden, als niet God, de Schepper van alles, in Zijn goedheid, te voren de natuurlijke rijkdom en middelen, de schatten en krachten der natuur, had verschaft. Want wat is werken anders, dan op en door die natuurgaven de lichamelijke en geestelijke vermogens toe te passen en aan te wenden? Maar nu vordert de natuurwet, waarin Gods wil zich openbaart, dat de juiste orde bewaard blijve in de aanwending der natuurgaven voor menselijke behoeften; en die orde bestaat daarin, dat iedere zaak haar eigen bezitter heeft.

Daaruit volgt, dat - behoudens het geval, waarin iemand zijn eigen zaak bewerkt - de arbeidsprestatie van de een en het kapitaal van de ander moeten samenwerken: want geen der beide factoren bereikt iets zonder de ander. Dit bedoelde dan ook Leo XIII, toen hij schreef: „Geen kapitaal kan bestaan. zonder arbeid, noch arbeid zonder kapitaal.” Paus Leo XIII, Encycliek, Over kapitaal en arbeid, Rerum Novarum (15 mei 1891), 14 En daarom is het volstrekt onjuist, aan het kapitaal alleen of aan de arbeid alleen toe te schrijven, wat het resultaat is van beider samenwerking; en absoluut onrechtvaardig is het, wanneer één van beide de gehele opbrengst voor zich opeist, alsof de andere daartoe niet heeft bijgedragen.