QUADRAGESIMO ANNOOver de aanpassing van de sociale orde
(Soort document: Paus Pius XI - Encycliek)
Paus Pius XI -
15 mei 1931
Want al is het waar, dat de economie en de zedenleer, elk op eigen terrein, volgens eigen princiepen te werk gaan, toch zou het een dwaling zijn te beweren, dat de economische en morele orde zover uiteenliggen en elkaar zo vreemd zijn, dat de eerste volstrekt onafhankelijk zou zijn van de tweede. Weliswaar bepalen de zg. economische wetten, afgeleid uit het wezen van de dingen en uit de stoffelijk-geestelijke natuur van de mensen, wat op economisch gebied al of niet binnen het bereik ligt van het menselijk kunnen, en met welke middelen het doel kan worden bereikt; op haar beurt leidt nu de rede uit de aard der dingen en uit de individuele en sociale natuur van de mens met zekerheid af, welk doel door God de Schepper aan heel de economische orde is gesteld.
Maar het is alleen de zedenwet, die, gelijk zij ons beveelt, bij al ons doen en laten ons te richten naar ons hoogste en laatste doel, ons ook verplicht, in elke afzonderlijke orde van zaken rechtstreeks dat doel na te streven, waarvan ons verstand zegt, dat het door de natuur, of liever door God, de Schepper der natuur, voor die bepaalde orde van zaken is vastgesteld, en dat doel dan telkens in de juiste verhouding ondergeschikt te maken aan het éne einddoel. Als wij aan deze wet trouw gehoorzamen, dan kan het niet anders, of de bijzondere doeleinden, zowel individuele als sociale, op economisch gebied nagestreefd, zullen harmonisch gerangschikt worden in de gezamenlijke reeks van doeleinden, en dan zullen zij voor ons als zoveel trappen worden, waarlangs wij zullen opstijgen, om te geraken tot het einddoel van alles, tot God, die voor Zichzelf en voor ons het hoogste en onuitputtelijke goed is.
© 1948, Ecclesia Docens 0159, Uitg. Gooi & Sticht, Hilversum
Vert.: Dr. O. Janssen O.F.M., Dr. L. Zeinstra O.F.M.