QUADRAGESIMO ANNOOver de aanpassing van de sociale orde
(Soort document: Paus Pius XI - Encycliek)
Paus Pius XI -
15 mei 1931
Het zijn voorzeker de uiterste consequenties van de individualistische geest in de economie, die gij, eerbiedwaardige broeders en geliefde zonen, met eigen ogen aanschouwt en betreurt: de vrije concurrentie heeft zichzelf gedood; in de plaats van de vrije handel trad de economische dictatuur; het winstbejag ging aldus over in een ongebreideld streven naar de overmacht; heel het economisch leven is, op afschuwelijke wijze, hardvochtig geworden, onmeedogend en wreed. Daarbij komen de zeer ernstige nadelen, die het gevolg zijn van de vermenging en rampzalige samensmelting der bevoegdheden en functies van het staatsgezag en de economie zelf: een der zwaarste nadelen is wel het neerhalen van de hoogheid van de staat, die, vrij van alle partijdigheid, en alleen bedacht op het algemeen belang en de rechtvaardigheid, als een koning en opperste scheidsrechter hoog moest tronen, maar een slaaf wordt, uitgeleverd en verkocht aan de willekeur en de hebzucht der mensen. En wat de betrekkingen tussen de naties betreft: uit één bron hebben twee verschillende stromingen haar oorsprong genomen: enerzijds het economisch
nationalisme, of ook het
economisch imperialisme; anderzijds het niet minder noodlottige en afschuwelijke financiële i
nternationalisme of
internationaal imperialisme, dat overal waar het voordeel ziet, zijn vaderland vindt.
© 1948, Ecclesia Docens 0159, Uitg. Gooi & Sticht, Hilversum
Vert.: Dr. O. Janssen O.F.M., Dr. L. Zeinstra O.F.M.