Dierbare broeders en zusters, goeie dag!

Ik verheug mij over deze dag van reflectie en gebed, in het kader van het Feest van de Grootouders. Ik groet u allen met genegenheid, te beginnen met de voorzitters van de verenigingen die ik voor hun woorden dank. Ik feliciteer degenen die last en hinder ondervonden hebben om dit rendez-vous niet te missen; maar ik ben ook alle bejaarden, eenzamen of zieken nabij die niet konden komen, maar die geestelijk onder ons aanwezig zijn

De Kerk kijkt met affectie, dankbaarheid en grote waardering naar de bejaarden. Zij vormen een wezenlijk deel van de Christengemeenschap en de samenleving. Ik weet niet of u het goed gehoord heeft: bejaarden zijn een wezenlijk deel van de christengemeenschap en de samenleving. Zij vertegenwoordigen vooral de wortels en het geheugen van een volk. U bent een belangrijke aanwezigheid, want uw ervaring is een kostbare schat, onmisbaar om hoopvol en zin voor verantwoordelijkheid naar de toekomst te kunnen kijken. Uw rijpheid en wijsheid, in de loop der jaren opgestapeld, kunnen jongeren helpen door hen op de weg van hun groei te steunen en wanneer zij zich voor de toekomst beginnen te openen. Bejaarden getuigen namelijk dat men nooit het vertrouwen in God en in een betere toekomst mag verliezen, zelfs niet in de zwaarste beproevingen. Zij zijn als bomen die vrucht blijven geven: ondanks de last der jaren kunnen zij een grote bijdrage leveren aan de samenleving door haar rijke waarden te geven en de cultuur van het leven te bevestigen.

Bejaarden die hun tijd en de talenten die God hen gegeven heeft, edelmoedig ten dienste stellen van de anderen, zijn geen zeldzaamheid. Ik denk aan al degenen die zich beschikbaar stellen in de parochie voor een werkelijk waardevolle dienst: sommigen houden zich bezig met de versiering van het huis des Heren, anderen als catechist, animator van de liturgie, getuige van naastenliefde. En wat te zeggen van hun rol in de schoot van het gezin? Hoeveel grootouders bekommeren zich niet om hun kleinkinderen, door hun levenservaring, de geestelijke en culturele waarden van een gemeenschap en een volk op een heel simpele manier door te geven aan de kleinsten! In landen die zware godsdienstvervolging gekend hebben, zijn het de grootouders die het geloof aan de nieuwe generaties hebben doorgegeven, door de kinderen binnen de harde context van de clandestiniteit te laten dopen. 

Ten overstaan van zo veel bejaarden die zich met hun beperkte mogelijkheden blijven inzetten voor hun naaste, zijn er velen die ziek zijn, beperkte bewegingsmogelijkheden hebben en hulpbehoevend zijn. Ik dank de Heer vandaag voor de vele mensen en structuren die zich dagelijks om de dienst aan deze mensen bekommeren, die aangepaste menselijke contexten in de hand werken, en waar ieder van hen deze belangrijke levensfase op een waardige manier kan doormaken. Instellingen die bejaarden opnemen, zijn geroepen een oord te zijn van menselijkheid en liefhebbende aandacht, waar de zwaksten niet vergeten of verwaarloosd worden, maar bezocht en verzorgd worden als grote broers en zussen. Een manier om onze dankbaarheid te uiten aan al degenen die zo veel aan de gemeenschap gegeven hebben en er de wortels van zijn.

De instellingen en verschillende sociale structuren kunnen nog veel doen om bejaarden te helpen hun capaciteiten op de beste manier tot uiting te brengen, hun actieve deelname te bevorderen en erover te waken dat hun menselijke waardigheid altijd gerespecteerd en gevaloriseerd wordt. Het is daarom belangrijk zich te verzetten tegen die nefaste wegwerpcultuur, die bejaarden marginaliseert en hen als niet productief beschouwt. Publieke verantwoordelijken, culturele, educatieve en religieuze structuren en alle mensen van goede wil zijn geroepen zich in te zetten voor een samenleving die meer en meer onthaalt en inclusief is. 

Deze wegwerp-geschiedenis is werkelijk lelijk! Eén van mijn grootmoeders heeft mij een familiegeschiedenis verteld waar de grootvader die met de kinderen en kleinkinderen samenwoonde, steeds zieker begon te worden … en hij at niet goed aan tafel, hij liet eten vallen. Op een dag besliste de vader dat grootvader niet meer met hen aan tafel zou eten, maar in de keuken, en hij had een kleine tafel voor hem gemaakt. Zo at het gezin zonder grootvader. Toen hij enkele dagen later terug thuis kwam van zijn werk, zag hij één van zijn kinderen met hout spelen, met nagels en een hamer … “Wat doet ge daar?” vroeg papa hem. Het kind antwoordde: "ik maak een tafel" "Waarom?” "Voor u, voor wanneer ge oud zult zijn." Kinderen zijn natuurlijk zeer gehecht aan hun grootouders en zij begrijpen dingen die alleen grootouders door hun leven en houding kunnen uitleggen. Deze wegwerpcultuur zegt: “ge bent oud, buiten!”. Ge bent oud, ja, maar ge hebt ons zo veel dingen te zeggen, te vertellen, over de geschiedenis, de cultuur, het leven, waarden … Beletten wij dat deze wegwerpcultuur doorgaat; moge er steeds een inclusieve cultuur zijn.

Het is ook belangrijk de banden tussen de generaties te bevorderen. De toekomst van een volk vereist dat jongeren en ouderen elkaar ontmoeten: jongeren zijn de vitaliteit van een volk op weg en ouderen versterken die vitaliteit door hun geheugen en wijsheid. En spreek met uw kleinkinderen, spreek ermee. Zorg dat zij u vragen stellen. Hun eigenheid is anders dan de onze, zij doen andere dingen, houden van andere muziek ...., maar zij hebben de ouderen en deze ononderbroken dialoog nodig. Ook om hen wijsheid te geven. Ik lees graag de geschiedenis van de dag waarop Jozef en Maria het Kind Jezus mee naar de Tempel nemen. Het Kind was 40 dagen oud. Daar vinden zij twee grootouders, Simeon en Hanna, die de wijsheid van het volk vertegenwoordigen; zij loven God opdat deze wijsheid op dit Kind zou overgaan. Het zijn “oude mensen”, “grootouders”, die Jezus in de tempel verwelkomen, niet de priester: de priester komt nadien. Leest u dit ook eens in het Evangelie van Lucas, het is heel mooi!

Dierbare grootouders, dank u voor het voorbeeld van de liefde, de toewijding en wijsheid dat u geeft. Blijf moedig van deze waarden getuigen! Mogen uw glimlach en de mooie schittering in uw ogen, in de samenleving nooit ontbreken : dat de samenleving ze moge zien! Ik begeleid u met mijn gebed en vergeet u ook niet voor mij te bidden. En nu roep ik over u, uw goede bedoelingen en goede plannen, de zegen af van de Heer.

Bidden wij tot Jezus’ grootmoeder, de heilige Anna, Jezus’ grootmoeder, en maken wij het een ogenblik stil. Moge ieder aan de heilige Anna vragen ons te leren goede en wijze grootouders te zijn.