Paus Pius XII - 20 oktober 1939
Zeker, ook toen de volken van Europa nog verbonden waren met de broederband, die door eenheid van christelijke instellingen en leer werd in stand gehouden, bleven geschillen, omwentelingen en verwoestende oorlogen niet uit. Maar nooit wellicht waren de volken zo gebroken en zo terneergeslagen als thans, nu zij in grote ontsteltenis tot de ontdekking komen, hoe ontzaglijk moeilijk hun kwalen te genezen zijn. In vroeger tijden daarentegen, hadden allen een helder besef en begrip van recht en onrecht, van wat mag en niet mag. Dat maakt een vergelijk gemakkelijker, bedwingt de stormen der hartstochten, en laat de weg vrij en open voor een eervol bijleggen van geschillen. In onze dagen echter komen de geschillen niet alleen voort uit een onstuimig oplaaien van onbedwongen hartstochten, maar veeleer uit een innerlijke crisis, een gebrek aan geweten, dat de redeloze omverwerping van de normen van alle eerlijkheid en zedelijkheid na zich sleept zowel in het particuliere als in het openbare leven.
