Zoeken in kerkelijke documenten en berichten

Wij zeggen onmiddellijk dat elke wezenlijke vooruitgang welke tot het verbeteren van de mechanismen leidt om conflicten te voorkomen, de vooral gevaarlijke en .onmenselijke wapens uit te schakelen, het bewapeningsniveau en de militaire uitgaven te verlagen, door ons als een uiterst kostbaar en weldadig resultaat zal worden begroet. Maar dat is nog niet genoeg. De kwestie van oorlog en vrede wordt vandaag immers in nieuwe termen gesteld. Niet dat de beginselen zijn veranderd. De aanval van de ene staat op de ander was gisteren even ongeoorloofd als vandaag. In het verleden was zelfs 'een oorlogshandeling die zonder onderscheid op de vernietiging van hele steden of grote gebieden met hun inwoners is gericht' een 'misdaad jegens God en de mens zelf. 2e Vaticaans Concilie, Constitutie, Over de Kerk in de wereld van deze tijd, Gaudium et Spes (7 dec 1965), 80 En de oorlog - hoewel men de heldenmoed moet eren van hen die tot zelfs hun leven opofferen in dienst van het vaderland of een andere edele zaak ~ is op zichzelf altijd een hoogst onredelijke en moreel onaanvaardbaar middel geweest om de betrekkingen tussen de staten te regelen, behoudens het recht op wettige verdediging. Maar vandaag kan de oorlog over middelen beschikken die 'geweldig meer verschrikkelijk en erg' zijn geworden. 2e Vaticaans Concilie, Constitutie, Over de Kerk in de wereld van deze tijd, Gaudium et Spes (7 dec 1965), 80

De innerlijke logica van het streven naar machtsevenwicht drijft ieder van de tegenstanders voort te trachten zich van een bepaalde speelruimte aan superioriteit te verzekeren, uit vrees in een netelige situatie te geraken. Deze logica verbonden met de duizelingwekkende vooruitgang van de mensheid op de terreinen van wetenschap en techniek heeft tot de ontdekking geleid van altijd meer met drogredenen omkleden en machtige vernietigingswerktuigen, Zij zijn ertoe gekomen zich op te hopen en hebben krachtens een bijna automatisch proces de neiging zich zonder ophouden te vermenigvuldigen in een voortdurende zowel kwantitatieve als kwalitatieve escalatie met een ontzaglijke besteding van mensen en middelen, tot vandaag een potentiële omvang is bereikt die in staat is alle leven op de planeet te vernietigen. De ontwikkelingen van de kernbewapening vormen een speciaal, ongetwijfeld het meest kenmerkende en meest indrukwekkende, hoofdstuk van 'dit streven naar veiligheid door het evenwicht van macht en vrees. Maar kan men dan ook de gerealiseerde en nog te realiseren 'vooruitgang' vergeten, helaas! "til de sector, van· de andere wapens voor massavernietiging of die in staat zijn bijzonder schadelijke gevolgen te veroorzaken, wapens waarvan men zeggen kan dat ze in zichzelf het karakter meedragen te moeten worden 'ontraden'.

Maar als 'het angstevenwicht' voor enige tijd. heeft kunnen dienen en nog kan dienen om het ergste te vermijden, zou de gedachte dat ook de bewapeningswedloop zich onbeperkt zou kunnen voortzetten zonder een ramp op te roepen, een tragische illusie zijn.

De redenering betreft ongetwijfeld, minsten onmiddellijk, vooral de grote mogendheden en de landen die een blok met hen vormen, maar het zou heel moeilijk zijn als de andere landen zich hier niet bij betrokken zouden kunnen voelen.

De mensheid is daarom verplicht tot zichzelf te keren en zich af te vragen of ze bezig is met vooruit te gaan of eerder met zich naar beneden te storten; zich af te vragen vooral of het uitgangspunt niet grondig verkeerd is en niet radicaal gewijzigd zou moeten worden.

De redenen tot een dergelijke verandering of het nu redenen zijn van morele orde, veiligheid of van particulier en algemeen belang - ontbreken zeker niet.

Maar is het mogelijk een vervanging te vinden - hoe weinig zeker en hoe duur die ook is - voor de veiligheid welke ieder zich tracht te verzekeren door de middelen voor zijn eigen verdediging te produceren?