Paus Franciscus - 19 maart 2016
De synodevaders hebben erop gewezen dat
"de eerste jaren van het huwelijk een vitale en delicate periode zijn, gedurende welke het paar groeit in het bewustzijn van de uitdagingen en de betekenis van het huwelijk. Vandaar de behoefte aan een pastorale begeleiding die doorgaat na de viering van het sacrament. Vgl. H. Paus Johannes Paulus II, Postsynodale Apostolische Exhortatie, Over de taken van het christelijk gezin in de wereld van deze tijd, Familiaris Consortio (22 nov 1981). Deel III In deze pastoraal blijkt de aanwezigheid van echtparen met ervaring van groot belang te zijn. De parochie wordt beschouwd als de plaats waar ervaren paren ter beschikking kunnen worden gesteld van de jongere paren, met eventuele bijstand van verenigingen en nieuwe gemeenschappen. Het is noodzakelijk echtparen aan te moedigen tot een fundamentele houding van het aanvaarden van de grote gave van kinderen. Het belang van een spiritualiteit van het gezin, het gebed en de deelname aan de zondagsliturgie dient te worden onderstreept door de paren aan te moedigen regelmatig bijeen te komen om de groei in het geestelijk leven en de solidariteit bij concrete levensbehoeften te bevorderen. Liturgie, devotionele praktijken en eucharistievieringen voor gezinnen, vooral op de verjaardag van het huwelijk, zijn vermeld als van wezenlijk belang om de evangelisatie door het gezin te bevorderen." Bisschoppensynodes, 3e Buitengewone Algemene Bisschoppensynode, Relatio Synodi - Familiesynode 2014 (18 okt 2014), 40
Deze weg is een kwestie van tijd. De liefde heeft behoefte aan beschikbare en belangeloze tijd, die andere dingen op de tweede plaats laat komen. Er is tijd nodig om met elkaar te praten, elkaar zonder haast te omarmen, plannen te delen, naar elkaar te luisteren, elkaar aan te kijken, elkaar te waarderen, de relatie te versterken. Soms is het probleem het gejaagde ritme van de maatschappij of de door verplichtingen van het werk opgelegde tijden. Dan is het probleem weer dat de tijd die men samen doorbrengt, geen kwaliteit heeft. Wij delen samen alleen maar een fysieke ruimte, zonder echter aandacht te besteden aan elkaar. De werkers in de pastoraal en de groepen gezinnen zouden de paren van jonge of broze echtgenoten moeten helpen om te leren elkaar op die ogenblikken te ontmoeten, voor elkaar te blijven stilstaan en ook ogenblikken van stilte te delen, die hen verplichten de aanwezigheid van de partner te ervaren.
Echtgenoten die een goede ervaring met een “leertijd” in deze zin hebben, kunnen de praktische hulpmiddelen aanbieden die voor hen van nut zijn geweest: het plannen van de ogenblikken om ongedwongen samen te zijn, de tijd voor recreatie met de kinderen, de verschillende manieren om belangrijke dingen te vieren, de ruimte voor gedeelde spiritualiteit. Zij kunnen echter ook methoden leren die helpen om die momenten inhoud en betekenis te geven, om beter te leren communiceren. Dit is van het hoogste belang, wanneer het nieuwe van de verloving ervan af is. Immers, wanneer men niet weet wat men met de samen gedeelde tijd moet doen, dan zal de ene of de andere partner uiteindelijk zijn toevlucht nemen tot de technologie, andere verplichtingen verzinnen, andere armen zoeken of wegvluchten van een lastige intimiteit.
Pas gehuwden moeten ook worden gestimuleerd eigen gewoonten te ontwikkelen die een gezond gevoel van stabiliteit en bescherming bieden en die worden gevormd met een reeks dagelijkse samen gedeelde rituelen. Het is een goede zaak elkaar ‘s morgens een kus te geven, elkaar alle avonden te zegenen, op de ander te wachten en hem te ontvangen, wanneer hij thuiskomt, soms samen uit te gaan, de huiselijke werkzaamheden te delen. Tegelijkertijd is het echter goed de gewoonten te onderbreken bij een feest, niet het vermogen te verliezen om in het gezin iets te vieren, blij te zijn en de mooie ervaringen te vieren. Zij hebben er behoefte aan zich samen te verwonderen over de gaven van God en samen het enthousiasme voor het leven te voeden. Wanneer men feest kan vieren, vernieuwt dit vermogen de energie van de liefde, bevrijdt haar van de eentonigheid en vervult de dagelijkse gewoonten met kleur en hoop.
Wij, herders, moeten de gezinnen aanmoedigen in het geloof te groeien. Daarom is het goed aan te sporen tot een veelvuldige biecht, tot geestelijke leiding, tot deelname aan retraites. Men mag echter niet vergeten uit te nodigen wekelijks ruimte te scheppen voor gebed in het gezin, “omdat een gezin dat samen bidt, verenigd blijft”. Eveneens zouden wij, wanneer wij de huizen bezoeken, alle leden van het gezin moeten uitnodigen om een ogenblik voor elkaar te bidden en het gezin toe te vertrouwen aan de handen van de Heer. Tegelijkertijd is het opportuun ieder van de echtgenoten aan te moedigen zich ogenblikken van gebed in eenzaamheid ten overstaan van God te gunnen, omdat ieder zijn eigen kruis heeft. Waarom God niet vertellen wat het hart verontrust of Hem om de kracht vragen om de eigen wonden te genezen en het licht afsmeken waaraan men behoefte heeft om de eigen inzet te ondersteunen? De Synodevaders hebben ook naar voren gebracht dat
"het Woord van God is bron van leven en spiritualiteit voor het gezin. Heel de gezinspastoraal zal zich innerlijk moeten laten modelleren en de leden van de huiskerk moeten vormen door het biddend en kerkelijk lezen van de Heilige Schrift. Het Woord van God is niet alleen maar een blijde boodschap voor het privé leven van personen, maar ook een criterium van beoordeling en een licht voor het onderscheiden van de verschillende uitdagingen waarmee echtgenoten en gezinnen worden geconfronteerd. " Bisschoppensynodes, 3e Buitengewone Algemene Bisschoppensynode, Relatio Synodi - Familiesynode 2014 (18 okt 2014), 34
Het is mogelijk dat een van de echtgenoten niet gedoopt is of dat hij of zij niet wil leven met de verplichtingen van het geloof. In dat geval zorgt de wens van de ander als christen te leven en te groeien ervoor dat de onverschilligheid van de partner met verdriet wordt beleefd. Desondanks is het mogelijk enkele gemeenschappelijke waarden te vinden, die kunnen worden gedeeld en met enthousiasme onderhouden. In ieder geval is een niet gelovige partner liefhebben, hem geluk geven, zijn leed ondersteunen en met hem het leven delen een ware weg van heiliging. Anderzijds is de liefde een gave van God en waar zij zich verspreidt, doet zij haar veranderende kracht voelen, soms op een mysterieuze wijze, totdat “met de vrouw de niet-gelovige man is geheiligd en met de man de niet-gelovige vrouw” (1 Kor. 7, 14).
Parochies, bewegingen, scholen en andere instellingen van de Kerk kunnen verschillende vormen van bemiddeling ontplooien om voor gezinnen te zorgen en ze opnieuw te bezielen, bijvoorbeeld door middel van instrumenten zoals: bijeenkomsten van paren uit de buurt of bevriende paren, korte retraites voor gehuwden, lezingen van specialisten over zeer concrete problemen van het gezinsleven, huwelijksadviesbureaus, deskundige missionaire werkers om met de gehuwden te spreken over hun moeilijkheden en aspiraties, adviezen over verschillende gezinssituaties (verslavingen, ontrouw, huiselijk geweld), ruimte voor spiritualiteit, workshops voor ouders met moeilijke kinderen, gezinsbijeenkomsten. Het parochiesecretariaat zou in staat moeten zijn de noden van het gezin op te vangen en zich hiermee bezig te houden of gemakkelijk door te verwijzen naar wie hulp kan bieden. Er is ook pastorale ondersteuning die men geeft in groepen van gehuwden in de vorm van zowel dienstverlening als zending, gebed, vorming en wederzijdse hulp. Deze groepen bieden het gezin de gelegenheid open te staan voor anderen en dit te beleven, het geloof te delen, maar tegelijkertijd zijn zij een middel om de echtgenoten te sterken en te doen groeien.
Weliswaar verdwijnen veel paren na het huwelijk uit de christelijke gemeenschap, maar heel vaak laten wij sommige gelegenheden voorbijgaan waar zij zich weer laten zien, waar wij hun weer op een aantrekkelijke wijze het ideaal van een christelijk huwelijk zouden kunnen voorhouden en doen naderen tot ruimte voor begeleiding: ik verwijs bijvoorbeeld naar het doopsel van een kind, de Eerste Communie, of wanneer men deelneemt aan een begrafenis of het huwelijk van een familielid of een vriend. Bijna alle echtgenoten verschijnen weer bij deze gelegenheden, die beter gebruikt zouden kunnen worden. Een andere weg van benadering is de zegening van de huizen of een bezoek brengen aan een beeltenis van de Maagd, die de gelegenheid bieden een pastorale dialoog over de situatie van het gezin te ontwikkelen. Ook kan het nuttig zijn oudere paren de taak toe te vertrouwen pasgehuwden uit de eigen buurt te volgen, om hen te ontmoeten, hen in het begin te volgen en hun een traject van groei voor te stellen. Met het ritme van het huidige leven zal het grootste gedeelte van de gehuwden niet bereid zijn tot veelvuldige bijeenkomsten en mogen wij ons niet beperken tot een pastoraal van kleine elites. De gezinspastoraal moet vandaag in wezen veeleer missionair zijn, naar buiten treden, in de nabijheid zijn, in plaats van zich ertoe te beperken een fabriek van cursussen te zijn die weinigen volgen.
