In het Evangelie hoorden wij hoe Jezus op de heuvel bij het meer van Galilea, onderricht geeft aan Zijn leerlingen en de verzamelde menigte. Vgl. Mt. 5, 1-12 Het woord van de verrezen en levende Heer toont ook ons, vandaag, de weg aan om de ware zaligheid te bereiken, de weg die naar de hemel leidt. Een weg die moeilijk is om te begrijpen omdat hij tegen de stroom ingaat, maar de Heer zegt ons dat wie deze weg neemt, vroeg of laat gelukkig is, gelukkig wordt. 

“Zalig de armen van geest want aan hen behoort het Rijk der hemelen.” Wij kunnen ons afvragen hoe iemand gelukkig kan worden die arm van geest is, wiens enige schat het Rijk der hemelen is. Doch de reden is precies deze: omdat men een hart heeft dat onthecht is en vrij van vele wereldse dingen, wordt men in het Rijk der hemelen “verwacht”.

“Zalig de treurenden want zij zullen getroost worden.” Hoe kan iemand die weent, gelukkig zijn? Nochtans, wie in het leven nooit droefheid, angst of pijn, ervaren heeft, zal nooit de kracht van de vertroosting kennen. Gelukkig daarentegen degenen die in staat zijn zich te laten ontroeren, in hun hart de pijn te voelen van hun leven en dat van anderen. Dezen zullen gelukkig zijn! Want de tedere hand van God de Vader zal hen troosten en strelen.

“Zalig de zachtmoedigen.” En wij, hoe dikwijls zijn wij daarentegen ongeduldig, nerveus, altijd klaar om ons te beklagen! Ten opzichte van anderen zijn wij veeleisend, maar wanneer zij ons raken, reageren we met verheven stem, alsof wij de meesters van de wereld zijn, terwijl wij in werkelijkheid allemaal kinderen van God zijn. Denken wij eerder aan die mama’s en papa’s die zo geduldig zijn met hun kinderen die “hen zot maken”. Dat is de weg van de Heer: de weg van zachtmoedigheid en geduld. Jezus is deze weg gegaan: als kind heeft Hij vervolging en ballingschap verdragen; als volwassene laster, valstrikken, valse beschuldigingen op de rechtbank; en Hij heeft dat allemaal zachtmoedig verdragen. Uit liefde voor ons heeft Hij zelfs het kruis verdragen.

“Zalig die hongeren en dorsten naar de gerechtigheid want zij zullen verzadigd worden.” Ja, wie veel zin hebben voor gerechtigheid, en niet alleen jegens anderen, maar vooral jegens zichzelf, zullen verzadigd worden, omdat zij klaar zijn om een grotere gerechtigheid te ontvangen, die alleen God kan geven. 

En dan “zalig de barmhartigen want zij zullen barmhartigheid ondervinden”. Gelukkig wie kan vergeven, barmhartig is voor anderen, niet alles en iedereen beoordeelt, maar zich in andermans plaats probeert te stellen. Vergeving is wat wij allemaal nodig hebben, niemand is uitgesloten. Daarom erkennen wij bij de aanvang van de Mis wat we zijn, zondaars. En dat is niet bij wijze van spreken, een formaliteit: het is een akte van waarheid. “Heer, zie mij, heb medelijden met mij.” En als wij anderen de vergeving kunnen geven die wij voor onszelf vragen, zijn wij gelukkig. Zoals wij in het Onze Vader zeggen: “Vergeef ons onze schulden zoals ook wij vergeven aan onze schuldenaren”.

“Zalig die vrede brengen want zij zullen kinderen van God genoemd worden.” Kijk eens naar degenen die tweedracht zaaien: zien zij er gelukkig uit? Zij die altijd gelegenheden zoeken om verwarring te zaaien, van anderen te profiteren, zijn zij gelukkig? Nee, zij kunnen niet gelukkig zijn. Zij die dagelijks, met geduld, proberen vrede te zaaien, brengen daarentegen vrede, verzoening; zij zijn gelukkig omdat zij echte kinderen zijn van onze Vader in de hemel, die altijd en uitsluitend vrede zaait, zodanig dat Hij Zijn Zoon in de wereld heeft gezonden als zaad van vrede voor de mensheid.

Dierbare broeders en zusters, dat is de weg van de heiligheid en zelfs de weg van het geluk. Het is de weg die Jezus gegaan is, of eerder, Hij is zelf die weg: wie met Hem op weg gaat en door Hem gaat, gaat het leven binnen, het eeuwige leven. Vragen wij aan de Heer de genade om simpele en nederige mensen te zijn, vragen wij de genade van tranen, de genade van zachtmoedigheid, de genade voor gerechtigheid en vrede te werken, en vooral de genade ons door God te laten vergeven om werktuigen van Zijn barmhartigheid te worden.

Dat hebben de heiligen gedaan die ons in het hemels vaderland zijn voorgegaan. Zij vergezellen ons op onze aardse pelgrimstocht, zij moedigen ons aan door te gaan. Moge hun voorspraak ons helpen deze weg van Jezus te gaan en het eeuwig geluk te verkrijgen voor onze overleden broeders en zusters, voor wie wij deze Mis opdragen. Amen.