"We hebben gezien en getuigen dat de Vader zijn Zoon heeft gezonden als de Redder van de wereld... We weten en geloven dat God ons lief heeft" (1 Joh. 4, 14.16

Deze woorden van de apostel Johannes is een goede samenvatting van wat de Kerk wil doen in haar pastorale werk op het gebied van de gezondheidszorg. Herkennen dat de Heer aanwezig is in de broeders en zusters die lijden. Aan hen wil de Kerk het goede nieuws van het Evangelie brengen en hun een authentiek teken van liefde schenken.

In deze context zal de 11e Wereldziekendag plaatsvinden op 11 februari 2003 in de Nationale Schrijn van de Basiliek van de Onbevlekte Ontvangenis te Washington D.C. in de Verenigde Staten. De keuze van de plaats en de dag nodigt de gelovigen uit om hun hart en gedachten te richten tot de Moeder van de Heer. De Kerk, die zichzelf heeft toevertrouwd aan Onze Lieve Vrouwe, is geïnspireerd om opnieuw getuigenis te geven van de barmhartigheid, om een levende beeltenis te zijn van Jezus Christus, de Barmhartige Samaritaan, in de talloze situaties van fysiek en geestelijk lijden in de wereld.

De dringende vragen over lijden en dood, zo dramatisch aanwezig in de harten van ieder mens ondanks de voortdurende pogingen van een wereldse mentaliteit om deze te verwijderen of te negeren, wachten op geruststellende antwoorden. Vooral ten tijde van tragische menselijke ervaringen is de Christen geroepen om getuige te zijn van de troostende waarheid van de Verrezen Heer, Die de wonden en ziekten van de mensheid, inclusief de dood, op zich neemt. Hij vormt deze om naar momenten van genade en leven. Deze verkondiging en deze getuigenis moet iedereen bereiken, tot in alle uithoeken van de wereld.

Moge door de viering van deze Wereldziekendag het Evangelie van leven en liefde helder doorklinken, vooral in de Amerika's, waar meer dan de helft van het totaal aantal Katholieken in de wereld woont. Op de continenten van Noord en Zuid Amerika, zowel als overal elders in de wereld begint

"een maatschappijmodel" zich "af te tekenen dat overheerst wordt door de machthebbers en dat de zwakken buiten sluit en zich er zelfs van ontdoet: ik denk hier aan ongeboren kinderen die weerloos slachtoffer zijn van abortus; aan bejaarden en ongeneselijke zieken op wie soms euthanasie wordt toegepast; en aan zoveel andere mensen die aan de kant worden geschoven door de consumptiemaatschappij en het materialisme. Ik denk ook aan het onnodig toepassen van de doodstraf, .... Een dergelijk soort samenleving draagt het stempel van de cultuur van de dood en is daardoor in strijd met de boodschap van het evangelie. Tegenover deze trieste situatie wil de Kerk zich steeds sterker inzetten voor de verdediging van de cultuur van het leven." H. Paus Johannes Paulus II, Postsynodale Apostolische Exhortatie, De Kerk in Amerika, Ecclesia in America (22 jan 1999), 63.

Hoe kunnen we, geconfronteerd met deze zorgelijke toestand, in gebreke blijven om de verdediging van de cultuur van het leven in onze pastorale praktijk aandacht te geven? Katholieken die werken in het veld van de gezondheidszorg hebben de dringende taak om alles te doen wat in hun macht ligt om het leven te verdedigen wanneer het serieus bedreigd wordt en te handelen volgens het geweten, dat correct is gevormd door de leer van de Kerk.

De talloze instellingen voor de gezondheidszorg, waardoor de Katholieke Kerk een testament van geloof, hoop en liefde geven, zijn al op een bemoedigende wijze bezig dit nobele doel na te streven. Daartoe kunnen deze instellingen terugvallen op talloze mannelijke en vrouwelijke religieuzen die een hoge graad van professionele en pastorale zorg verlenen. Ik hoop dat een hernieuwde opleving van roepingen deze religieuze instituten in de gelegenheid zullen stellen hun belangrijke werk te continueren en inderdaad zullen kunnen uitbreiden met de hulp van heel veel leken vrijwilligers, ten behoeve van de lijdende mens in de Amerika's.

Alle locale kerken zijn betrokken bij dit belangwekkende gepriviligieerde apostolaat. Het is daarom noodzakelijk dat alle Bisschoppenconferenties, langs de gepaste structuren, zullen moeten uitzien naar het propageren, leiden en coördineren van de pastorale taak voor de zieken zodat het gehele Volk van God dit duidelijk wordt en gevoelig voor de verschillende noden van de lijdenden.

Om deze vorm van getuigenis van liefde praktisch te maken, dienen diegenen die actief zijn in de ziekenpastoraat in volledige eenheid te staan met zichzelf en met hun Bisschop. Dit is met name van belang voor de Katholieke ziekenhuizen, die door de moderne noden met name zijn geroepen om zich ervan te vergewissen dat hun beleid in overeenstemming is met het Evangelie, zoals de sociale en morele richtlijnen van het Leergezag dit ook vereist. Dit betekent een gemeenschappelijke inzet van de kant van iedere sector binnen de Katholieke ziekenhuizen, waaronder ook de financiële en administratieve sectoren.

Katholieke ziekenhuizen moeten centra van leven en hoop zijn die dit promoten - samen met de pastorale teams - door ethische commissies, trainings programma's voor leken gezondheidszorgers, personeel en door toegewijde zorg voor de zieken, aandacht voor de noden van de familie van zieken en in het bijzonder gevoeligheid voor de armen en zij die aan de rand van de maatschappij zijn terechtgekomen. Professioneel werk dient geleverd te worden door een toegewijd getuige te zijn van de barmhartigheid, daarbij in gedachten houdend dat het leven een geschenk van God is en mensen daarin begeleiden en de weg wijzen.

Deze waarheid dient voortdurend herhaald te worden in samenhang met de wetenschappelijke voortgang en ontwikkelingen van de medische technieken, die op zoek zijn naar het helpen en verbeteren van de kwaliteit van het menselijk leven. Inderdaad, het blijft een fundamentele voorwaarde het leven te verdedigen vanaf de conceptie tot aan de natuurlijke dood.

Zoals ik in mijn Apostolische Brief H. Paus Johannes Paulus II - Apostolische Brief
Novo millennio ineunte
Een nieuw millennium
(6 januari 2001) schreef:

"De dienst aan de mens dwingt ons om, bij tij en ontij, te verkondigen dat al wie genieten van de nieuwe mogelijkheden van de wetenschap, vooral op het gebied van de biotechnologie, nooit ontslagen zijn van de eerbied voor de fundamentele vereisten van de ethiek. In deze materies doet men soms beroep op een betwistbare solidariteit die uiteindelijk ongelijkheid schept tussen het ene leven en het andere, met misprijzen voor de eigen waardigheid van elk menselijk wezen." H. Paus Johannes Paulus II, Apostolische Brief, Een nieuw millennium, Novo millennio ineunte (6 jan 2001), 51

De Kerk, die openstaat voor iedere gedegen wetenschappelijk en technologisch vooruitgang, weet de inzet en de offers te waarderen van hen die met toewijding en professionaliteit helpen om de kwaliteit van het dienstwerk aan de zieken te verbeteren, en daarbij respect hebben voor de onaantastbare waardigheid van die zieke. Iedere therapeutische procedure, alle experimenten en iedere transplantatie moet rekening houden met deze fundamentele waarheid. Het daarom nooit toegestaan om het leven van de ene mens te doden om daarmee die van een ander te redden. En omdat de palliatieve zorg in de laatste dagen van het leven aangemoedigd moet worden, ter voorkoming van "medische handelingen tegen iedere prijs", is het nooit toegestaan om terug te treden of niet te handelen uitsluitend met het doel de mens op die manier ter dood te brengen.

Mijn diepe hoop voor deze 11de Wereld Zieken Dag is dat het de Bisdommen en parochies ertoe zal aanzetten om opnieuw zich toe te wijden aan de pastorale zorg voor de zieken. Goede aandacht moet gegeven worden aan de zieken die thuis blijven, gegeven het feit dat steeds minder tijd gegund wordt aan de zieke om in het ziekenhuis te verblijven en de zieke vaak aan de familie wordt overgelaten. In landen waar geen goede medische zorginstellingen bestaan worden zelfs de dodelijk zieke patiënten thuis gelaten. Pastoors en alle pastoraal werkenden moeten oplettend zijn en er zorg voor dragen dat de zieken nooit de medelijdende zorg van de Heer door het Woord van God en de Sacramenten onthouden worden. Goede aandacht dient gegeven te worden aan de pastorale aspecten van de gezondheidszorg tijdens de opleiding van priesters en religieuzen. Want het is de zorg voor de zieken meer dan op andere manieren dat de liefde concreet gemaakt kan worden en de getuigenis van de hoop in de Verrijzenis gegeven wordt.

Beste kapelaans, religieuzen, dokters, verpleegsters, apothekers, technici, administratief personeel, maatschappelijk werkers en vrijwilligers: de Wereld Zieken Dag geeft een bijzondere mogelijkheid om steeds meer een toegewijde leerling van Christus, de Barmhartige Samaritaan, te zijn. Weest bewust van uw identiteit en leer in degenen die lijden het Aangezicht te herkennen van de bedroefde en glorieuze Heer. Weest bereid om te helpen en hoop te brengen, speciaal naar hen die lijden onder nieuwe ziektes, zoals AIDS, en oudere ziektes, zoals turberculose, malaria en lepra.

Dierbare broeders en zusters die lijden naar lichaam en ziel, tot u wend ik mij in het bijzonder met een diepgevoelde hoop dat u de Heer kunt leren herkennen en verwelkomen, die u roept getuige te zijn van het Evangelie in het lijden, door met vertrouwen en liefde te zien naar het Aangezicht van de Lijdende Christus Vgl. H. Paus Johannes Paulus II, Apostolische Brief, Een nieuw millennium, Novo millennio ineunte (6 jan 2001), 16 en door uw eigen lijden te verenigen met die van Hem.

Ik wijdt u allen toe aan de Onbevlekt Ontvangen Maagd, onze moeder van Guadalupe, Patrones van de Amerika's en de Hulp van de Zieken. Moge zij de gebeden horen dat opstijgen uit deze wereld van lijden, moge zij de tranen drogen van diegenen die pijn hebben, moge zij de mensen die alleen zijn in hun ziekte terzijde staan, en moge door haar moederlijke voorspreken de gelovigen helpen die werken in de gezondheidszorg, om daar geloofwaardige getuigen te zijn van Christus' liefde.

Aan U allen wens van ganser harte mijn zegen toe!

Vanuit het Vaticaan, 2 februari 2003

Zie ook:
Wereld Zieken Dag