Dierbare broeders en zusters, goede dag!

Bij de catecheses over het gezin, ontlenen we vandaag rechtstreeks onze inspiratie aan het gebeuren dat de evangelist Lucas verhaalt en dat we zojuist hebben gehoord. Vgl. Lc. 7, 11-15 Het is een zeer ontroerende scène, die ons het medelijden van Jezus toont voor wie lijdt - in dit geval een weduwe die haar enige zoon verloren heeft - het toont ons ook de macht van Jezus over de dood.

De dood is een ervaring die alle gezinnen beleven, zonder enige uitzondering. Hij maakt deel uit van het leven; en toch, als de dood de gezinsgevoelens raakt, slaagt hij er niet in om ons als natuurlijk over te komen. Als ouders je eigen kinderen overleven is iets erg verscheurend dat de elementaire natuur tegenspreekt van de relaties die aan het gezin zin geven. Het verlies van een zoon of een dochter is alsof de tijd blijft stilstaan: een afgrond opent zich die zowel verleden als toekomst opslokt. De dood die een klein of jong kind wegrukt, is een kaakslag aan de beloften, aan de gaven en aan de offers van liefde die we aan het leven gegeven hebben dat we hebben laten geboren worden. Vaak komen in de kapel van de heilige Marta ouders met de foto van een zoon, of van een dochter, een kindje, een jongen, een meisje en zeggen me: "Hij is gegaan, zij is gegaan". Met een bedroefd gezicht. De dood raakt en wanneer het om een kind gaat, raakt hij diep. Heel het gezin blijft als verlamd en verstomd achter. Iets dergelijks ervaart ook het kindje dat alleen blijft door het verlies van een ouder of van beide ouders. Er is dan de vraag: "Waar is papa? Waar is mama?" - "In de hemel" - "Maar waarom zie ik dat niet?" Deze vraag verbergt in het hart van het kindje de angst om alleen te blijven. De leegte van het verlies die zich binnen in hem opent, is des te angstaanjagender doordat het nog niet voldoende ervaring heeft om aan het gebeuren "een naam te geven". "Wanneer komt papa terug? Wanneer komt mama terug?" Wat antwoorden als een kindje lijdt? Zo speelt de dood in het leven van een gezin.

In deze gevallen is de dood als een zwart gat dat zich in het leven van de gezinnen opent en waarvoor we geen enkele verklaring kunnen geven. Soms komt men er zelfs toe aan God de schuld te geven. Zoveel volk - ik begrijp het - zijn boos op God en vloeken: "Waarom heb je mijn zoon, mijn dochter afgenomen? Natuurlijk, God is er niet, God bestaat niet! Waarom heeft Hij dat gedaan?" Ontelbare keren hebben we dit gehoord. Die woede komt bij grote pijn uit het hart; het verlies van een zoon of van een dochter, van papa of mama, is een grote pijn. Dit gebeurt voortdurend in de gezinnen. Ik heb gezegd dat in die gevallen de dood als een gat is. Maar de fysieke dood heeft ook "medeplichtigen" die nog slechter zijn dan hij en die genoemd worden: haat jaloezie, hoogmoed, gierigheid; in één woord, de zonde in de wereld die voor de dood werkt en hem nog pijnlijker en onrechtvaardiger maakt. De gezinsgevoelens zijn als voorbestemde en weerloze slachtoffers van deze hulpkrachten van de dood die de geschiedenis van de mens begeleiden. We denken aan de absurde "gewoonheid" waarmee op bepaalde ogenblikken en op bepaalde plaatsen de gebeurtenissen die afschuw toevoegen aan de dood veroorzaakt worden door haat en onverschilligheid van andere menselijke wezens. Moge de Heer ons bevrijden om dit gewoon te vinden.

In het volk van God, door de genade van zijn medelijden in Jezus geschonken, tonen veel gezinnen met de daad dat de dood niet het laatste woord heeft: dat is een werkelijke daad van geloof. Telkens wanneer een gezin in rouw - ook verschrikkelijke rouw - de kracht vindt het geloof te bewaren en de liefde die ons samenhoudt met hen van wie we houden, verhindert het nu al dat de dood alles opslokt. Het duister van de dood wordt bestreden met een intenser werk van de liefde. "Mijn God, verlicht mijn duisternis", is een aanroeping uit de avondliturgie. In het licht van de verrijzenis van de Heer die niemand verlaat van diegenen die de Vader Hem heeft toevertrouwd, kunnen wij aan de dood zijn "angel" ontnemen zoals de apostel Paulus zegde (1 Kor. 15, 55); we kunnen verhinderen dat hij ons leven vergalt, onze gevoelens ijdel maakt, ons in de donkerste leegte doet vallen.

Vanuit dit geloof, kunnen we elkaar troosten, wetend dat de Heer eens en voor altijd de dood heeft overwonnen. Onze dierbaren zijn niet verdwenen in het duister van het niets: de hoop verzekert ons dat ze in de goede en sterke handen van God zijn. De liefde is sterker dan de dood. Daarom is de weg: de liefde doen groeien, haar steviger maken, dan zal de liefde ons bewaren tot op de dag waarop elke traan zal gewist worden, wanneer " er geen dood meer zal zijn, geen rouw, geen klacht, geen zichten" (Openb. 21, 4). Als we in dit geloof steun zoeken, kan de ervaring van rouw een sterkere solidariteit geven aan de gezinsbanden, een nieuwe openheid voor het lijden van andere gezinnen, een nieuwe broederlijkheid met de gezinnen die geboren en herboren worden door de hoop. Geboren en herboren worden in de hoop dat schenkt ons het geloof. Maar ik wil ook de laatste zin benadrukken van het Evangelie dat we vandaag gelezen hebben. Vgl. Lc. 7, 11-15 Nadat Jezus de jongen, zoon van de mama die weduwe was, terug in het leven heeft gebracht, zegt het Evangelie: "Jezus gaf hem terug aan zijn moeder". Dat is onze hoop! De Heer zal ons al onze dierbaren die zijn heengegaan terug schenken en wij zullen hen ontmoeten. Deze hoop ontgoochelt niet! Laten we dit gebaar van Jezus goed in de herinnering houden: "En Jezus gaf hem terug aan zijn moeder", zo zal de Heer doen met alle dierbaren van ons gezin!

Dit geloof behoedt ons voor een nihilistische visie op de dood en ook voor de valse troost van de wereld, zo loopt de christelijke waarheid niet het gevaar" zich met mythologie van allerlei slag te vermengen en toe te geven aan antiek of modern bijgeloof." Paus Benedictus XVI, Angelus/Regina Caeli, Allerzielen, De werkelijkheid van de dood en van het eeuwige leven evangeliseren (2 nov 2008), 1 Vandaag is het noodzakelijk dat de herders en alle christenen op meer concrete wijze uitdrukking geven aan de zin van het geloof ten aanzien van de gezinservaring van rouw. Men moet het recht op wenen niet ontzeggen - we moeten wenen bij rouw - ook Jezus "barstte uit in tranen" en "was diep geschokt" door de zware rouw van een bevriend gezin (Joh. 11, 33-37). We kunnen leren van het getuigenis van veel eenvoudige en sterke gezinnen die, bij het voorbijgaan van de dood, ook het voorbijgaan ervaren hebben van de Heer, gekruisigd en verrezen, met zijn onherroepelijke belofte van de verrijzenis van de overledenen. Het werk van de liefde van God is sterker dan het werk van de dood. Van die liefde, precies van die liefde, moeten we door ons geloof werkdadige medeplichtigen worden. En laten we ons het gebaar van Jezus herinneren: "En Jezus gaf hem terug aan zijn moeder", zo zal Hij met al onze dierbaren doen en ook met ons wanneer we elkaar zullen ontmoeten, wanneer de dood in ons definitief zal overwonnen zijn. Hij werd overwonnen door het kruis van Jezus. Jezus zal ons allen als gezin herstellen!

Zie ook:

Andere catecheses in deze reeks, zie dossier Het gezin

{...}

Zoals u weet zal morgen Paus Franciscus - Encycliek
Laudato Si
Wees geprezen - over de zorg voor het gemeenschappelijke huis
(24 mei 2015) over de verzorging van de "gemeenschappelijke huis" worden gepubliceerd. Ons "huis" wordt geruïneerd en dat doet iedereen pijn, vooral de armsten. Ik doe daarom een beroep op verantwoordelijkheid, op basis van de taak die God de mens in de schepping heeft toegewezen: de 'tuin' waarin Hij hem heeft geplaatst 'verzorgen en onderhouden'. Vgl. Gen. 2, 15 Ik nodig iedereen uit om met een open hart dit document te ontvangen, die gesteld is in de lijn van de sociale leer van de Kerk.

{...}