7 december 1965
Alles wat wij gezegd hebben over de waardigheid van de menselijke persoon, over de mensengemeenschap, over de diepe zin van de menselijke activiteit, vormt de grondslag van de betrekkingen tussen Kerk en wereld en de basis voor de dialoog tussen beide. Vgl. H. Paus Paulus VI, Encycliek, Over de Kerk, Ecclesiam Suam (6 aug 1964), 58. e.v.
Daarom wil dit Concilie uitgaande van alles, wat het reeds gezegd heeft over het mysterie van de Kerk, thans in dit hoofdstuk de Kerk beschouwen, voor zover zij in deze wereld bestaat, met haar leeft en handelt.
De Kerk, voortgekomen uit de liefde van de eeuwige Vader Vgl. Tit. 3, 4. „philanthopia” , gesticht in de tijd door Christus, de Verlosser, en tezamen gebracht door de Heilige Geest Vgl. Ef. 1, 3.5-6.13-14.23 , streeft een heilbrengend en eschatologisch doel na dat pas volledig bereikt kan worden in de toekomstige wereld.
Maar reeds nu is zij hier op aarde aanwezig, zij bestaat uit mensen, leden van de aardse Stad, die geroepen zijn om reeds in de geschiedenis van de mensheid het grote gezin van de kinderen Gods te vormen, dat voortdurend moet uitgroeien tot aan de komst van de Heer. Verenigd met het oog op de hemelse goederen en daarmee reeds verrijkt, is dit gezin door Christus "als een gemeenschap gesticht en geordend in deze wereld” 2e Vaticaans Concilie, Constitutie, Over de Kerk, Lumen Gentium (21 nov 1964), 8, en toegerust met "de nodige middelen tot zichtbare en maatschappelijke eenheid” 2e Vaticaans Concilie, Constitutie, Over de Kerk, Lumen Gentium (21 nov 1964), 9. Zo is de Kerk, die "een zichtbaar geheel is en een geestelijke gemeenschap”2e Vaticaans Concilie, Constitutie, Over de Kerk, Lumen Gentium (21 nov 1964), 8 tevens, samen met de gehele mensengemeenschap op weg. Zij deelt met de wereld hetzelfde aardse lot en zij als het zuurdeeg en de ziel van de menselijke samenleving 2e Vaticaans Concilie, Constitutie, Over de Kerk, Lumen Gentium (21 nov 1964), 38, die geroepen is om te worden vernieuwd in Christus en omgevormd tot Gods gezin.
Zeker, dit nauw verweven zijn van aardse en hemelse Stad is slechts waarneembaar door het geloof; het blijft zelfs het geheim van de menselijke Geschiedenis waarin de zonde haar storende werking uitoefent tot de volle openbaring van de heerlijkheid der kinderen Gods. De Kerk, die haar eigen heilsdoel nastreeft, deelt niet alleen aan de mens goddelijk leven mee, maar doet ook in zekere zin haar licht weerkaatsen over heel de wereld. Zij doet dit vooral door de waardigheid van de menselijk persoon te genezen en te verheffen, door het geheel van de menselijke samenleving te versterken en door aan de dagelijkse arbeid van de mens een diepere zin en betekenis te geven.
De Kerk meent, dat zij op deze wijze door haar afzonderlijke leden en door het geheel van haar gemeenschap er veel toe zal kunnen bijdragen om aan de mensheid en haar geschiedenis een meer menselijk karakter te geven.
De katholieke Kerk erkent bovendien graag de hoge waarde van hetgeen de andere christelijke Kerken of kerkelijke gemeenschappen in onderlinge samenwerking tot de verwezenlijking van dit doel hebben verricht en nog verrichten. Het is tevens haar vaste overtuiging, dat zij, bij het effenen van de weg voor het Evangelie, een waardevolle en zeer gevarieerde hulp kan ontvangen van de wereld, zowel van de individuen als van de menselijke samenleving met hun talenten en activiteiten. Het volgen enkele algemeen beginselen, die leiding gevend kunnen zijn bij het bevorderen van deze onderlinge contacten tussen Kerk en wereld en hun wederzijdse hulp op gebieden, die beide enigermate gemeen hebben.
