Paus Franciscus - 8 december 2014
De verschillende samenlevingen kennen sinds onheuglijke tijden het fenomeen van de onderwerping van de ene mens door de andere. Er waren tijden in de geschiedenis van de mensheid dat de instelling van de slavernij algemeen aanvaard was en door het recht geregeld. Dit laatste bepaalde wie vrij geboren werd en wie als slaaf, en ook onder welke voorwaarden een mens die vrij geboren was, zijn vrijheid kon verliezen of terug winnen. Met andere woorden, het recht zelf liet toe dat bepaalde personen als eigendom van een andere persoon konden of moesten beschouwd worden, die dan vrij over hen kon beslissen; een slaaf kon verkocht en gekocht worden, afgestaan en verworven als koopwaar.
Door een positieve evolutie in het geweten van de mensheid Vgl. Paus Franciscus, Toespraak, Tijdens een ontmoeting met een delegatie van de Internationale Vereniging voor het Strafrecht (AIDP), Over strafrecht, het bestraffen van ernstige misdaden en de menselijke waardigheid (23 okt 2014), wordt slavernij vandaag beschouwd als een misdaad jegens de mensheid en is zij overal ter wereld formeel afgeschaft. Het recht van elke persoon om niet in een staat van slavernij of onderwerping gehouden te worden, werd door het internationaal recht als dwingende norm erkend.
Alhoewel de internationale gemeenschap vele akkoorden heeft gesloten om een einde te stellen aan slavernij in al zijn vormen, en verschillende strategieën op gang heeft gebracht om het fenomeen te bestrijden, zijn vandaag nog miljoenen personen – kinderen, mannen en vrouwen van alle leeftijden – van hun vrijheid beroofd en worden zij verplicht in voorwaarden te leven die op die van slavernij gelijken.
Ik denk aan de vele arbeiders en arbeidsters, zelfs minderjarigen, die in verschillende sectoren, zowel formeel als informeel, tot slaaf gemaakt zijn in het huishouden tot de landbouw, in fabrieken tot mijnen, zowel in landen waar de legalisering van het werk niet conform is aan de internationale minimumnormen en standaarden, als illegaal in landen waar de wetgeving de arbeider beschermt.
Ik denk ook aan de levensvoorwaarden van vele migranten die op hun dramatische levensweg honger lijden, van hun vrijheid beroofd zijn, hun bezittingen verliezen of fysisch en seksueel misbruikt worden. Ik denk aan degenen onder hen die na een reis in zware fysische omstandigheden en beheerst door angst en onzekerheid, aankomen op hun bestemming en dikwijls in onmenselijke omstandigheden vastgehouden worden. Ik denk aan degenen onder hen die door verschillende sociale, politieke en economische omstandigheden gedreven worden om in de clandestiniteit te leven en aan hen die om in de legaliteit te blijven, onwaardige levens- en werkomstandigheden aanvaarden vooral wanneer de nationale wetgeving structurele afhankelijkheid creëert of toelaat van de gemigreerde arbeider ten overstaan van de werkgever, door bijvoorbeeld voorwaarden te stellen voor een wettelijke verblijfs- en werkvergunning … Ja, ik denk aan “slavenarbeid”.
Ik denk aan personen die gedwongen worden zich te prostitueren, onder wie vele minderjarigen, en aan seksuele slaven; aan vrouwen gedwongen om te trouwen, vrouwen die verkocht worden met het oog op een huwelijk, of die bij de dood van de echtgenoot door erfopvolging aan een familielid gegeven worden zonder dat zij zelf het recht hebben hun toestemming te geven of te weigeren.
Ik kan niet nalaten te denken aan al degenen, minderjarigen of volwassenen, die het voorwerp zijn van organenhandel, die gerecruteerd worden als soldaat, die uit bedelen moeten gaan, die ingeschakeld worden voor illegale activiteiten zoals de productie of verkoop van drugs, of voor bedekte vormen van internationale adoptie.
Ik denk tenslotte aan al degenen die gearresteerd worden en gevangen gehouden door terroristische groeperingen, als strijders aan hun doeleinden onderworpen of vooral wat meisjes en vrouwen betreft, als seksslavinnen. Velen van hen verdwijnen, sommigen worden meermaals verkocht, gefolterd, verminkt of gedood.
