Zich bewust zijn van de relatieve natuur van culturen en kiezen voor relativisme zijn twee heel verschillende dingen. Erkennen dat de realiteit historisch en veranderlijk is leidt niet noodzakelijkerwijs tot een relativistische benadering. Relativisme respecteert verschillen maar scheidt ze ook in autonome sferen, beschouwt ze als geïsoleerd en ondoordringbaar wat dialoog onmogelijk maakt. Relativistische ‘neutraliteit’ onderschrijft eigenlijk de absolute natuur van elke cultuur binnen de eigen sfeer en belemmert het gebruik van een metacultureel kritisch oordeel, dat anders universele interpretaties zou toestaan. Het relativistische model is gegrond in de waarde van tolerantie, maar beperkt zichzelf tot het aanvaarden van de andere persoon en sluit de mogelijkheid tot dialoog en erkenning van de ander in een wederzijdse transformatie uit. Zo’n idee van verdraagzaamheid leidt eigenlijk tot een substantieel passieve betekenis van een relatie met wie een andere cultuur heeft. Er wordt niet gevraagd dat men interesse opbrengt in de noden en het lijden van anderen, noch dat hun redenen zouden worden aanhoord; er is geen zelf-vergelijking met hun waarden, en zelfs nog minder gevoel voor het ontwikkelen van liefde voor hen.

Een benadering op deze wijze ligt aan de basis van het politieke en sociale model van het multiculturalisme. Dit model levert geen adequate oplossingen voor het samenleven en faalt erin om echte interculturele dialoog aan te moedigen. “Vooreerst kan men een cultureel eclecticisme opmerken dat dikwijls klakkeloos aangenomen wordt: culturen worden simpelweg naast elkaar geplaatst en gezien als inhoudelijk gelijkwaardig en onderling uitwisselbaar. Dit leidt makkelijk tot een relativisme dat niet echt de interculturele dialoog dient; op het sociale vlak heeft cultureel relativisme tot gevolg dat culturele groepen co-existeren naast elkaar maar gescheiden blijven, zonder echte dialoog en daardoor zonder ware integratie.” Paus Benedictus XVI, Encycliek, Liefde in Waarheid - Over de integrale ontwikkeling van de mens in liefde en waarheid, Caritas in Veritate (29 juni 2009), 26