Zenon Kardinaal Grocholewski - 28 oktober 2013
Het is in deze context dat de dialoog tussen de verschillende religies een particuliere vorm aanneemt. Deze heeft z’n eigen profiel, en benadrukt in het bijzonder de expertise van de autoriteiten die binnen elke religie gelden. Natuurlijk raakt de interreligieuze dialoog, gesitueerd binnen de religieuze dimensie van de cultuur, aan sommige aspecten van interculturele educatie – echter niet aan alle aspecten, daar religie en cultuur niet identiek zijn.
Globalisatie heeft de wederzijdse afhankelijkheid van volkeren verhoogd, met hun verschillende tradities en religies. In dit opzicht zijn er diegenen die bevestigen dat verschillen door hun eigen aard oorzaken zijn van verdeeldheid en daarom hoogstens getolereerd moeten worden. Anderen geloven zelfs dat religies simpelweg het zwijgen moet worden opgelegd. “Echter, {verschillen} voorzien mensen van verschillende religies van de wonderlijke kans om samen te leven met een diep respect, achting en waardering, elkaar aanmoedigend op de wegen van God.” Paus Benedictus XVI, Toespraak, Notre Dame Centrum, Jeruzalem (Israël), Tot de religieuze leiders (11 mei 2009)
Dit in overweging nemend, meent de Katholieke Kerk dat de nood aan dialoog steeds belangrijker wordt. Zo’n dialoog, beginnend van een bewustwording van de eigen geloofsidentiteit, kan mensen helpen in contact te treden met andere religies. Dialoog betekent niet enkel praten, maar omvat alle heilzame en constructieve interreligieuze relaties, zowel met individuen als met gemeenschappen van andere geloofsovertuigingen, om zo tot een wederzijds begrip te komen. Vgl. Congregatie voor de Geloofsleer, Verklaring over de uniciteit en heilbrengende universaliteit van Jezus Christus en de Kerk, Dominus Iesus (6 aug 2000), 7 Vgl. Internationale Theologische Commissie, Het Christendom en de godsdiensten (30 sept 1997), 114. De Internationale Theologische Commissie onderlijnde hoe interreligieuze dialoog “medenatuurlijk is aan de christelijke roeping. Het is ingeschreven in de dynamiek van de levende traditie van het mysterie van de redding, waarvan het universele sacrament de kerk is” Vgl. Internationale Theologische Commissie, Het Christendom en de godsdiensten (30 sept 1997), 116. Als uitdrukking van deze traditie is interreligieuze dialoog geen individueel of privé-initiatief, daar “het niet christenen zijn die gezonden zijn, maar de Kerk; het zijn niet hun eigen ideeën die ze voorstaan maar de ideeën van Christus; het zal niet hun retoriek zijn die harten zal raken maar de Heilige Geest zal dit doen, de Parakleet. Om trouw te zijn aan het ‘aanvoelen van de Kerk’ smeekt de interreligieuze dialoog om de nederigheid van Christus en de transparantie van de Heilige Geest”
Dialoog met zowel individuen als gemeenschappen van andere religies wordt gemotiveerd door het feit dat we allemaal schepselen zijn van God. God is werkzaam in elke mens die, door de rede, het mysterie van God heeft aangevoeld en universele waarden herkent. Meer zelfs, dialoog vindt zijn bestaansrede in het zoeken naar het erfgoed van gemeenschappelijke ethische waarden die worden gevonden in de verschillende religieuze tradities. Op deze manier kunnen gelovigen bijdragen aan het bevestigen van het gemeenschappelijke goed, rechtvaardigheid en vrede. Daarom, “aangezien velen snel zijn om de gemakkelijk zichtbare verschillen tussen religies aan te duiden, worden wij als gelovigen en religieuze personen uitgedaagd om met klaarheid te verkondigen wat gemeenschappelijk is en wat we delen.” Paus Benedictus XVI, Toespraak, Notre Dame Centrum, Jeruzalem (Israël), Tot de religieuze leiders (11 mei 2009)
Daarnaast stopt de dialoog die door de Katholieke Kerk met andere kerken en christelijke gemeenschappen wordt uitgebouwd niet bij wat we gemeenschappelijk hebben, maar wil het hoogste doel bereiken, het herwinnen van de verloren eenheid. Vgl. 2e Vaticaans Concilie, Decreet, Over de oecumene, Unitatis Redintegratio (21 nov 1964), 4 Het oecumenisme heeft als een zichtbare eenheid onder de Christenen als doel, waarvoor Jezus bad voor zijn discipelen: Ut omnes unum sint, dat ze allen een mogen zijn (Joh. 17, 21).
