INSTRUMENTUM LABORIS T.B.V. DE 3E BIJZONDERE BISSCHOPPENSYNODEDe pastorale uitdagingen betreffende het gezin in het kader van de evangelisatie
(Soort document: Bisschoppensynodes)
24 juni 2014
Het belangrijkste en meest verbreide verzoek dat ouders in deze levensomstandigheden richten tot de particuliere Kerk, betreft de toediening van de Sacramenten aan de kinderen, vooral het doopsel en de eerste communie, met één duidelijke moeilijkheid echter, dat het verschuldigde belang en de juiste waarde wordt toegekend aan de godsdienstige vorming en de deelname aan het parochiële leven. Velen weten dat de catechese een voorwaarde is om de Sacramenten te ontvangen, maar zij beschouwen deze meer als een verplichting, een formaliteit of een compromis dat men moet aanvaarden, opdat het kind datgene kan ontvangen waarom wordt gevraagd. De antwoorden maken erop attent dat men vaak terughoudendheid en desinteresse ontmoet van de kant van de ouders ten opzichte van het door de gemeenschappen voorgestelde traject van christelijke vorming. Het gevolg is dat de ouders, als ze kunnen, het vaak vermijden deel te nemen aan de wegen die voor de kinderen en hen zijn voorzien en zich rechtvaardigen met redenen van tijd en werk, terwijl het vaak onverschilligheid en het zoeken naar gemakkelijkere en snellere oplossingen betreft. Soms leggen zij ook een negatieve houding aan de dag ten opzichte van de eisen van de catechisten. In andere gevallen is hun onverschilligheid duidelijk, omdat zij altijd passief blijven ten opzichte van welk initiatief dan ook en zich niet engageren in de godsdienstige opvoeding van hun kind.
Wat het verzoek om katholiek godsdienstonderwijs voor de eigen kinderen betreft, ziet men uit de binnengekomen antwoorden en opmerkingen twee soorten. Enerzijds zijn er gevallen waarin het mogelijk is buiten de parochiecatechese wel of niet gebruik te maken van katholiek godsdienstonderwijs op school. Over het algemeen kiezen voor dit verzoek ook ouders die in ongeordende situaties leven, en vooral in Europa velen onder niet-katholieken of niet-gedoopten. In de loop van de laatste jaren is in enkele streken van de Europese landen het aantal gegroeid van degenen die zich hebben opgegeven voor het katholiek godsdienstonderwijs op openbare scholen. Anderzijds zijn er enkele basisschoolsystemen (zoals dat van Australië) die de mogelijkheid bieden van een goede geloofsopvoeding en van geloofsonderricht bieden. In deze gevallen maken veel ouders in ongeordende situaties, wanneer het kind gedoopt wordt, gemakkelijk gebruik van de mogelijkheid om de door dezelfde school aangeboden programma’s van christelijke vorming die op het ontvangen van de Sacramenten voorbereiden, te volgen zonder deel te hoeven nemen aan de trajecten van de parochiecatechese. Weer anders is de werkelijkheid van de katholieke scholen en colleges die aanwezig en actief zijn op alle continenten. Hier kunnen de kinderen van ouders in ongeordende situaties zich opgeven zonder voorafgaande voorwaarden. Het blijkt immers dat zij zich graag hiertoe richten, vooral omdat zij weten dat zij ondersteuning en medewerking zullen ontvangen bij de opvoeding van de kinderen. In Afrika zijn de katholieke scholen belangrijke plaatsen voor de christelijke opvoeding van de kinderen. In de antwoorden wordt schaars ingegaan op de invloed van het katholiek godsdienstonderwijs in het traject van de geloofsopvoeding. Er wordt gewezen op pogingen tot samenwerking tussen parochiecatechese, schoolactiviteiten en katholiek onderwijs door meer op dit terrein werkzaam te zijn. Dit lijkt de weg te zijn die moet worden bevorderd vooral daar waar het katholiek godsdienstonderricht zich beperkt tot het intellectuele aspect.