• Database vol kerkelijke documenten
  • Geloofsverdieping
  • Volledig in het Nederlands
  • Beheerd door vrijwilligers

Zoeken in kerkelijke documenten en berichten

x
In dit gedeelte worden de antwoorden en opmerkingen verzameld omtrent de pastorale uitdagingen aangaande het gezin. Men onderscheidt drie fundamentele kwesties: de geloofscrisis in relatie met het gezin; de interne en externe uitdagingen die de realiteit van het gezin betreffen; enkele moeilijke situaties die verband houden met een cultuur van individualisme en het wantrouwen ten opzichte van vaste relaties.
Sommige antwoorden brengen naar voren hoe in situaties waarin het geloof zwak of afwezig is in het gezin, de parochie en de Kerk in het geheel niet worden ervaren als steun. Dat komt waarschijnlijk door een verkeerde en moralistische opvatting van het kerkelijk leven, die te wijten is aan de maatschappelijk-culturele context waarin wij leven, daar waar het instituut gezin zelf al zodanig in crisis is. Het ideaal van het gezin wordt verstaan als een onbereikbaar en frustrerend doel in plaats van begrepen te worden als aanduiding van een mogelijke weg, waardoor men de eigen roeping en zending kan leren beleven. Wanneer de gelovigen de verwijdering hiertussen bemerken, verandert de crisis bij het echtpaar in het huwelijk en het gezin vaak en geleidelijk in een geloofscrisis. Men stelt zich daarom de vraag hoe men in deze gevallen pastoraal moet handelen: hoe ervoor te zorgen dat de Kerk in haar verschillende pastorale geledingen laat zien dat zij in staat is de zorg op zich te nemen voor echtparen in moeilijkheden en het gezin?
Veel antwoorden laten zien hoe een geloofscrisis de gelegenheid kan zijn om een mislukken vast te stellen of een gelegenheid om te vernieuwen door de diepere redenen te ontdekken ter bevestiging van de huwelijksverbintenis. Zodoende kunnen het verlies van waarden en zelfs het uiteenvallen van het gezin veranderen in een gelegenheid om de huwelijksband te verstevigen. Om de crisis te overwinnen kan de steun van andere gezinnen die bereid zijn de moeilijke weg van het echtpaar in crisis te begeleiden, tot hulp zijn. In het bijzonder wordt de noodzaak onderstreept dat de parochie als een gezin van gezinnen haar nabijheid laat zien.
Er is een grote overeenstemming in de antwoorden, wanneer zij de moeilijkheden in de relatie en de communicatie in het gezin benadrukken als een van de relevante kritieke problemen. Men belicht het onvoldoende vermogen en zelfs het onvermogen gezinsrelaties op te bouwen om spanningen en conflicten tussen de echtgenoten te overwinnen die te wijten zijn aan het ontbreken van wederzijds vertrouwen en intimiteit, aan het overheersen van de ene echtgenoot door de andere, maar ook aan generatieconflicten tussen ouders en kinderen. Het drama dat in deze situaties wordt opgemerkt, is het voortschrijdend verdwijnen van de mogelijkheid van dialoog, van tijden en ruimtes voor een relatie: het ontbreken van samen delen en communiceren zorgt ervoor dat ieder zijn eigen moeilijkheden in eenzaamheid onder ogen ziet, zonder enige ervaring bemind te worden en op zijn beurt te beminnen. Vervolgens is in enkele maatschappelijke contexten het gebrek aan de ervaring van liefde, in het bijzonder vaderliefde, veel voorkomend en dit maakt het ervaren van Gods liefde en zijn vaderschap zeer moeilijk. De zwakheid van de vaderfiguur in zeer veel gezinnen veroorzaakt een sterk gebrek aan evenwicht in de kern van het gezin en een onzekerheid bij de kinderen betreffende hun identiteit. Zonder de dagelijkse ervaring van betuigde, beleefde en ontvangen liefde blijkt de ontdekking van de persoon van Christus als Zoon van God en van de liefde van God de Vader bijzonder moeilijk.
Hoewel op verschillende manieren, getuigen de antwoorden ervan hoe er in veel omstandigheden er een fragmentatie en desintegratie van zeer veel gezinnen is; het drama dat voortdurend en als eerste wordt vermeld is dat van de scheiding en het uit elkaar gaan binnen het echtpaar, soms nog bevorderd door de armoede. Onder de andere kritieke omstandigheden worden groter wordende gezinnen vermeld, waarbij alomtegenwoordige veelvuldige relaties verschijnen, of eenoudergezinnen (met alleenstaande of jonge moeders), feitelijke verbintenissen of homoseksuele verbintenissen en homoseksueel ouderschap (in het bijzonder vermeld in Europa en Noord-Amerika). In bepaalde culturele contexten wordt met nadruk polygamie genoemd als één van de factoren die de gezinsstructuur uit elkaar doen vallen. Hierbij komt nog het zich afsluiten van het gezin voor het leven. Veel episcopaten onderstrepen met grote zorg de massale verspreiding van de praktijk van de abortus. De heersende cultuur lijkt in veel aspecten ten opzichte van het leven dat wordt geboren, een cultuur van de dood te bevorderen. Wij staan tegenover een cultuur van onverschilligheid ten opzichte van het leven. Van de kant van de staten draagt men soms niet bij aan een adequate bescherming van de familiebanden door middel van een wetgeving die het individualisme begunstigt. Dit alles brengt onder de mensen een oppervlakkige mentaliteit teweeg aangaande thema’s van doorslaggevend belang. Niet weinig bijdragen onderstrepen hoe ook een anticonceptie-mentaliteit een negatief stempel drukt op de relaties binnen het gezin.
Unaniem en dwars door de antwoorden heen lopend wordt er ook verwezen naar psychologisch, fysiek en seksueel geweld en naar misbruik in het gezin ten koste van vooral vrouwen en kinderen, een verschijnsel dat helaas niet toevallig of sporadisch voorkomt, vooral in bepaalde contexten. Men vermeldt ook het verschrikkelijke verschijnsel van het doden van vrouwen, dat vaak verband houdt met diepe relationele en affectieve stoornissen en het gevolg is van een verkeerde bezitscultuur. Het betreft een werkelijk verontrustend gegeven, dat aan heel de maatschappij en de gezinspastoraal van de Kerk vragen stelt. Seksuele promiscuïteit in het gezin en incest worden expliciet vermeld in bepaalde streken (Afrika, Azië en Oceanië), evenals pedofilie en misbruik van kinderen. Wat dit betreft, maakt men ook melding van een autoritaire houding van ouders, dat vaak tot uitdrukking komt in een gebrek aan zorg en aandacht voor de kinderen. Het gebrek aan aandacht voor de kinderen gaat gepaard met het in de steek laten van de kinderen en een herhaaldelijk onderstreept gebrek aan een gevoel van verantwoordelijk ouderschap, dat niet alleen weigert te zorgen voor de kinderen, maar ook hen op te voeden, waardoor zij geheel aan hun lot worden overgelaten.
Meer episcopaten wijzen op het drama van de handel in en het uitbuiten van kinderen. Wat dit betreft, wordt de noodzaak bevestigd in het bijzonder aandacht te schenken aan de plaag van het “seks-toerisme” en de prostitutie, waarbij minderjarigen worden vooral uitgebuit in ontwikkelingslanden en zo binnen de gezinnen onevenwichtigheid ontstaat. Men onderstreept hoe zowel huiselijk geweld in zijn verschillende aspecten, als het in de steek laten en het uiteenvallen van het gezin in zijn verschillende vormen een veelbetekenende invloed hebben op het psychologische leven van de persoon en dientengevolge op het geloofsleven, aangezien een psychologisch trauma op een negatieve manier het idee, de opvatting en de ervaring van God en zijn liefde aantast.

Onder de verschillende kritische situaties binnen een gezin worden voortdurende alcohol- en drugsverslaving genoemd, maar ook de verslaving aan de in het gezin soms gebruikte en gedeelde pornografie, evenals die aan gokspelen en videospelletjes, internet en sociaal netwerk. Wat de media betreft, onderstreept men enerzijds herhaaldelijk de negatieve invloed ervan op het gezin, in het bijzonder te wijten aan het gezinsbeeld dat wordt overgebracht, en het aanbod van anti-modellen, die verkeerde en misleidende waarden doorgeven. Anderzijds legt men de nadruk op de relationele problemen die de media samen met de sociale netwerken en internet binnen het gezin veroorzaken. Televisie, smartphone en computer kunnen inderdaad een ware belemmering zijn voor de dialoog tussen de leden van een gezin en daardoor onsamenhangende relaties en vervreemding voeden: ook in het gezin neigt men er steeds meer toe te communiceren via de technologie. Zo heeft men tenslotte te maken met virtuele relaties tussen de leden van een gezin, waar communicatiemiddelen en toegang tot internet steeds meer in de plaats komen van relaties. Wat dit betreft, doet zich niet alleen het risico voor van desintegratie en verdeeldheid van het gezin, maar ook de mogelijkheid dat de virtuele wereld een werkelijke vervangende realiteit (in het bijzonder in Europa, Noord-Amerika en Azië) wordt onderstreept ook geregeld hoe de vrije tijd voor het gezin in beslag wordt genomen door deze instrumenten.

Bovendien wordt het in de tijd van internet groeiend verschijnsel van de information overload benadrukt: de exponentiële toename van ontvangen informatie, waaraan vaak niet een toename van de kwaliteit ervan beantwoordt, en dit samen met de onmogelijkheid altijd de betrouwbaarheid van de on line beschikbare informatie te controleren. De technische vooruitgang is een wereldwijde uitdaging voor het gezin, waarbinnen hij snelle veranderingen in het leven veroorzaakt ten opzichte van waarden, relaties en innerlijk evenwicht. De kritieke punten komen daarom des te meer naar voren waar in het gezin een adequate opvoeding inzake het gebruik van de media en de nieuwe technologieën ontbreekt.

In de antwoorden wordt er unaniem gewezen op de invloed van het werk op het evenwicht binnen het gezin. Op de eerste plaats wijst men op de moeilijkheid om het gemeenschappelijk gezinsleven te organiseren in de context van een overheersende invloed van het werk, dat van het gezin steeds meer flexibiliteit vraagt. Het ritme van het werk is intens en in sommige gevallen uitputtend; de vaak te lange werktijden strekken zich soms ook uit tot de zondag: dit alles belemmert de mogelijkheid samen te zijn. Door een steeds onrustiger leven worden de momenten van rust en intimiteit in het gezin schaars. In enkele streken wordt de prijs benadrukt die door het gezin wordt betaald voor de economische groei en ontwikkeling, waarbij dan nog het nog grotere effect komt van de gevolgen die teweeg worden gebracht door de economische crisis en de instabiliteit van de arbeidsmarkt. De groeiende onzekerheid betreffende werk heeft samen met de groei van de werkeloosheid en de daaruit voortvloeiende noodzaak zich verder te moeten verplaatsen om werk te vinden een zware terugval op het gezinsleven. Dit brengt onder andere een losser worden van de relaties, een voortschrijdende isolering van mensen met de daaruit voortvloeiende groei van ongerustheid met zich mee.

Document

Naam: INSTRUMENTUM LABORIS T.B.V. DE 3E BIJZONDERE BISSCHOPPENSYNODE
De pastorale uitdagingen betreffende het gezin in het kader van de evangelisatie
Soort: Bisschoppensynodes
Datum: 24 juni 2014
Copyrights: © 2014, Libreria Editrice Vaticana
Werkvertaling (vanuit het Italiaans): drs. H.M.G. Kretzers
Bewerkt: 7 november 2019

Opties

Internetadres
Print deze pagina
Dit document bestellen
Startpagina van dit document
Inhoudsopgave van dit document
Referenties naar dit document
Referenties vanuit dit document
RK Documenten wordt mogelijk gemaakt door donaties van gebruikers.
© 1999 - 2024, Stg. InterKerk, Schiedam, test