Dierbare broeders en zusters, goeie dag!

In het Credo, zeggen wij “ik geloof in de éne (...) Kerk”; zo bevestigen wij de heiligheid van de Kerk en het is een kenmerk dat van bij het begin in het bewustzijn van de eerste Christenen aanwezig was, die zich gewoonweg “de heiligen” noemden Vgl. Hand. 9, 13.32.41 Vgl. Rom. 8, 27 Vgl. 1 Kor. 6, 1 , omdat zij de zekerheid hadden dat het Gods werk was, het werk van de Heilige Geest die de Kerk heiligt.

Maar in welke zin is de Kerk heilig, als wij zien dat de historische Kerk, op haar weg doorheen de eeuwen, veel moeilijkheden, problemen, duistere momenten gehad heeft? Kan zij als een Kerk van mensen, van zondaars, heilig zijn? Zondige mannen en vrouwen, zondige priesters, religieuzen, bisschoppen, kardinalen, pausen, iedereen is zo. Hoe kan zo een Kerk dan heilig zijn?

Om op die vraag te antwoorden, zou ik mij willen laten leiden door een passage uit de brief van de heilige Paulus aan de Christenen van Efeze. De apostel neemt de relaties in een gezin tot voorbeeld en zegt dat “Christus de Kerk heeft liefgehad: Hij heeft zich voor haar overgeleverd om haar te heiligen” (Ef. 5, 25-26). Christus heeft de Kerk liefgehad, Hij heeft zich op het kruis helemaal gegeven. Wat betekent dat? Dat betekent dat de Kerk heilig is omdat zij voortkomt uit God die heilig is, die haar trouw is en haar niet overlaat aan de macht van dood en kwaad. Vgl. Mt. 16, 18 Zij is heilig omdat Jezus Christus, de Heilige Gods Vgl. Mc. 1, 24 , onlosmakelijk met haar verenigd is Vgl. Mt. 28, 20 ; zij is heilig omdat zij geleid wordt door de Heilige Geest die zuivert, transformeert, vernieuwt. Zij is niet heilig uit kracht van onze verdiensten, maar omdat God haar heilig maakt, zij is de vrucht van de Heilige Geest en Zijn gaven. Niet wij maken de Kerk heilig, God doet het, de Heilige Geest heiligt de Kerk in Zijn liefde.

U zou me kunnen zeggen: maar de Kerk bestaat uit zondaars, dat zien we elke dag. En het is waar; wij zijn een Kerk van zondaars; en wij, zondaars, zijn geroepen ons door God te laten transformeren, vernieuwen, heiligen. In de geschiedenis was er de bekoring van sommigen die beweerden: de Kerk is alleen de Kerk van de zuiveren, van hen die helemaal coherent zijn en de anderen moeten van haar verwijderd worden. Dat is niet waar, dat is een ketterij. De Kerk, die heilig is, weigert geen zondaars – zij weigert ons niet, niemand van ons; zij weigert ze niet omdat zij ons allen roept – zij verwelkomt iedereen, zij staat open voor hen die het meest veraf zijn, zij roept heel de wereld op zich door de barmhartigheid, de tederheid en de liefde van de Vader te laten omhelzen, die iedereen de mogelijkheid biedt Hem te ontmoeten, op weg te gaan naar de heiligheid. ‘Maar, vader, ik ben een zondaar, ik heb zware zonden gedaan, hoe kan ik voelen dat ik deel uitmaak van de Kerk?’ Mijn dierbare broeder, dierbare zuster, dat is juist wat de Heer verlangt, dat ge Hem zegt: Heer, ik ben hier, met mijn zonden. Is hier iemand onder u zonder zonden? Is er iemand? Niemand. Niemand onder ons; iedereen draagt zonden met zich mee, maar de Heer wil ons horen zeggen : ‘vergeef mij, help mij vooruit te komen, transformeer mijn hart!’. En de Heer kan de harten omvormen. De God die wij in de Kerk ontmoeten, is geen onverbiddelijke rechter, maar de Vader uit de parabel van het Evangelie. Ge kunt de zoon zijn die het huis verlaten heeft, die tot op de bodem geraakt is door zich van God te verwijderen. Als ge de kracht hebt om te zeggen: ik wil terug naar huis, zult ge de deur open vinden. God komt u tegemoet omdat Hij altijd op u wacht, God verwacht u altijd. God neemt u in de armen, Hij omhelst u en viert feest. Zo is de Heer, zo is de tederheid van onze Vader. De Heer wil dat wij deel uitmaken van een Kerk die haar armen weet te openen om heel de wereld te verwelkomen, die niet het huis is van een klein getal, maar ieders huis, waar iedereen kan vernieuwd, getransformeerd, geheiligd worden door Zijn liefde, zowel de sterksten als de zwaksten, zondaars, onverschilligen, zij die zich ontmoedigd en verloren voelen. De Kerk biedt iedereen de mogelijkheid de weg van de heiligheid te gaan, die de weg is van de christen: zij laat ons Jezus Christus ontmoeten in de sacramenten, vooral in Biecht en Eucharistie; zij deelt ons Gods Woord mee, zij laat ons leven in naastenliefde, in Gods liefde voor iedereen. Stellen wij ons dan de vraag: laten wij ons heiligen? Zijn wij een Kerk die zondaars roept en met open armen ontvangt, die moed geeft, hoop, of zijn wij een Kerk die op zichzelf besloten is? Zijn wij een Kerk waar Gods liefde beleefd wordt, waar men aandacht heeft voor de anderen, waar de enen voor de anderen bidden?

Een laatste vraag: wat kan ik doen, ik die mij zwak, broos, zondig voel? God zegt het u: heb geen angst voor de heiligheid, wees niet bang om hoog te mikken, u door God te laten beminnen en zuiveren, heb geen angst u door de Heilige Geest te laten leiden. Laten wij ons door Gods heiligheid aansteken. Elke christen is tot heiligheid geroepen Vgl. 2e Vaticaans Concilie, Constitutie, Over de Kerk, Lumen Gentium (21 nov 1964), 39-42; en heiligheid bestaat vooreerst niet in het doen van buitengewone dingen maar in God in zich te laten werken. Dat is de ontmoeting van onze zwakheid met de kracht van Zijn genade, dat is vertrouwen stellen in Zijn werking die ons in naastenliefde laat leven, alles met vreugde en nederigheid laat doen, voor Gods heerlijkheid en ten dienste van de naaste. Er is een bekende zin van de Franse schrijver Léon Bloy; in de laatste ogenblikken van zijn leven zei hij: ‘er is één enkele droefheid in het leven: niet heilig te zijn’. Laten wij de hoop op de heiligheid niet verliezen, laten wij allen die weg inslaan. Willen wij heilig zijn? De Heer wacht op ons, op ons allen, met open armen, Hij wacht op ons om ons op deze weg van de heiligheid te vergezellen. Beleven wij ons geloof met vreugde, laten wij ons door de Heer beminnen ... vragen wij in het gebed deze gave aan God, voor onszelf en voor de anderen.