De synodevaders hebben herinnerd aan het belang van het respect voor de godsdienstvrijheid, die wordt beschouwd als een fundamenteel recht van de mens. Vgl. Bisschoppensynodes, Propositiones van de 13e Gewone Bisschoppensynode over de nieuwe evangelisatie (27 okt 2012), 16 Zij houdt in “de vrijheid om de godsdienst te kiezen die men voor waar houdt, en openbaar het eigen geloof te tonen”. Paus Benedictus XVI, Postsynodale Apostolische Exhortatie, De Kerk in het Midden-Oosten - Naar aanleiding van de Bisschoppensynode over het Midden-Oosten, Ecclesia in Medio Oriente (14 sept 2012), 26 Een gezond pluralisme, dat werkelijk de anderen en de waarden als zodanig respecteert, houdt geen privatisering van de godsdiensten in met de eis ze tot zwijgen te brengen en te beperken tot de duisternis van het eigen geweten van ieder of tot de marginaliteit van de gesloten omheining van de kerken, synagogen of moskeeën. Het zou uiteindelijk gaan om een nieuwe vorm van discriminatie en autoritarisme. Het respect dat verschuldigd is aan de minderheden van agnostici of niet-gelovigen, mag niet willekeurig worden opgelegd op een wijze die de overtuigingen van gelovige meerderheden tot zwijgen brengt of de rijkdom van religieuze tradities negeert. Dit zou op den duur meer wrok dan verdraagzaamheid en vrede aanwakkeren.

Op het ogenblik dat men zich vragen stelt over de publieke invloed van de godsdienst, moet men verschillende manieren onderscheiden waarop men deze beleeft. Zowel intellectuelen als journalistieke commentaren vervallen herhaaldelijk tot grove en weinig academische generalisaties, wanneer zij het hebben over de gebreken van de godsdiensten, en vaak zijn zij niet in staat te onderscheiden dat niet alle gelovigen - noch alle religieuze autoriteiten - hetzelfde zijn. Sommige politici profiteren van deze verwarring om discriminerende acties te rechtvaardigen. Een andere keer veracht men de geschriften die zijn ontstaan in de omgeving van een gelovige overtuiging, daarbij vergetend dat de klassieke religieuze teksten een betekenis kunnen bieden die bestemd is voor alle tijden, een motiverende kracht hebben die steeds nieuwe horizonten opent, het denken stimuleert, de geest en de fijngevoeligheid verruimt. Zij worden veracht op grond van de beperktheid van de vormen van rationalisme. Is het redelijk en intelligent ze naar de verborgenheid te verbannen, alleen maar omdat zij geboren zijn in een context van een religieus geloof? Zij dragen diep humanistische principes in zich, die een rationele waarde hebben, hoewel zij doortrokken zijn van religieuze symbolen en leerstellingen.

Als gelovigen voelen wij ons ook degenen nabij die, ook al herkennen zij zich niet als deel van een religieuze traditie, oprecht zoeken naar waarheid, goedheid en schoonheid, die voor ons hun grootste uitdrukkingsvorm en bron vinden in God. Wij voelen hen als kostbare bondgenoten in de inzet voor de verdediging van de menselijke waardigheid, in de opbouw van een vreedzame samenleving onder de volken en in het beschermen van de schepping. Een bijzondere ruimte is die van de zogenaamde Areopagen, zoals de “Voorhof der heidenen”, waar “gelovigen en niet-gelovigen met elkaar kunnen spreken over de fundamentele thema’s van de ethiek, de kunst en de wetenschap en het zoeken naar transcendentie”. Bisschoppensynodes, Propositiones van de 13e Gewone Bisschoppensynode over de nieuwe evangelisatie (27 okt 2012), 55 Ook dit is een weg van vrede voor onze gewonde wereld.

Uitgaande van enkele maatschappelijke thema’s die met het oog op de toekomt van de mensheid belangrijk zijn, heb ik nogmaals getracht de onvermijdelijke maatschappelijke dimensie van de boodschap van het Evangelie te verduidelijken om alle Christenen te bemoedigen deze altijd te tonen in hun woorden, houdingen en daden.