Dierbare broeders en zusters, goeie dag !

Vandaag blijf ik bij een andere uitdrukking staan waarmee het Tweede Vaticaans Concilie de natuur van de Kerk aanduidt: die van het lichaam; het concilie zegt dat de Kerk het Lichaam van Christus is. Vgl. 2e Vaticaans Concilie, Constitutie, Over de Kerk, Lumen Gentium (21 nov 1964), 7

Ik zou willen uitgaan van een tekst uit de Handelingen van de Apostelen die wij goed kennen: de bekering van Saul, die nadien Paulus zal heten, één van de grootste verkondigers van het Evangelie. Vgl. Hand. 9, 4-5 Saul is een christenvervolger, maar op weg naar de stad Damascus wordt hij plots door licht omgeven, hij valt ter aarde en hoort een stem die hem zegt: “Saul, Saul, waarom vervolgt gij Mij?”. Hij vraagt: “Wie zijt gij, Heer?” en de stem antwoordt: “Ik ben Jezus, die gij vervolgt” (Hand. 9, 3-5). Deze ervaring van de heilige Paulus zegt ons hoe diep de eenheid is tussen ons, christenen, en Christus. Wanneer Jezus ten hemel stijgt, laat Hij ons niet als wezen achter, doch door de gave van de Heilige Geest is onze eenheid met Hem nog inniger geworden. Het Tweede Vaticaans Concilie zegt over Jezus: “door hun zijn Geest mee te delen, heeft Hij zijn broeders, die Hij uit alle volkeren heeft samengeroepen, op geheimvolle wijze tot zijn lichaam gemaakt.” 2e Vaticaans Concilie, Constitutie, Over de Kerk, Lumen Gentium (21 nov 1964), 7

Het beeld van het lichaam helpt ons deze diepe band tussen de Kerk en Christus begrijpen, die de heilige Paulus bijzonder in de Eerste Brief aan de Korintiërs heeft ontwikkeld. Vgl. 1 Kor. 12 Het lichaam herinnert ons vooreerst aan een levende werkelijkheid. De Kerk is geen liefdadigheidsorganisatie, noch een culturele of politieke organisatie, maar een levend lichaam, onderweg en werkzaam in de geschiedenis. En dit lichaam heeft een hoofd, Jezus, die het leidt, voedt en onderhoudt. Het is een punt dat ik zou willen benadrukken: als men het hoofd scheidt van de rest van het lichaam, kan de mens in zijn geheel niet overleven. Zo is het ook met de Kerk: wij moeten altijd inniger met Jezus verbonden zijn. Meer nog: zoals het belangrijk is dat het levenssap door het lichaam gaat opdat het zou leven, zo moeten wij ook toelaten dat Jezus in ons werkzaam is, dat Zijn woord ons leidt, dat Zijn eucharistische aanwezigheid ons voedt en bezielt, dat Zijn liefde ons de kracht geeft onze naaste lief te hebben. En dat, altijd! Altijd, altijd! Dierbare broeders en zusters, laten wij met Jezus verenigd blijven, stellen wij ons vertrouwen op Hem, richten wij ons leven naar het Evangelie, voeden wij ons leven door dagelijks gebed, het beluisteren van het Woord en deelname aan de Sacramenten.

Ik kom tot een tweede aspect van de Kerk als Lichaam van Christus. De heilige Paulus zegt dat, zoals de ledematen van het menselijk lichaam, al zijn ze verschillend en talrijk, één enkel lichaam vormen, wij allen gedoopt zijn in één Geest en in één Lichaam. Vgl. 1 Kor. 12, 12-13 In de Kerk is er dus verscheidenheid, verscheidenheid aan taken en functies; er is geen platte uniformiteit, wel de rijkdom aan gaven die de Heilige Geest uitdeelt. Er is echter gemeenschap en eenheid: allen staan in relatie tot elkaar en allen dragen bij tot de vorming van één enkel levend lichaam dat ten diepste met Christus verbonden is. Bedenken wij dit goed: deel uitmaken van de Kerk wil zeggen met Christus verenigd zijn en van Hem het Goddelijke leven ontvangen dat ons als christenen doet leven; dat wil zeggen met de paus en de bisschoppen verenigd blijven, die de instrumenten zijn van eenheid en gemeenschap; dat wil ook zeggen personalisme en verdeeldheid leren overstijgen, elkaar beter leren begrijpen, verscheidenheid en ieders rijkdom tot harmonie brengen; in één woord, God en de mensen naast ons, in het gezin, in de parochie, in verenigingen, meer liefhebben. Het lichaam en de ledematen moeten verenigd blijven! Eenheid staat boven conflicten. Wanneer conflicten niet goed opgelost worden, verdelen ze ons, scheiden ze ons van God. Een conflict kan ons helpen groeien, maar kan ons ook verdelen. Laat ons niet de weg gaan van verdeeldheid en onderlinge strijd! Allen verenigd, allen verenigd met onze verschillen, maar verenigd, altijd: dat is de weg van Jezus. Eenheid staat boven conflicten. Eenheid is een genade die wij aan de Heer moeten vragen opdat Hij ons zou bevrijden van de bekoring van verdeeldheid, van onderlinge strijd, van ons egoïsme, ons geroddel. Geroddel doet zo veel kwaad, zo veel! Geen geroddel over de anderen, nooit!

Verdeeldheid onder de christenen, de geest van partijdigheid, bekrompen belangen doen zo veel kwaad aan de Kerk! Onderlinge verdeeldheid, maar ook verdeeldheid tussen gemeenschappen: evangelische Christenen, orthodoxe Christenen, katholieke Christenen, waarom zijn wij verdeeld? Wij moeten eenheid proberen te brengen. Ik ga u iets vertellen: vandaag, voor ik naar buiten ging, heb ik ongeveer een half uur doorgebracht met een evangelische pastor en wij hebben samen gebeden en eenheid gezocht. Maar wij moeten onder ons, Katholieken, bidden en ook met andere Christenen, bidden dat de Heer ons eenheid geeft, eenheid onder ons. Maar hoe zullen wij eenheid hebben onder de Christenen als wij niet in staat zijn eenheid te hebben onder Katholieken? In onze gezinnen? Zo veel gezinnen maken ruzie en zijn verdeeld. Streef naar eenheid, eenheid die de Kerk maakt. Eenheid komt van Jezus Christus. Hij zendt ons de Heilige Geest om eenheid te maken.

Dierbare broeders en zusters, vragen wij dat aan de Heer: help ons ledematen te zijn van het Lichaam van de Kerk, steeds dieper verenigd met Christus; help ons het Lichaam van de Kerk niet te doen lijden door conflicten, verdeeldheid, egoïsme; help ons levende ledematen te zijn met elkaar verbonden door één enkele kracht, die van de liefde, die de Heilige Geest in onze harten uitstort. Vgl. Rom. 5, 5