
Paus Franciscus - 15 mei 2013
Dierbare broeders en zusters, goeie dag !
Ik zou vandaag willen stilstaan bij de werking van de Heilige Geest om de Kerk en ieder van ons naar de waarheid te leiden. Jezus zegt zelf tot Zijn leerlingen: de Heilige Geest “zal u tot de volle waarheid brengen” (Joh. 16, 13), Hij die zelf “de Geest der waarheid” is. Vgl. Joh. 14, 17 Vgl. Joh. 15, 26 Vgl. Joh. 16, 13
Wij leven in een tijd waarin men eerder sceptisch staat tegenover de waarheid. Benedictus XVI heeft dikwijls over het relativisme gesproken, namelijk de neiging om te denken dat niets definitief is en te denken dat de waarheid ons gegeven worden door een consensus of door hetgeen wij willen. Een vraag dringt zich op: bestaat “de” waarheid echt? wat is “de” waarheid? kunnen wij haar kennen ? kunnen wij haar vinden? Hier komt me de vraag van de Romeinse landvoogd, Pontius Pilatus, voor de geest wanneer Jezus hem de diepe zin van Zijn zending openbaart: “wat is de waarheid?” (Joh. 18, 37-38). Pilatus kan niet begrijpen dat “de” waarheid voor hem staat, hij komt er niet toe in Jezus het gelaat van de waarheid te zien, dat het gelaat van God is. En toch, Jezus is precies dat: de waarheid die in de volheid der tijden, “vlees geworden is” (Joh. 1, 1.14), is onder ons gekomen opdat wij haar zouden kennen. De waarheid kan niet als een ding gegrepen worden, zij wordt ontmoet. Men kan ze niet bezitten, zij is een ontmoeting met een Persoon.
Maar wie helpt ons Jezus te erkennen als « het » woord der waarheid, als de enige Zoon van God de Vader? De heilige Paulus leert ons dat “niemand kan zeggen: ‘Jezus is de Heer’, tenzij door de heilige Geest” (1 Kor. 12, 3). Het is precies de Heilige Geest, de gave van de verrezen Christus, die ons de waarheid doet erkennen. Jezus noemt hem de “Paracleet”, dat wil zeggen “degene die ons te hulp komt”, die ons ter zijde staat om ons te ondersteunen op onze weg naar de kennis; en tijdens het laatste avondmaal verzekert Jezus Zijn leerlingen dat de Heilige Geest hun alles zal leren en in herinnering brengen wat Hij gezegd heeft. Vgl. Joh. 14, 26
Dan leidt de Heilige Geest ons, zoals Jezus belooft, "naar de volle waarheid"; Hij leidt ons niet alleen naar de ontmoeting met Jezus, de volle Waarheid, maar ook binnen in de waarheid, Hij leidt ons met andere woorden in een steeds diepere gemeenschap met Jezus binnen door ons begrip te geven voor de dingen van God. Op eigen kracht kunnen wij Hem niet bereiken. Als God ons niet innerlijk verlicht, is onze manier van christen zijn oppervlakkig. De Traditie van de Kerk zegt dat de Geest der waarheid in ons hart werkzaam is door deze “zin voor het geloof” (sensum fidei) op te wekken waardoor, zoals Vaticanum II zegt, het volk Gods onder leiding van het Leergezag, instemt met het overgedragen geloof, het verdiept door een juist inzicht, en vollediger in het leven toepast. Vgl. 2e Vaticaans Concilie, Constitutie, Over de Kerk, Lumen Gentium (21 nov 1964), 12 Stellen wij ons de vraag: sta ik open voor de werking van de Heilige Geest? bid ik tot Hem opdat Hij mij Zijn licht zou geven en gevoeliger maken voor de dingen van God? Het is een gebed dat wij alle dagen moeten doen: Heilige Geest, maak dat mijn hart open staat voor Gods woord, dat mijn hart open staat voor het goede, dat mijn hart alle dagen open staat voor de schoonheid van God. Ik zou u allen een vraag willen stellen: hoe velen onder u bidden dagelijks tot de Heilige Geest? Ongetwijfeld, niet velen, doch wij moeten aan dat verlangen van Jezus tegemoet komen en dagelijks aan de Heilige Geest vragen dat Hij ons hart voor Jezus zou openen.